Gerechtelijk onderzoek afgerond

Het gerechtelijk onderzoek naar mogelijke fraude rond de scheepskredieten bij de vroegere scheepswerf Boel in Temse is afgerond. Vier personen worden naar de correctionele rechtbank verwezen, op de Boelwerf zelf gaat iedereen vrijuit.

Bijna zes jaar na de start heeft het Dendermondse gerecht het onderzoek naar de vermeende fraude bij Boelwerf afgerond. Zoals te verwachten bij dergelijke fraudeonderzoeken is de gerechtelijke bundel gigantisch: naar verluidt 24 kartonnen dozen, goed voor 20.000 vellen papier. Voor Dendermonde is dit vermoedelijk het grootste dossier ooit.

Volgens het parket bevestigde het onderzoek een belangrijk deel van de verhalen over fraude bij de bouw van de Navigator, het laatste schip dat op de Boelwerf werd gebouwd. Bij het tweede faillissement in 1994 was de kabellegger niet eens klaar. Andere vermeende elementen werden óf niet echt grondig onderzocht, óf niet bewezen geacht. Naar verluidt drukte een gebrek aan middelen op het onderzoek.

De Navigator en een andere kabellegger, de Discovery, waren besteld door het duo Andy Lubbe Bakker en TerryHighlands. Zij konden daarvoor op goedkope kredieten met staatswaarborg rekenen. Die kredieten beliepen 70% van de kostprijs van het schip en werden verstrekt door de NMKN, waar Désiré Van den Stockt de dossiers behandelde. Volgens de toenmalige beschuldigingen gebruikten Highlands en Bakker die scheepskredieten via een carrousel als eigen middelen. Waardoor ze zonder zelf een frank toe te stoppen toch een schip in handen kregen. Het Dendermondse openbaar ministerie acht dat bewezen.

Centraal daarbij stond het kantoor van Den Norske Bank in Londen, waar de Belgische kredieten en de andere stortingen en betalingen in de zaak binnenkwamen. Daarbij werden drie Panamese vennootschappen, Positioning Services, Submarine Services en Workships Incorporated, naast het Gibralteekse Heartwell ingeschakeld. Die bestelden bij vooral Noorse onderaannemers het materiaal voor de bouw van de Navigator. Volgens het gerecht gebeurde dat tegen een prijs die minstens 30% hoger lag dan wat normaal gangbaar was. Anderen gewagen van 60%.

Onbeantwoorde vragen

Door die prijs op te drijven, betaalde de NMKN dus voor veel te dure schepen. De facturen en overeenkomsten rond de bouw van de Navigator worden dan ook als vals bestempeld. In totaal gaat het om een fraude van ongeveer 7 miljoen euro. Gezien de omslachtige procedure wegens de wet Franchimont, die toelaat bijkomende onderzoeksdaden te vragen, en aangezien twee van de verdachten in het buitenland verblijven, denkt men de zaak pas ten vroegste tegen eind 2002 voor de raadkamer te kunnen brengen.

Wel blijven er voor de betrokkenen als curator JozefDauwe en de Antwerpse advocaat Frans De Roy, die via zijn speurwerk het onderzoek hielp opstarten, allerlei vragen bestaan. Zo was de fraude mede mogelijk doordat de scheepskredieten, die in schijven worden uitgekeerd, in het geval van de Navigator op vaste data werden gestort. Daardoor werd de kredietverstrekking niet echt gelinkt aan de afwerking van de Navigator. Een aanpak waarover niemand bij de Boelwerf, de NMKN of de Technische Commissie die de scheepskredieten beheerde ooit opmerkingen maakte.

Ook het feit dat obscure Panamese vennootschappen als toeleverancier optraden, was voor de directie van Boelwerf geen probleem. Nochtans had de Boelwerf voorheen altijd rechtstreeks met die Noorse firma’s gewerkt. Was dit slordigheid, onmacht of medeplichtigheid? De vraag zal nooit beantwoord worden. Het parket vraagt dan ook de buitenvervolgingstelling van Désiré Van den Stockt en van Roger Malevé van het vroegere Gimvindus, dat mede-eigenaar was van Boelwerf Vlaanderen. Bovendien stelt het parket niemand bij de Boelwerf in beschuldiging. Sommigen vermoeden trouwens dat dit soort gesjoemel met scheepskredieten niet nieuw was, maar in de sector al een tijd werd toegepast.

Fraude in bedrijfskluwen

Wat ook weerhouden wordt, zijn tien als frauduleus bestempelde faillissementen in het bedrijvenkluwen rond Andy Lubbe Bakker. Het betreft bedrijven als Marine Trade, Ocean Pacific, Elbe Cars en Odin Services, die door Bakker werden gerund, soms samen met Terry Highlands en zijn naaste medewerker Roger Van Peteghem. De fraude zou ook hier tot ongeveer 7 miljoen euro oplopen. De beschuldigingen zijn verduistering, overtreding van de boekhoudwetgeving, fiscale fraude, valsheid in geschrifte en bedrieglijke bankbreuk.

Wie eveneens voor de raadkamer moet verschijnen, is Marion Brooks, de Londense advocate van Terry Highlands. Vraag is of Highlands en Brooks ooit in Dendermonde zullen verschijnen. Zij werden tijdens het gerechtelijk onderzoek door het Dendermondse gerecht nooit ondervraagd. Highlands, die in Singapore verblijft, weigerde elk gesprek en Brooks wou alleen met Britse speurders praten. Veel medewerking van de Britse politie of van die van Singapore viel niet te bemerken.

Willy Van Damme [{ssquf}]

Scheepsbestellers gebruikten geld van de NMKN als eigen middelen, waardoor ze zonder zelf een frank toe te stoppen een schip in handen kregen.

De rechtbank vraagt de correctionele verwijzing van vier betrokkenen.