Gents bedrijf bloeit dankzij succes autonavigatie

Op het autosalon kan men er niet naast kijken. Navigatie is het nieuwste speeltje. Eindelijk profiteert ook het Gentse Tele Atlas van die boom. Nasdaq wenkt.

Het familiale koeriersbedrijf Day by Day uit Meise bezorgt zijn chauffeurs een pda (zeg maar zakcomputer). Op hun Panasonic cf-p1 zit real-timerapportering, navigatiesoftware van Alturion en een kaart van Tele Atlas. De aanpak illustreert hoe persoonlijke navigatie terrein wint op de traditionele vaste autonavigatie.

Aan de Schelde-oever in Gent bij Tele Atlas zijn ze daar niet rouwig om. Naar eigen schatting zijn ze met een marktaandeel van 50 en 70 % in respectievelijk Noord-Amerika en Europa de grootste leverancier van digitale kaarten voor persoonlijke navigatie. In 2003 was dat nog een verwaarloosbare niche van 13 miljoen dollar – een luttel tiende van de autonavigatiemarkt, waar hun enige concurrent, de Amerikaanse Philips-dochter Navteq, almachtig heerst. In 2004 explodeerde de markt in persoonlijke navigatiedatabases tot 50 miljoen dollar, zo juicht Tele Atlas. En met groeiprognoses van meer dan 50 % per jaar over de volgende vijf jaar zou de dominantie van Navteq wel eens snel minder indrukwekkend kunnen worden.

Automarkt: inhaalmanoeuvre

De achterstand van Tele Atlas in automobiel gaat terug tot een periode van tegenvallende modellen van zijn vaste hardwarepartner Blaupunkt, waarmee het een gemeenschappelijke aandeelhouder (Robert Bosch) deelt. Tot 2004 heerste onder producenten van autonavigatiesystemen ook de overtuiging dat Navteq betere kwaliteit leverde, zoals analist Gregory Cappelli van Credit Suisse First Boston (CSFB) eind september 2004 nog rapporteerde. Cappelli, die een neutraal advies aanhoudt over Navteq, schat dat Navteq ongeveer 80 % van de Europese en meer dan 90 % van de Noord-Amerikaanse markt voor autonavigatie bezet.

Sommige analisten zien daar positieve kanten aan voor Tele Atlas. Navteq kan eigenlijk – Belgacom-stijl – alleen maar marktaandeel verliezen, redeneert beursmakelaar Fulcrum. “Autobouwers willen twee toeleveranciers voor kaartgegevens,” klinkt het. En Felix Oberdorfer van Fortis Bank noemt het hoogstwaarschijnlijk dat Tele Atlas dit jaar in de VS meer contracten met leveranciers van navigatiesystemen zal tekenen.

Het wordt wel een langzaam proces, ook al omdat vandaag gestreden wordt om de modellen voor 2007.

Consumentenmarkt: prijsdaling wakkert verkoop aan

Gelukkig biedt de consumentenmarkt betere perspectieven. Onderzoeksbureau GfK volgt in België de kleinhandelsverkoop voor vaste (achteraf geïnstalleerde), mobiele en op zakcomputers en smartphones gebaseerde navigatiesystemen. Hun cijfers illustreren dat de vraag naar navigatie sterk afhangt van de prijs. In september-oktober overtrof de verkoop van verplaatsbare toestellen – type Garmin Quest (met Navteq-kaarten), TomTom Go of Navman iCN (beide met Tele Atlas) – voor de eerste keer al die van geretrofitte vaste modellen, rapporteert business unit manager Filip Van Dyck van GfK Benelux Marketing Services. In september-oktober werden al vier keer meer verplaatsbare toestellen verkocht dan in mei-juni. Met gemiddeld 855 euro waren die 40 % goedkoper dan de vaste. GfK begint pas vanaf deze maand navigatie op zakcomputers en smartphones te meten, maar het is nu al duidelijk dat dat segment pijlsnel stijgt.

Beursanalisten hebben daar een goed oog in. Als de hardware zo fors in prijs daalt (Aldi verkocht begin januari 2005 een Navigon/Tele Atlas pda voor 389 euro), is er minder druk om de databases goedkoper te maken, redeneren zij. Al moeten ze vaststellen dat persoonlijke navigatiesystemen – Alturion, Garmin, Navigon, TomTom, Navman, Nokia – ook aan de databasefabrikanten per eenheid veel minder opbrengen dan autonavigatie. Tele Atlas krijgt 70 dollar voor een in-car-database, tegen 25-30 dollar voor een persoonlijke database, schatten de analisten van Fulcrum. “Navteq rekent nog 40 dollar. Dat zal omlaag moeten.”

Een montere Alain De Taeye: “De levenscyclus in de consumentenbranche is korter. Er wordt veel sneller vernieuwd. De groei in het voorbije jaar was meer dan 200 %. Het volume voor persoonlijke navigatie is nu al groter dan voor in-car-navigatie. Tegenover een geïnstalleerde basis van 6 miljoen autonavigatiesystemen staan er eind 2004 al 2,7 miljoen persoonlijke navigatiesystemen.” Tele Atlas rekent met een prijserosie van 15 % per jaar, tegen 2 tot 9 % in de in-car-navigatiemarkt.

Beursgang: Nasdaq komt dichterbij

In april 2004 betaalde Tele Atlas 81 miljoen euro voor zijn kleinere Amerikaanse concurrent Geographic Data Technology (GDT) met zijn 450 werknemers. Tegelijk kreeg Tele Atlas 175 miljoen euro (210 miljoen dollar) vers kapitaal van vier Amerikaanse investeringsfondsen en van de trouwe Nederlandse aandeelhouder, de IAM-holding van de familie De Pont. De operatie moest 20 miljoen euro per jaar besparen en de cashdrain in de VS – 49,7 miljoen euro in 2003 – stoppen. In de praktijk kwam het neer op een omgekeerde overname en werkt Tele Atlas er nu op basis van de (gecorrigeerde) database van GDT.

Het nieuwe GDT zal uiteindelijk zelfs minder personeel tellen dan het oude GDT alleen. (Tele Atlas besteedt veel taken uit naar India, waar het zo’n 800 mensen aan het werk houdt.) “Eind 2005 draaien we in de VS een positieve operationele cashflow,” voorspelt Stefan Wiezer, vice- president finance & controlling.

De gevolgen voor Europa – waar Tele Atlas nu ook vol-op Oost-Europese kaarten uitbrengt – zijn beperkt, al is het operationele hoofdkwartier van de hele groep nu naar New Hampshire, bij GDT, overgebracht – Nasdaq oblige. “Het geeft een uitdrukkelijk Amerikaanse touch. Je komt daar gemakkelijker aan de bak met gerenommeerde Amerikaanse aandeelhouders met eigen netwerken. Had ik alleen aan Gent gedacht, dan had ik beter niets gedaan in Amerika,” beklemtoont Alain De Taeye. De CEO blijft vanuit zijn geboortestad Gent op het Europese hoofdkwartier werken. “Ik reis ontzettend veel. We houden dagelijks contact. Eén keer in de twee maanden zitten we twee dagen samen, een idee van George ( nvdr – Fink, president en COO). Hij leidt die vergaderingen. Daar zijn we heel strikt in: van het team geeft iedereen zijn idee, maar George neemt de finale beslissing. Ik leg meer de nadruk op strategie en relaties met belangrijke klanten.”

De kapitaalinjectie bij Tele Atlas was schitterend getimed in de aanloop naar de beursintroductie van Philips-dochter Navteq, waarvan het aandeel vervolgens bijna verdubbelde. Op 28 december 2004 piekte het op 56 keer de verwachte winst voor 2005. En de beursgang van Tele Atlas? “Eens de integratie van GDT achter de rug is, gaan we daar zeer sterk aan denken,” lacht De Taeye. Volgens plan kan dat al vanaf april zijn.Bruno Leijnse

Bruno Leijnse

Persoonlijke autonavigatie wint steeds meer terrein op de traditionele vaste autonavigatie. Bij Tele Atlas in Gent zijn ze daar niet rouwig om.