General Errors

Het loopt goed fout bij de Amerikaanse autoproducent General Motors. Het marktaandeel slinkt, de recente stakingen kostten miljarden, de aandelenkoers slabakt en een star personeelsbeleid fnuikt elke vernieuwing. Tekenend voor de malaise was de bestuurscrisis bij Adam Opel AG, de Duitse productiedochter van General Motors. Laten de woelige weken in Rüsselsheim zich binnenkort ook voelen bij Opel Belgium?

J ack Smith, hoofd van het automobielconcern General Motors ( GM), had zijn vertrouwelingen naar Rüsselsheim gestuurd om zijn persoonlijke kandidaat Peter Hanenberger aan te praten als nieuwe topman van Adam Opel AG, GM’s belangrijkste buitenlandse dochter. Gary Cowger, die tot vorige maand aan het hoofd stond van Adam Opel, was na het recente stakingsdebacle op GM’s Amerikaanse hoofdzetel in Detroit (zie Trends, 30 juli 1998) immers aangeduid om zich voortaan bezig te houden met vakbondsrelaties. Smith verwachtte zijn kandidaat zonder slag of stoot te kunnen benoemen. Maar dat ging niet door: de hele onderneming was geschokt. De voorzitter van de toezichtsraad van Adam Opel, Hans Wilhelm Gäb, was zelfs zo ontsteld dat hij ontslag nam. Hij is intussen opgevolgd door Hans Barth, maar voor de managers in Detroit was de aftocht van een man die zeventien jaar een leidende functie had bekleed een slag in het gezicht, die uiteindelijk ook Smith deed inbinden.

Vorige week stelde Mike Burns, hoofd van GM Europe, dan een compromiskandidaat voor: niet Hanenberger, maar Robert Hendry, die in de jongste paar jaar vanuit het Zweedse Trollhättan Saab (waarin GM de meerderheid heeft) uit de rode cijfers stuurde, wordt de nieuwe voorzitter van het directiecomité.

Nieuw is te duur

Binnen het GM-concern is de chaos compleet. Het marktaandeel in de VS en Europa boert zwaar achteruit – al blijft het Europese GM-merk Opel Vauxhall marktleider. Bovendien kostte het weinig tactische optreden tijdens de acht weken durende staking in Detroit GM tussen de 35 en 100 miljard frank.

De chaos

heeft een naam: Jack Smith. Smith posteert bij voorkeur financiële experts op de belangrijke posities. Marketeers en technici zijn niet gewild, want alleen maar goed om de kosten op te drijven. Het gevolg daarvan was dat de ontwikkeling van nieuwe modellen bijzaak werd – met fatale consequenties: in de VS raakte GM steeds meer klanten kwijt aan Ford en Chrysler; in Europa ziet de situatie er evenmin rooskleurig uit. De modellen van Opel, die bekend stonden om hun duurzaamheid, moesten het afleggen tegen aartsrivaal Volkswagen, die met steeds betere reclame uitpakte terwijl Opel met paniekmaatregelen de ergste tegenslagen moest verhelpen.

Hanenberger, die door Smith werd voorgesteld als nieuwe topman van Adam Opel, was wél een van de weinige technici bij GM in een topfunctie. Maar, in tegenstelling tot zijn collega’s bij andere autofabrikanten, koos Hanenberger niet voor vooruitstrevende technieken of nieuwe modellen, maar opteerde voor goedkope oplossingen. Terwijl Volkswagen bijvoorbeeld al uitpakte met een volledig verzinkt, en dus corrosiebestendig koetswerk voor de Lupo – zijn kleinste model – wilde Opel die technologie nog niet eens toepassen in zijn middenklasser, de Omega. Hanenbergers beslissingen demotiveerden de ontwikkelingsafdeling: 80% van de managers ging er met vervroegd pensioen, meer dan in eender welke andere bestuursafdeling van GM.

Smith hoopte dat nieuwe bestuursstructuren redding konden brengen. In april nog werd het hele autowezen van GM, dat totnogtoe strikt was opgedeeld in een Noord-Amerikaanse divisie en een afdeling die de rest van de wereld bestreek, samengevoegd onder het bestuur van Detroit. General Motors International en de Europese zetel in Zürich, die nog maar enkele jaren geleden werden opgericht, verloren alle beslissingsbevoegdheid.

Beterschap binnen de zes maanden?

Ook de aandeelhouders van GM zijn al geruimde tijd misnoegd over de baas van het concern. Terwijl de aandelen van Ford en Chrysler de voorbije jaren ruim 40% in waarde stegen, stagneerde de prijs van het GM-aandeel. Dat Smith kan blijven, dankt hij vooral aan de steun van voorzitter John Smale van de GM-bestuursraad, een voormalig topman van Procter & Gamble. Smale wil zien hoe de situatie in de volgende zes maanden evolueert. De controleurs verwachten binnen deze termijn duidelijke aanwijzingen voor een opwaartse tendens… en eindelijk ook eens een positieve krantenkop.

Der Spiegel.

Bewerking: Frank Demets.