Genade voor belastingfraudeurs

De parlementaire commissie die de fiscale fraude onderzocht, wil een kader voor genadeverzoeken aan belastingfraudeurs. De zaak wordt vandaag in het parlement behandeld.

Hoe wordt het verlenen van genade in fiscale zaken vandaag geregeld?

Voor de indirecte belastingen werd in 1999 een bepaling afgeschaft waardoor een minister via een ‘willig administratief beroep’ een boete kan kwijtschelden of verlagen. Het parlement vergat echter dat er nog een regentenbesluit uit 1831 bestond, dat de minister van Financiën toeliet hetzelfde te doen. Er is bitter weinig informatie over het beleid ter zake.

Wat directe belastingen betreft, kon de fiscale administratie al langer een dading over een sanctie onderhandelen. Iemand die belastingfraude heeft gepleegd, krijgt dan onder het dreigement van een strafklacht een zeer hoge boete. Zo werd een strafzaak ‘afgekocht’, omdat er geen klacht volgt bij het gerecht. Dit is een courante praktijk.

Wat is er verkeerd met het huidige systeem?

De onderzoekscommissie vindt dat een en ander weinig transparant verloopt. Een voorbeeld zijn de minnelijke schikkingen die ooit werden onderhandeld tussen de Kredietbank en minister van Financiën Philippe Maystadt in verband met de FBB-structuren. Nochtans kan het anders: in verband met douane en accijnzen is er een zeer transparante wettelijke regeling voor dit soort dadingen.

Wat zal er veranderen?

De onderzoekscommissie streeft naar een algemene regeling voor alle soorten belastingen. Bovendien zou alles veel transparanter moeten verlopen. Een Comité F (naar analogie van de Comités P en I voor politie- en inlichtingendiensten) zal op termijn meer inzicht krijgen in minnelijke schikkingen over frauduleuze constructies.

Iemand die belastingfraude heeft gepleegd kan in de toekomst na het betalen van een fikse som de gevangenis ontlopen?

Ja, voor zover de zaak nog niet voor de strafrechtbank wordt behandeld. Er was geen politiek akkoord of er ook over hangende strafzaken een minnelijke schikking kan worden gesloten. Carl Devlies (CD&V), staatssecretaris voor de Fraudebestrijding, wil zo’n regeling voor alle witteboordencriminelen.

Is dit geen klassenjustitie?

Zeker. Maar ook ‘gewone’ criminelen kunnen voor misdrijven van minder dan vijf jaar met een minnelijke schikking een echte straf ‘afkopen’. In de praktijk gebeurt dat echter vooral voor verkeersboetes en minder bij ‘echte’ misdrijven. Bovendien wordt witteboordencriminaliteit in de praktijk zelden gestraft met lange gevangenisstraffen. Onder de drie jaar wordt die in België bijna nooit uitgevoerd.

Zelfs iemand als professor Michel Maus (VUB en UA) staat achter de nieuwe voorstellen. De vaste expert van de onderzoekscommissie, die meermaals het gebrek aan fiscale controles en strafrechtelijke vervolging aan de kaak stelt, noemt ze “een vorm van realpolitik, die gekoppeld aan meer transparantie, ook de rechtszekerheid zal bevorderen”. (T)

Door Hans Brockmans