Gemeentehuisverkiezing

Het bekendste gebouw van Wijnegem? Als u geen inwoner bent van deze Antwerpse gemeente luidt uw antwoord ongetwijfeld: het Wijnegem Shopping Centrum. Voor de Wijnegemnaar ligt dat anders. Veel kans dat hij of zij het gemeentehuis op de eerste plaats zet.

Het Wijnegemse gemeentehuis is een monumentaal en beschermd gebouw uit 1910 in Vlaamse neo-renaissance stijl. Zo zijn er wel meer in Vlaanderen, denkt u misschien. Terecht, maar het beschreven gedeelte is slechts de oude rechterkant van het complex. Begin dit jaar werd een nieuwe vleugel in gebruik genomen. De architecten van het bureau Foqué-Denkens-Adriaenssens ( FDA) kozen voor een strakke en sobere architectuur. Veel glas in de voorgevel, daarrond een kader in bleke Franse natuursteen. Een toren in metselwerk herbergt de liften en trappen. Twee passerelles in glas en aluminium zorgen voor een minimale verbinding met het oude gedeelte.

Moderne materialen, sober, strak – het contrast met het oude gebouw is frappant. Het maakt het ontwerp van FDA ook gedurfd, want oud en modern naast elkaar, daar wil de goegemeente het nogal eens moeilijk mee hebben. De eigen gemeente reageert volgens gemeentesecretaris Mil Sysmans toch overwegend positief. “Een deel van de inwoners had misschien liever gezien dat het bestaande gebouw werd doorgetrokken in dezelfde stijl. Maar dat is onmogelijk.”

“Het oude gemeentehuis is zo’n overweldigend gebouw dat je er moeilijk iets kan naast zetten, want dat valt altijd in het niets,” zegt architect Jan Denkens. “We hebben daarom aansluiting gezocht bij de bestaande gebouwen links van het gemeentehuis en een open ruimte gecreëerd tussen het oude en het nieuwe gedeelte. Daardoor komt het oude gebouw – in onze ogen toch – nog meer tot zijn recht.”

Van oud naar nieuw.

De opdracht van FDA was niet zo zeer een heel nieuw gemeentehuis te ontwerpen, wel om het oude gemeentehuis te integreren in een nieuwbouwgedeelte. Immers, het oude gemeentehuis had en heeft met zijn monumentale trap, stijlvolle raadzaal, mooie parket en hoge plafonds zeker zijn charmes. Voor een moderne gemeentelijke dienstverlening was het gebouw evenwel niet meer geschikt: te weinig ruimte, te moeilijk toegankelijk. FDA beperkte daarom de rol van het oude gebouw. De gemeenteraadszittingen en de huwelijksplechtigheden vinden er nog plaats en er zijn enkele kantoren voor de schepenen. Via de liften en de passerelles in het nieuwe gebouw is het oude gemeentehuis nu ook beter toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

Voor alle administratieve aangelegenheden moet de Wijnegemnaar in het nieuwe gedeelte zijn. “Dat nieuwe gebouw moest de doelstellingen van de gemeente weerspiegelen en mee ondersteunen,” zegt Mil Sysmans. “In de eerste plaats betekent dat een open en toegankelijke dienstverlening garanderen. Het gebouw moet drempelverlagend werken, letterlijk en figuurlijk.” FDA bracht met dit doel voor ogen alle publieke diensten onder in een grote open ruimte op het gelijkvloers. Kasten, ook ontworpen door FDA, zorgen voor de nodige onderverdeling.

Bezoekers worden eerst ontvangen aan de balie. “Dat is de enige balie in het gebouw,” zegt Mil Sysmans. “Onze balie is zowat de snelkassa van de supermarkt. Dat is goed voor kleine zaken, het afhalen van een paspoort bijvoorbeeld. We wilden af van de loketmentaliteit. Loketten creëren afstand. Voor diensten die wat meer tijd vragen ga je naar het bureau van een gemeentemedewerker waar altijd twee bezoekersstoelen klaar staan.”

De organisatie van die diensten is zo opgevat dat de meest bezochte diensten het dichtst bij de balie liggen. De werkruimten van het ondersteunende personeel, voornamelijk het gemeentesecretariaat, zijn helemaal afgescheiden van het publieke gedeelte.

Hiërarchie.

“Naast dat optimaliseren van de dienstverlening wensten we dat het nieuwe gebouw ook onze visie op het personeelsbeleid ondersteunde,” gaat Mil Sysmans verder. “In een klein gemeente als Wijnegem heeft iedereen zijn verantwoordelijkheid. Daardoor vlakt de hiërarchie af. Dat wilden we ook terugvinden in het nieuwe gebouw. We zijn dus afgestapt van de aparte kantoren die groter worden naargelang je hoger op de ladder staat. Ook het meubilair is overal in dezelfde stijl. Door met die grote ruimtes te werken verhogen we bovendien de flexibiliteit.”

l.v.