Gebu(c)kt onder de beursmalaise

Het omzetcijfer van De Buck Vermogensbankiers zakte vorig jaar als een pudding in elkaar. Bovendien werd er voor het eerst in jaren verlies geleden. Ook dit jaar verwacht de Gentse bankier dat de investeringen in het apparaat zwaar zullen doorwegen op het resultaat. “We zijn bezig aan een tocht door de woestijn, maar we geven niet op.”

De Gentse Kouter moet een van de mooiste pleintjes van het Vlaamse land zijn. Achter de prachtig gerestaureerde rococogevel van de Handelsbeurs worden sinds twee weken opnieuw culturele evenementen georganiseerd. Maar op de eerste plaats is de Kouter nog altijd het financiële hart van de Arteveldestad. Fortis, BBL, KBC, Leleux, Citibank, MeesPierson… Ze hebben allemaal hun stekje gevonden op deze prestigieuze locatie.

Naast al dat schoon volk wist ook een lokale speler zich te handhaven: De Buck Vermogensbankiers. Deze Gentse familie zit al meer dan tweehonderd jaar in het vak en behoort tot het uitstervende ras van de onafhankelijke effectenbankiers.

Begin de jaren negentig tekende De Buck zijn eigengereide strategie uit. De familie zag in dat er extern bloed nodig was binnen het bedrijf, zowel op het vlak van kapitaal als van management. Daarnaast voelde zij ook al vlug aan dat ze zich moest concentreren op een hoger niveau van dienstverlening. Het louter uitvoeren van bancaire orders bleek niet langer rendabel in een snel consoliderende markt.

Kapitaal opengesteld voor particuliere beleggers

De eerste tekenen van de zogenaamde defamiliarisering werden zichtbaar eind 1996. Voor het eerst traden twee niet-familieleden toe tot de raad van bestuur. Amper twee jaar later werd ook het kapitaal opengesteld voor buitenstaanders. “Om onze groei te ondersteunen, hadden we behoefte aan vers kapitaal,” vertelt Jean-Marie de Buck van Overstraeten, voorzitter van het directiecomité, over deze cruciale fase in het levensverhaal van de bank. “We hadden toen drie mogelijkheden. Ofwel gingen we, zoals in het verleden, nog een keertje langs bij de familie. Een tweede mogelijkheid bestond erin om een institutionele belegger aan te trekken, maar dat stuitte al vlug op tegenkanting omdat daarmee de onafhankelijkheid van het bedrijf in het gedrang kon komen. Uiteindelijk kozen we ervoor om ons kapitaal open te stellen voor particuliere beleggers. Daarmee wilden we de buitenwereld tonen dat het ons menens was met de professionalisering van ons bedrijf.”

Korte tijd later kwam er een herschikking in de raad van bestuur. Drie onafhankelijke bestuurders kregen een zitje, waardoor de familie voor het eerst de meerderheid verloor in dit orgaan. De decaan van de Vlerick Leuven Gent Management School, Roland Van Dierdonck, werd aangetrokken vanwege zijn academische achtergrond. Jan Picavet en Philippe Verschueren brachten de noodzakelijke expertise op het vlak van informatietechnologie en bankwezen binnen.

Toen De Buck vorig jaar het statuut van beursvennootschap voor dat van bank inwisselde, werd er nog een kapitaalverhoging doorgevoerd. “Aanvankelijk mikten we op 4 tot 7 miljoen euro,” zegt Jean-Marie de Buck van Overstraeten. “Maar in een neerwaartse trend zijn de kapitaalbehoeften voor een bank als de onze minder groot. Om overkapitalisatie en dus ook een lager rendement op eigen vermogen te vermijden, kozen we er uiteindelijk voor om het bedrag te beperken tot 2,5 miljoen euro.” Op nauwelijks een week tijd werd het volledige bedrag onderschreven door particulieren, waardoor zij momenteel 32,5% van de aandelen in handen hebben. Over de hoedanigheid van die particuliere aandeelhouders blijft De Buck zeer discreet, maar het zou toch gaan om een paar honderd mensen.

Grote stamboom, maar geen versnippering

In tegenstelling tot wat men zou verwachten van een familiebedrijf met een geschiedenis van meer dan tweehonderd jaar, is de familiale aandeelhouder niet versnipperd. Jean-Pierre de Buck van Overstraeten, vader van Jean-Marie en broer van de gewezen topman van Agoria, Philippe, was de laatste persoon die alle aandelen wist te verzamelen. De bank wordt nu gecontroleerd door een holding waarin naast vader Jean-Pierre ook zijn zes kinderen zitten. “Dat er bijna geen versnippering van het kapitaal is, kan historisch worden verklaard,” weet Jean-Marie de Buck van Overstraeten, die de achtste generatie vertegenwoordigt. “Tot begin de jaren negentig had De Buck het statuut van gewone commanditaire vennootschap. De vennoten van deze rechtsvorm hoefden geen minimumkapitaal in te brengen, maar waren wel persoonlijk aansprakelijk. Het mag dan ook niemand verwonderen dat binnen de familie iedereen stond te springen om dit enorme risico door te schuiven naar het kind dat de zaak overnam van de vader. Die situatie ligt nu anders, want in 1990 koos De Buck voor de rechtsvorm van naamloze vennootschap.”

Veto tegen Luxemburg

Ook op het commerciële vlak gaat De Buck zijn eigen weg. “Wij hebben gekozen voor een relationele benadering van onze klanten,” zegt commercieel directeur Guido Verhaeghe. “Bij elke cliënt beginnen we met een wit blad. In een drietal ontmoetingen proberen we dan het volledige vermogen en het profiel van de klant in kaart te brengen. Dat is een zeer arbeidsintensief proces, want wij zien het veel ruimer dan louter een optelsommetje van de aandelenportefeuille en de verschillende rekeningen van de cliënt. Wij vragen ook naar bijvoorbeeld huwelijkscontracten, de mate van werkzekerheid, fiscale aspecten enzovoort. Als we geen zicht hebben op het totaalbeeld, kunnen we ook geen correcte diagnose stellen. Zo gaan we ook nooit proberen een cliënt te overtuigen door hem onze resultaten van het voorgaande jaren voor te houden.”

Niet iedereen komt echter in aanmerking om van deze integrale benadering te kunnen genieten. “Vanwege de hoge servicegraad hebben wij een minimumdrempel van 300.000 euro ingevoerd,” gaat Verhaeghe verder. “Naar schatting zouden er in België tussen 100.000 en 300.000 personen zijn die over dit vermogen beschikken. Het prioritaire doelpubliek is dus groot genoeg. Toch wil dat niet zeggen dat mensen met een kleiner vermogen niet welkom zijn bij ons. Integendeel, omdat de risicospreiding dan veel moeilijker is, werken we meestal met collectieve instrumenten zoals beveks.”

De Buck is waarschijnlijk de enige effectenbankier van die omvang die geen filiaal in het groothertogdom Luxemburg heeft. Niettegenstaande de enorme druk van een deel van de cliënteel heeft de familie daar nooit aan willen toegeven. “Deze keuze heeft ons wellicht veel klanten gekost en heeft ook jaren op onze rentabiliteit gedrukt,” weet Jean-Marie de Buck van Overstraeten. “Wij zijn echter van mening dat vermogensbeheer in het buitenland een stuk duurder is. Bovendien wordt het vermogen daardoor ook onbruikbaar. De Belgische beleggers vergeten maar al te vaak dat België het fiscale paradijs bij uitstek is op het vlak van roerend vermogen. Voor een portefeuille die evenwichtig gespreid is over aandelen en obligaties en die door een degelijke successieplanning wordt ondersteund, zal de fiscaliteit hier nooit meer dan 1% tot 1,2% per jaar bedragen.”

De juiste koffie in het juiste kopje

De hoofddoelstelling van De Buck is de ontwikkeling van een superefficiënt apparaat, waardoor er meer tijd voor de klant overblijft. Orderverwerking maakt daar geen deel meer van uit. De Buck Vermogensbankiers is dan ook geen lid meer van Euronext. “Daar kunnen wij geen toegevoegde waarde uit puren,” zegt Jean-Marie de Buck kordaat. “We hebben geen marktenzaal meer, de backoffice wordt bevolkt door hooguit vier man, de boekhouding nog door twee man. Van het invoeren van het order tot het maken van het borderel en zelfs het rapporteren aan de cliënt, komt er niemand meer tussen. Alles gebeurt automatisch. Of een beursorder nu via Singapore naar New York gaat of via Brussel, het zal de cliënt worst wezen. Waar het in ons vak wél op aankomt, is de laatste meter tot de cliënt. Hij vindt het belangrijker dat hij hier persoonlijk benaderd wordt met de juiste koffie in het juiste kopje.”

De Buck benadert zijn klanten altijd vanuit een tandemstructuur: enerzijds de relatiebeheerder in een van de zes kantoren en anderzijds het kenniscentrum in het hoofdkwartier. Het kantorennet wordt zo efficiënt mogelijk georganiseerd. Om die reden werden eerder al de kantoren in Oudenaarde en Sint-Niklaas gesloten. Binnenkort is ook Waregem aan de beurt. Maar in Roeselare werd zopas een nieuw kantoor geopend. Guido Verhaeghe: “De relatiebeheerder moet zich opwerpen als het directe aanspreekpunt voor zijn cliënt. Daarna kan hij ook terugvallen op een van de drie competentiecellen die we verzameld hebben in ons hoofdkwartier: beleggingsadvies, vermogensbeheer en vermogensbegeleiding.” De Gentse bankier stelt hoge eisen aan het personeel. Getuige daarvan zijn de zeven vacatures op de webstek die blijkbaar moeilijk ingevuld raken. “Wij zoeken volwaardige seniors en die zijn echt niet dik gezaaid,” verontschuldigt Verhaeghe zich bijna.

De naakte bruid

Het omzetcijfer zakte vorig jaar als een pudding in elkaar tot 5,4 miljoen euro, een terugval van maar liefst 35%. Bovendien werd er voor het eerst in jaren verlies geleden, 300.000 euro om precies te zijn. “We zijn bezig aan een tocht door de woestijn, maar we geven niet op,” klinkt Jean-Marie de Buck strijdlustig. “De overstap naar het bancaire statuut heeft zwaar gewogen op de organisatie maar we hebben niets geactiveerd. Daarnaast hebben we eind 2000 onze nieuwe hoofdzetel in gebruik genomen, waarop we een zeer agressieve afschrijvingspolitiek toepassen. Voorzichtigheidshalve hebben we vorig jaar ook nog een provisie aangelegd van ongeveer 250.000 euro voor de interne herschikkingen die aan de gang zijn. Bij ons zul je dus niet zo gauw lijken in de kasten aantreffen. We hebben er ook geen behoefte aan om onze cijfers op te poetsen en de bruid mooier voor te stellen dan ze is. Omdat we een van de zeldzame onafhankelijke effectenbankiers in dit land zijn, rinkelt de telefoon hier ook wel eens. Maar voorlopig geloven wij nog te veel in ons eigen project om de zaak zomaar te verkopen.”

Dirk Van Thuyne [{ssquf}]

dirk.van.thuyne@trends.be

“Voorlopig geloven wij nog te veel in ons eigen project om de zaak zomaar te verkopen.”

Wie zijn vermogen wil laten beheren door De Buck Vermogensbankiers moet minimaal over 300.000 euro beschikken.