Fuseer de nationale banken van de Benelux

De meeste regeringen beslissen nog snel over een benoemingsronde als ze de hete adem van de oppositie in hun nek voelen.

De benoemingen belonen verdienstelijke cabinettards op sleutelposities. Misschien dat dit later nuttig kan zijn. De volgende regering staat hierdoor voor voldongen feiten. Dat is niet erg als de coalitie wordt voortgezet, maar in België lijkt dat niet zo zeker.

Dat een kabinetschef bij de Nationale Bank vervangen wordt door een andere, maakt natuurlijk niets uit. Het is wel ontgoochelend dat niet wordt nagedacht over een hertekening van het directiecomité.

Dat van de Nationale Bank van België telt acht leden; dat van de Nederlandsche Bank telt er vijf. Nochtans is Nederland beduidend groter dan België, en een verschil in taken kan evenmin als verantwoording dienen. De omvang van het Belgische directiecomité is des te vreemder omdat het takenpakket van de centrale banken in de eurozone sinds de creatie van de euro is gekrompen. Dat blijkt ook uit het personeelsbestand van de Nationale Bank: van 2406 in 2000 naar 2071 eind vorig jaar, toch 16 procent minder. Een Mexicaans leger is onze centrale bank nog niet, maar we moeten toch met enige verbazing vaststellen dat de invoering van de euro nog geen invloed had op de organisatie aan de top. Het zwakke tegenargument zal zijn dat de controle op de financiële stellingen werd overgenomen van de FSMA, maar waarom zou dat een impact op het directiecomité moeten verantwoorden terwijl het personeelsbestand nauwelijks werd aangepast? Een kleiner directiecomité zou trouwens passen in het besparingsbeleid.

Een reorganisatie van de Nationale Bank kan ook gelden als een duidelijke en officiële bevestiging van het vertrouwen van de overheid in de euro. Een extreem, maar zeker realistisch scenario op de langere termijn is dat het aantal centrale banken in de eurozone zal moeten dalen. In de Verenigende Staten bijvoorbeeld, zijn er slechts twaalf centrale banken.

De overheid zou dus een fusie van de Nationale Bank met de Nederlandsche Bank en de centrale bank van Luxemburg moeten nastreven. Een vergelijkbare structuur van het directiecomité, te beginnen met het aantal directieleden, vergemakkelijkt dit proces en verstevigt zo het vertrouwen van beleggers in de euro. Hoe moeilijker het wordt om nationale munten opnieuw in te voeren, hoe groter het vertrouwen van beleggers in de euro. Omgekeerd geformuleerd: waarom zouden de beleggers in de euro geloven als de centrale banken dat zelf niet doen?

Een ander aspect van een benoemingsronde is het partijpolitieke evenwicht in het directiecomité. Traditioneel omvat dit comité twee Franstalige socialisten en twee Nederlandstalige christendemocraten, een Vlaamse en een Franstalige liberaal, een Vlaamse socialist en een Franstalige christendemocraat. Deze samenstelling weerspiegelde jaren geleden de verkiezingsuitslagen, maar nu niet meer. Na de benoemingsronde ligt de oplossing voor de hand: Open Vld ‘betaalt’ de verlenging van Luc Coene als gouverneur tot maart 2015 met het verlies van haar mandaat in het directiecomité aan de N-VA. Voor buitenstanders lijkt dat een hoge prijs.

Tot slot is er ook nergens sprake van enige aanpassing van de verloning van de directieleden, terwijl de regering de lonen van overheidsmanagers toch wil beperken tot 290.000 euro. Wat een gemiste kans om dit verloningsbeleid enige geloofwaardigheid te geven. Navraag bij enkele beleidsverantwoordelijken leert bovendien dat niemand juist lijkt te weten hoe overheidsmanagers worden vergoed: als werknemer, of worden de vergoedingen betaald aan een managementvennootschap? Veel kabaal maken over de brutovergoedingen staat misschien goed, maar als de overheid meewerkt aan het omzeilen van haar eigen fiscaliteit, moet de discussie over ‘schijnzelfstandigen’ maar eens stoppen.