Frêle positivisme

Eddy Merckx Cycles doet een kapitaalverhoging, die past in de expansiestrategie om het elan van de onderneming aan te scherpen.

De positieve ontwikkelingen in het bedrijf dat werd opgericht door onze grootste wielerkampioen komen ook de Belgische huishouding ten goede. Het is slechts één voorbeeld van de vele ondernemersinitiatieven die in dit land nog altijd plaatsvinden en de jongste tijd verzuipen in de orkaan van slecht nieuws en pessimisme.

Het zijn nochtans zulke ondernemingsinitiatieven die ervoor zorgen dat ons sociaaleconomisch systeem in de toekomst veerkrachtig en robuust blijft. Midden de aanhoudende kommer en kwel blijft de positieve ingesteldheid en doortastendheid van een uitgebreide schare ondernemers een ongemeen belangrijk onderdeel van de algemene maatschappelijke weerbaarheid.

In de omgeving van ondernemers waren de voorbije dagen nog enkele positieve ontwikkelingen te zien. Zo is er de vorming van de regering-Di Rupo I. Na bijna anderhalf jaar gepalaver is er eindelijk weer een federale regering. Het regeringsprogramma is helemaal niet spectaculair. De besparingen en de belastingverhogingen laten zich voelen, maar onze publieke financiën worden niet structureel aangepakt. De uitgaven in om de vergrijzing aan te pakken, blijven escaleren. De gezondheidssector en de pensioenen springen daarbij het meest in het oog. Ook de sanering van de overheidsbureaucratie hoort in dat rijtje thuis.
Maar het regeerprogramma van Di Rupo I schiet het meest tekort in maatregelen om de economische groei aan te zwengelen.

Economische groei lost op zich niet veel op, maar vormt het basisgegeven om tot een doeltreffende en vol te houden aanpak van maatschappelijke problemen te komen. In zijn baanbrekende boek The Moral Consequences of Economic Growth (2005) documenteert Harvard-professor Benjamin Friedman op een overtuigende wijze hoe economische groei op een directe wijze bijdraagt tot tolerantie, openheid, verdraagzaamheid en brede opportuniteiten in de maatschappij. De vruchten van economische groei, die ecologisch absoluut niet destructief hoeft te zijn, overschrijden dus ver het economische.

Een tweede positieve omgevingsfactor is de stap vooruit in de bestrijding van de crisis in de eurozone. Het vooruitzicht van een groot compromis over het beleid van de eurozone, zorgde voor euforie op de aandelenbeurzen en de geld- en kapitaalmarkten. De onzekerheid over de toekomst van de euro en de monetaire unie werkte de jongste maanden wurgend op het vertrouwen, niet alleen in de eurozone en de Europese Unie, maar ook ver daarbuiten.

Op basis van wat Angela Merkel en Nicolas Sarkozy afgelopen maandag overeenkwamen, lijkt een eerste stap naar een echte politieke unie in Europa er aan te komen. Geen zinnig mens die er nog aan twijfelt dat de eurocrisis alleen structureel bedwongen kan worden door een politieke unie met verregaande soevereiniteitsafstand. De afspraken die er aan zitten te komen over budgettoezicht en de mogelijke ingrepen van zondaars ogen een stuk strenger dan wat ingemetseld zat in het Stabiliteits- en Groeipact die deerlijk mislukten.

Maar de weg is nog lang en niet alleen omdat het akkoord tussen Merkel en Sarkozy nog onduidelijkheden en vaagheden bevat. Bovendien is het absoluut niet voldoende om tot afspraken over begrotingstekorten te komen. De politieke unie die de monetaire unie structureel moet stutten, moet ook verregaande Europese bevoegdheden en automatische interventiemogelijkheden bevatten in de bankenreglementering en de internationale competitiviteit van de lidstaten. De hamvraag is of de politieke besluitvorming niet verzandt als de verhoogde interventies van de Europese Centrale Bank (ECB) de onmiddellijke druk op de ketel reduceren.

Zowel de regering-Di Rupo I als de Europese autoriteiten moeten zich terdege bewust zijn dat hun huidige programma’s niets meer zijn dan een schuchtere start van een helse rit. Die inspanningen moeten onverwijld geïntensifieerd worden, anders verdampt het positieve van dit moment erg snel.