Formatie nadert uur van de waarheid

Formateur Yves Leterme (CD&V) verklaarde maandag dat hij ten laatste woensdag een regeringsakkoord wil hebben. Over alle thema’s behalve de hete hangijzers. Dat zijn begroting, B-H-V en de staatshervorming.

Meer goed nieuws viel vorige week niet te rapen bij de oranje-blauwe formatiegesprekken. Even leek een nieuwe breuk zelfs onvermijdelijk toen Joëlle Milquet (CdH) ging dwarsliggen over een communautaire nota van formateur Yves Leterme (CD&V). Die zou namelijk afwijken van wat koninklijk verkenner Herman Van Rompuy (CD&V) had geformuleerd. Van Rompuy was eerder door zijn partij op een zijspoor gezet, maar verscheen vorige week onder druk van de CdH, opnieuw aan de onderhandelingstafel.

Leterme probeerde de slechte sfeer tussen de oranje-blauwe partijen te verdoezelen met alweer een nieuw deelakkoordje, deze keer over ‘duurzaamheid’. Maar na elk van die gewonnen veldslagjes, blijft de nuchtere vaststelling dat hij er niet in slaagt het grote werk over de begroting, de sociaaleconomische dossiers en de communautaire kwesties op gang te brengen.

Het is een misverstand dat de formatie alleen op B-H-V spaak zou lopen. De nota van Leterme over de arbeidsmarkt, ondernemen en de lastenverlaging werd door de Vlaamse liberalen genadeloos de grond in geboord. De lastenverlaging die Open VLD tot voorwaarde van een regeringsdeelname heeft gemaakt, zorgt ook voor een begrotingsprobleem wanneer ze wordt gekoppeld aan de CD&V-eis voor hogere uitkeringen. Voor die twee programmapunten samen, plus een begrotingsoverschot van 1,3 % in 2011 – nodig om de vergrijzing en de gezondheidszorg te betalen – heeft Leterme 10 miljard euro nodig.

Maar zo ver is de formateur nog niet. Voorlopig is het dammage control. Om de kansen op een oranje-blauwe regering en zijn premierschap gaaf te houden, heeft Leterme de moeilijke communautaire thema’s uitgesteld tot na de herfstvakantie.

Hoe die truc zal uitpakken, is hoogst onzeker. FDF-voorzitter Olivier Mangain gooide afgelopen vrijdag nog olie op het vuur door een akkoord te koppelen aan de benoeming van vier burgemeesters in de

faciliteitengemeenten. Vlaanderen wacht daarmee omdat de vier burgemeesters Franstalige kiesbrieven hadden uitgestuurd.

Intussen is ook het advies van de Raad van State aangekomen over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Daardoor kan de commissie Binnenlandse Zaken op 7 november meteen de Vlaamse voorstellen goedkeuren. Als het zover komt, liggen de communautaire gesprekken meteen stil, heeft MR-voorman Didier Reynders al gewaarschuwd. De Vlaamse partijen Open VLD en CD&V-N-VA willen voor die tijd weten of een communautair akkoord mogelijk is.