FN is eigenlijk een normaal bedrijf

T rends‘ bezoek aan Nepal (zie Focus, blz. 66) leert dat er amper een reden is om geen Belgische wapens te leveren aan deze democratie in moeilijkheden. De recente politieke crisis in Kathmandu werkt misschien zelfs helend bij het herstel van de politieke krachten, die gezamenlijk de maoïstische terreur zullen aanpakken. FN kan zijn steentje bijdragen in dat proces.

Los van de politieke hetze tegen een Belgische wapenlevering, kan men algemeen stellen dat pacifistische (groene) bezwaren tegen wapens niet zouden mogen doorwegen bij het leveren van een exportlicentie. Een land dat wapenproducenten toelaat op zijn grondgebied, is onlogisch met zichzelf als het die export bemoeilijkt. De extreem harde concurrentie, zeker in Azië waar de VS de markt domineert met politieke argumenten, laat niet toe dat België zijn wapenindustrie negatief discrimineert. Wapens zijn wel geen chocolade, maar de militaire industrie is niet per se minder ethisch dan een voedingsproducent.

Minder voor de hand liggend, is dan weer de steun waarop FN kan rekenen aan de andere zijde van de taalgrens. Het militair-politieke complex rond het bedrijf heeft een immense slagkracht. Het is niet aan ons te beoordelen hoe socialistische cabinetards en politici hun steun aan de wapenindustrie in overeenstemming brengen met hun partij-ideologie. Dit fenomeen is echter wél een probleem als FN een permanente druk legt op de Belgische overheid.

Zo is de totstandkoming van de verzekering door de Nationale Delcrederedienst (NDD) voor het contract (waarde: 25 miljoen euro) best een onderzoek waard. Het lijkt onwaarschijnlijk – zoals politici suggereren – dat FN 15 miljoen euro krijgt uitbetaald, zelfs als er geen levering aan Nepal volgt. Bronnen binnen de Delcrederedienst zijn daarover formeel: het bedrijf heeft normaal gezien alleen recht op de terugbetaling van de eerder gemaakte commerciële kosten. Over de details van die verzekering is meer duidelijkheid nodig.

Ook de beslissingsprocedure van de NDD doet vragen rijzen. De overheidsdienst haspelde het FN-dossier af zonder een ernstige consultatie van de raad van bestuur. Toch heeft Nepal volgens de website een zeer hoog politiek risico voor middellange- en langetermijnkredieten. Betrokkenen bevestigen dat de politieke druk om het dossier goed te keuren extreem was.

Daar wringt het schoentje. Waalse politici zijn verontwaardigd als Vlaamse collega’s zich verzetten tegen wapenleveringen aan een ‘moeilijk’ land en argumenteren dat de vrije markt moet spelen, ook voor wapens. Maar ze laten dan wel een lobby los op de Belgische overheid (inclusief de diplomatie) om gunstige voorwaarden los te wrikken voor een staatsbedrijf, tegen alle regels van de vrije markt in. Enige consequentie is op haar plaats.

Waarom behandelt België FN in de toekomst niet als een normale onderneming? Een onderneming die tegen concurrenten kan knokken in de wereldwijde strijd om de marktaandelen. Maar ook een onderneming die geen status heeft van een bijna onaantastbare national champion, die allerlei duistere voordelen krijgt toegespeeld. Met zo’n houding tegenover FN zou deze regering alvast één wapencrisis minder hebben beleefd.

Hans Brockmans [{ssquf}]