‘Flexibiliteit hoeft niet ten koste van arbeidsvoorwaarden te gaan’

Het Nederlandse Just Eat Takeaway gaat er prat op dat het zijn maaltijdbezorgers degelijke arbeidsomvoorwaarden biedt. “Het is de enige manier om duurzaam en toekomstgericht te ondernemen”, zegt Siska De Lombaerde, de countrymanager in België voor de Nederlandse multinational.

Als één beroep de kluseconomie belichaamt, dan is het wel de maaltijdbezorger. Je ziet ze vooral in grootsteden rondrijden, met op hun rug grote, kubusvormige tassen in de felle kleurtinten van een van de bekende bezorgplatformen. Turkoois voor Deliveroo, groen voor Uber Eats, roze voor Delivery Hero. Het Nederlandse Just Eat Takeaway (JET) koos voor fel oranje. Het bedrijf zelf springt uit de band met de manier waarop het met zijn koeriers omgaat.

Siska De Lombaerde, de countrymanager voor België en Luxemburg, werkt al vijftien jaar voor JET, en heeft het bedrijf zien evolueren van start-up tot de wereldspeler die het nu is. In tegenstelling tot zijn concurrenten biedt JET zijn koeriers een arbeidscontract aan. Het werkt dus niet met freelancers die als zelfstandige werken, zoals de meeste andere maaltijdbezorgingsapps. Sommigen spreken zelfs van structurele schijnzelfstandigheid. “Onze koeriers – of brand ambassadors, zoals wij ze noemen – hebben allemaal een arbeidscontract met een vast uurloon, waarmee ze meer verdienen dan het minimumloon”, vertelt De Lombaerde. “Daarnaast bieden we hun andere voordelen, bijvoorbeeld een arbeidsongevallenverzekering, een mobiel abonnement en een degelijke uitrusting zoals elektrische fietsen om de maaltijden mee te bezorgen. In elke stad hebben we ook hubs waar ze vertrekken en aankomen, en waar een verantwoordelijke aanwezig is.”

Waarom is dat voor jullie belangrijk?

SISKA DE LOMBAERDE. “Het is de enige manier om duurzaam en toekomstgericht te ondernemen. We willen dat onze mensen goed beschermd en verzekerd zijn, en bijdragen voor hun pensioen. We steunen de voorstellen van de Europese Commissie, die platformwerkers een beter arbeidsstatuut en -voorwaarden willen bieden.”

Met freelancers werken is toch goedkoper?

DE LOMBAERDE. “Dat klopt. Onze manier is naar schatting zo’n 30 procent duurder, maar het is een bewuste keuze. We zetten sterk in op efficiëntieverbeteringen, maar dat mag niet ten koste gaan van onze werknemers. Die efficiëntie moet komen van onze technologie en werkwijzen.”

De aantrekkingskracht van de kluseconomie is net de flexibiliteit. Valt die niet weg met de manier waarop JET zijn koeriers tewerkstelt?

DE LOMBAERDE. “Het is niet omdat je werknemer bent, dat jou geen flexibiliteit wordt gegund. Een klein deel van onze koeriers is voltijds vast in dienst, maar de meesten werken deeltijds, omdat ze al een andere baan hebben of omdat ze maar een paar uur per week willen werken. Daarnaast werken we ook met uitzendkantoren. Dat biedt extra flexibiliteit voor bijvoorbeeld jobstudenten of mensen die dit als bijbaan willen doen. Je hoeft geen freelancer te zijn om die flexibiliteit te hebben, en het hoeft niet ten koste te gaan van de arbeidsomstandigheden.”

Waar is JET in ons land actief met zijn maaltijdbezorging?

DE LOMBAERDE. “In België zijn we actief in elf steden, waaronder Antwerpen, Brussel, Luik en Gent. We blijven dat jaar na jaar uitbreiden. Onlangs hebben we Bergen en Mechelen toegevoegd.”

JET is oorspronkelijk gestart als een onlinemarktplaats. De maaltijdbezorging is pas veel later gekomen. Hoe werkt dat marktplaatsmodel?

DE LOMBAERDE. “We zijn in de eerste plaats een onlineplatform, dat zo veel mogelijk restaurants wil verbinden met zo veel mogelijk consumenten. Zo is onze CEO, Jitse Groen, in 2000 in Nederland gestart met Thuisbezorgd.nl en zo is het in 2007 ook in België begonnen. De restaurants die toen actief waren op ons platform, stonden zelf in voor de bezorging, of de klant moest de maaltijden zelf afhalen. Nu nog komt het grootste deel van onze inkomsten uit de bestellingen via onze marktplaats.”

Wat is het verschil met de pure maaltijdbezorgers?

DE LOMBAERDE. “De netwerkeffecten zijn veel groter. Hoe meer restaurants er op het platform komen, hoe meer consumenten dat aantrekt. En hoe groter de bestelfrequentie, hoe aantrekkelijker het voor restaurants wordt om zich aan te sluiten. Die factoren versterken elkaar continu. Het marktplaatsmodel is sneller winstgevend te krijgen dan het logistieke model. Daarom doen we enkel bezorging in de grote steden, waar genoeg mensen en restaurants dicht op elkaar zitten. Maar er zijn ook veel restaurants in kleinere gemeentes aangesloten, die dan ofwel zelf bezorgen of waar het enkel af te halen is.”

Hoe sterk is Takeaway.com gegroeid in de vijftien jaar dat het actief is in België?

DE LOMBAERDE. “Met meer dan 5.000 aangesloten restaurants zijn we de marktleider. Vorig jaar hebben we de grens van 1 miljoen bestellingen per maand gesloopt. En we hebben de telefoon overtroffen als belangrijkste kanaal waarlangs mensen maaltijden bestellen. Dat blijft onze grootste concurrent. Het bedrijf is de jongste jaren enorm gegroeid, zowel organisch als via overnames. De pandemie heeft voor een stroomversnelling gezorgd. Het aantal bestellingen is vorig jaar wereldwijd met 33 procent gegroeid tegenover 2020.”

Hoe zit het met de winstgevendheid? Dat blijkt heel moeilijk in uw branche.

DE LOMBAERDE. “België is winstgevend, de groep als geheel nog niet. Het is een sector van winner takes most, dus het is belangrijk overal zo groot mogelijk te zijn. Dan pas kun je, daar waar je groot bent, winstgevend worden.

Welke investeringen vergt zo’n groei?

DE LOMBAERDE. “Dat gaat heel breed, van on- en offline marketing en sales tot technologie en innovatie. Ook al zijn we de marktleider in België, er is nog veel marge om te groeien. Die investeringen blijven nodig om ons aanbod uit te breiden en te vernieuwen, meer klanten te werven en de bestelfrequentie op te krikken.”

Snelle groeiers worden vaak gelijkgesteld aan technologiebedrijven, maar JET kun je moeilijk een techbedrijf noemen.

DE LOMBAERDE. “Ik zie het wel als een techbedrijf, maar dan eentje waar technologie heel sterk wordt ingezet om de dienstverlening te optimaliseren. We werken ook heel erg aan de innovatie van het aanbod. Zo hebben we een Takeaway Pay-kaart, in samenwerking met Mastercard, waarmee klanten via ons platform maar ook in andere restaurants en winkels voeding en drank kunnen kopen. We werken ook aan een concept met slimme koelkasten in kantoorgebouwen, waar de werknemers maaltijden kunnen ophalen. In sommige landen leveren we ook boodschappen. Dat komt er binnenkort ook in België aan.”

JET heeft in de jongste twee jaar zijn twee grootste overnames gedaan in het Verenigd Koninkrijk en de VS, elk goed voor meer dan 6 miljard euro. Het aandeel heeft heeft dat niet goed verteerd. Het staat 60 procent onder zijn piek.

DE LOMBAERDE. “We doen er alles aan om ons bedrijf elke dag sterker te maken. Een beurskoers weerspiegelt niet altijd de inspanningen die achter de schermen plaatsvinden. We hebben ook altijd gezegd dat we niet voor kortetermijnwinsten gaan maar voor marktleiderschap op de lange termijn, om zo winstgevend te worden. In gesprekken met aandeelhouders merken we dat we op dezelfde lijn zitten qua visie voor het bedrijf en hoe we daar naartoe willen.”