FISCALE AMNESTIE: voor herhaling vatbaar?

De regering is dringend op zoek naar extra inkomsten om het gat in de sociale zekerheid te dempen. Misschien kan een nieuwe fiscale-amnestiemaatregel wat geld in het laatje brengen? De liberalen lieten alvast een proefballonnetje op om opnieuw een eenmalige bevrijdende aangifte (EBA) te lanceren. In 2004 bracht de EBA de schatkist 500 miljoen euro op. De wet hing echter met haken en ogen aan elkaar en de belastingplichtigen reageerden vrij laat op het initiatief. Veel zwart geld bleef in het buitenland of werd in Luxemburgse Tak 23-producten belegd (een combinatie van levensverzekeringen met beleggingsfondsen). De Tak 23-optie waarborgt echter geen fiscale noch strafrechtelijke zekerheid. Een EBA bis biedt perspectieven. Uit cijfers van de Nationale Bank blijkt dat het bedrag op de Belgische zichtrekeningen van 100 tot 116 miljard euro steeg. Ook de spaarboekjes dikten met 5 miljard euro aan. Specialisten uit de financiële sector wijten die massale repatriëring van wit, grijs en zwart geld aan de Europese spaarrichtlijn, die sinds 1 juli 2005 van kracht is. Voortaan wisselen de lidstaten fiscale informatie over elkaars onderdanen uit. Uit schrik voor verklikking halen vermogende beleggers nu druppelsgewijs hun centen uit het buitenland terug.

Johan Speecke, docent aan de Fiscale Hogeschool in Brussel, geeft een tweede fiscale-amnestiemaatregel een goede kans op slagen dankzij de verlaging van de successierechten en de verdubbeling van de boetes. Wegens de aanslepende rechtsonzekerheid misten vele belastingplichtigen de boot. Bovendien sloot de eerste maatregel verzekeringsproducten en vastgoed uit. Aan die zondaars is nog geen absolutie verleend. Mits een verhoging van de aanslagvoet – respectievelijk 12 % en 15 % – lijkt die piste maatschappelijk aanvaardbaar. Voor advocaat Thierry Afschrift, professor Fiscaliteit aan de Université Libre de Bruxelles, is fiscale amnestie echter een uitzonderingsmaatregel, die niet zomaar herhaald kan worden. Anders spoort de wetgever haar onderdanen aan de belastingen te ontduiken. Zo komt de rechtstaat in gevaar. Ondertussen blijven de fiscale inkomsten stijgen. In 2004 ontving de schatkist 88,4 miljard euro, een groei van 2,4 % tegenover 2003. In juli 2005 stelde minister van Financiën Didier Reynders (MR) een toename van 838 miljoen euro vast, 9,4 % meer dan in juli 2004.

De uitgavengroei in de ziekteverzekering lijkt onder controle. Dat concludeert het Riziv uit de technische ramingen van de lopende uitgaven in 2005. In september 2004 vreesde het Riziv nog een tekort van 600 miljoen euro. Uiteindelijk bedroeg het gat in het budget van de ziekteverzekering ‘slechts’ 513 miljoen euro. Dit jaar zijn de vooruitzichten beter en zou het geplande budget van 17,3 miljard euro volstaan. Applaus voor minister voor Sociale Zaken Rudy Demotte (PS) lijkt logisch. Of toch niet? “We moeten niet te vroeg victorie kraaien,” zegt volksvertegenwoordiger Luc Goutry (CD&V). Volgens Goutry is het huidige evenwicht niet structureel, maar vooral te danken aan eenmalige maatregelen in het kader van de volmachten waarover Demotte tot eind 2005 beschikt. Bovendien vindt Goutry het huidige systeem van referentieterugbetaling voor geneesmiddelen niet optimaal. “Sinds enkele maanden is een halfslachtige versie van het kiwimodel in voege. Die levert misschien wel een besparing op, maar de rekening voor de patiënt stijgt,” vindt Goutry, die er ook op wijst dat het budget voor geneesmiddelen weliswaar in evenwicht is dankzij een eenmalige bijkomende heffing die de geneesmiddelenindustrie betaalt, maar dat het volume verbruikte geneesmiddelen niet daalt.

E.P.