Fiscaal walhalla voor renteniers

Arbeid is duur in ons land, maar kapitaal geniet van een gunstig belastingregime. Zelfs met kapers op de kust, blijft België voor renteniers het walhalla.

Uit de OESO-studie blijkt dat de belastingdruk op arbeid in ons land tot de hoogste in de wereld hoort. Maar voor de rentenier is België nog altijd een fiscaal walhalla. Anton van Zantbeek, vennoot van het advocatenkantoor Greenille, gespecialiseerd in de juridische begeleiding van vermogende particulieren: “Je merkt dat aan de rijke Europeanen, die hier van heinde en verre neerstrijken. België kent geen meerwaardebelasting op aandelen en een lichte fiscale druk op inkomens uit kapitaal. Bovendien zijn de bankdiensten professioneel, de scholen uitstekend, de ziekenhuizen van topkwaliteit en de woningen goedkoop. Ook spreekt de levenskwaliteit – zeg maar cultuur en gastronomie – de miljonairs op deze aardbol aan. Niet voor niets hebben bekende sterren of internationale topondernemers zich in hier gevestigd.”

Verhuizen naar het buitenland om belastingen op spaarcenten legaal te vermijden is in de meeste gevallen overbodig. “Met de huidige producten op de markt is het perfect mogelijk om een volledig gespreide portefeuille op te bouwen en te laten aangroeien zonder ook maar één euro aan belastingen te betalen”, bevestigt Johan Adriaens, onafhankelijk vermogensplanner bij Neven & Partners. Bij wijze van voorbeeld adviseert de financiële adviseur om een vermogen op drie manieren te beleggen. In de eerste plaats in het klassieke spaarboekje. Hiervan zijn de interesten tot 1660 euro per persoon belastingvrij; goed voor een belegging van pakweg 50.000 euro. Adriaens: “Daarnaast kun je de klassieke obligaties in de portefeuille best vervangen door levensverzekeringen met een gewaarborgd rendement en een variabele winstdeelname (Tak 21). Bij deze producten betaal je geen roerende voorheffing meer, enkel een premietaks van meestal 1,1 %. Wel moet je het geld minstens acht jaar lang laten liggen. Levensverzekeringen – gekoppeld aan aandelenfondsen – zijn risicovoller (Tak 23). Maar de fiscus laat de meerwaarde, inclusief het het rendement, met rust. Wie kiest voor een kapitaliserend aandelenfonds betaalt helemaal geen belasting.”

Fiscale troeven

Wat zijn dan de fiscale troeven van België? Van Zantbeek: “In de eerste plaats zijn alle meerwaarden op aandelen in principe vrijgesteld. Wij zijn nog een van de weinige landen ter wereld, die op de kapitaalaanwas geen belasting heffen. Voorts kun je gediversifieerd beleggen in kapitaliserende beleggingsvennootschappen (beveks) zonder één eurocent aan de fiscus af te dragen. Dat gunstregime is sinds 2006 wel wat onder druk komen te staan door de meerwaardetaks van 15 % op fondsen, die voor meer dan 40 % in vastrentende effecten beleggen. Maar die belasting valt al bij al nogal mee.”

Ook betaal je weinig of geen belasting op onroerend goed. Van Zantbeek: “Sinds 2006 is het eigen huis of appartement volledig vrijgesteld van inkomstenbelasting. Bovendien heeft de overheid al 33 jaar het kadastrale inkomen van de woningen niet meer aangepast, ondanks de principiële wettelijke verplichting. Deze bedragen liggen een heel pak lager dan de werkelijke huurinkomsten. Niettemin wordt de onroerende voorheffing op dit laag kadastraal inkomen berekend. En als je de woning lang genoeg aanhoudt, betaal je geen meerwaardebelasting, ondanks de felle stijging van de vastgoedprijzen de laatste jaren.”

Ten derde kent ons land geen echte vermogensbelasting. Johan Adriaens: “In Frankrijk betaalt de rijke particulier elk jaar een bepaald percentage tussen 0,5 % en 2 % op zijn vermogen, als dat groter is dan 720.000 euro alles samen (inclusief woning). Alleen voor intresten en dividenden betaal je bij ons een roerende voorheffing van respectievelijk 15 % en 25 %. Maar de meerwaarden op aandelen, die in ons land belastingvrij zijn, liggen veel hoger. Daarom beleggen de grote fortuinen vooral in deze risicovolle effecten.”

Ten vierde kun je in België gemakkelijk successierechten vermijden (zie kaderstuk: Schenking met voorbehoud van vruchtgebruik).

Beleggingsverzekeringen

Als alternatief voor de populaire beleggingsverzekeringen (Tak 21 en Tak 23) stelt Bart Lammens, gedelegeerd bestuurder van Merit Capital, fondsen zonder Europees paspoort voor. Zij vallen buiten de Europese spaarrichtlijn, omdat ze enkel in eigen land aangeboden worden. Deze kapitaliserende fondsen – ook al beleggen ze voor 80 % in obligaties – houden geen roerende voorheffing in.

Maar Lammens waarschuwt wel voor het tijdelijke karakter van deze fiscale spitsvondigheid. “Zo bieden Luxemburgse bankiers nog steeds anonieme nummerrekeningen aan, waarbij de rekeninghouder geen Belgische ingezetene doch een ‘offshore company’ is”, zegt hij. “Zo’n vennootschap ontsnapt aan de Europese spaarrichtlijn, waardoor geen roerende voorheffing of uitwisseling van informatie tussen de lidstaten gebeurt. Die constructies worden niet meer zoals vroeger door eigen dochters van de financiële instelling aangeboden, maar wel door vaste partners van de bank. De soepelheid van de rekening is 100 %, inclusief kredietkaart.”

Ook worden Luxemburgse levensverzekeringen massaal misbruikt om successierechten te vermijden, aldus Lammens. “In dat geval bedraagt de fiscale verjaringstermijn tien jaar. In koor roepen de aanbieders dat 10,5 jaar ruimschoots volstaat om de gelden risicoloos te repatriëren. Maar de strafrechtelijke aansprakelijkheid – het gaat uiteindelijk om fiscale fraude – blijft bestaan. Hier rust echter een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de Belgische banken. Zal de ‘compliance officer’ de opbrengsten uit Luxemburgse levensverzekeringen aanvaarden zonder ze aan de Cel voor Financiële Informatie (CFI) te melden, zelfs als ze weet dat het ontdoken successierechten zijn? En wat als heel de transactie gedurende een decennium lang door een dochter van dezelfde groep begeleid wordt? Verschillende grote spelers op de markt zijn echter niet erg onder de indruk van het feit dat een gestructureerde belastingvlucht onder de witwaswetgeving valt.” Cliënten die over meer dan 250.000 euro beschikken, kunnen volgens pensioen- en vermogensarchitect Life Plan terecht in hun eigen verzekeringsfonds of ‘fonds dédié’. Zaakvoerder Eric Jonkers: “Momenteel biedt Private Insurer als enige verzekeringsmaatschappij in België deze mogelijkheid om het vermogen te structureren en te controleren, onder andere in verband met erfopvolging. Zo kunnen in het ‘fonds dédié’ aandelen van een eigen vennootschap ondergebracht worden terwijl de pro- fessionele relatie met de bank of vermogensbeheerder behouden blijft. Bovendien zijn deze contracten alleen aan een verzekeringstaks van 1,1 % onderworpen. Luxemburg biedt wel een ruimer assortiment van Tak 23-producten, waarin vanaf 25.000 euro belegd kan worden in een combinatie van verschillende vermogensbeheerders. Een goed advies om de juiste beheerders te selecteren is primordiaal om goede resultaten te behalen in combinatie met aanvaardbare risico’s.”

Belastingparadijzen: niet voor iedereen

Wie toch graag meer discretie wil, moet naar het buitenland gaan. Van Zantbeek: “Maar als je geen zwart geld wilt verstoppen in een offshoreconstructie, heb je dat bankgeheim als particuliere belegger niet nodig. Bovendien zijn constructies in exotische oorden alleen weggelegd voor de grote vermogens. De oprichting en het onderhoud van zo’n structuur kost al gauw 5000 euro per jaar. Dat is evenveel als de roerende voorheffing van 15 % op een belegging van 830.000 euro met een rendement van 4 %. Als minimumkapitaal kan dat al tellen.”

Maar zijn er geen andere plaatsen waar het fiscaal beter toeven is dan België? Van Zantbeek: “Ja, maar deze belastingparadijzen hebben over het algemeen een negatief imago. Bovendien moet je dan echt verhuizen. Het volstaat met andere woorden niet om in een of ander exotisch oord over een woning te beschikken. Die verblijfsplicht schrikt vele particulieren af. Voorts is het praktisch niet altijd eenvoudig om zich te laten inschrijven. In Monaco krijg je sinds enige tijd moeilijk een verblijfsvergunning te pakken. Tenzij je Justin Henin heet en op de eerste plaats in het vrouwentennis staat.”

Van de meer gebruikelijke vluchtroutes voor vermogende particulieren was – tot voor kort – Groot-Brittannië een geduchte concurrent. Maar sinds april van dit jaar is gesleuteld aan het fiscale gunstregime voor de ‘non domiciled resident’ (niet-inwoner). Van Zantbeek: “Hierdoor heeft het eiland heel wat van zijn pluimen verloren. Luxemburg is evenmin een goed alternatief. België scoort even goed en op sommige vlakken fiscaal zelfs beter. In tegenstelling tot het Groothertogdom kennen wij geen meerwaardebelasting op aandelen.”

Rest nog Zwitserland, dat met zijn forfaitaire belasting gefortuneerde buitenlanders aantrekt. Zij kunnen in overleg met de lokale fiscus hun belastbare basis afspreken. Aldus betalen ze niet op hun werkelijke inkomsten. Dit forfait mag niet lager liggen dan vijfmaal de huurwaarde van hun pand. Van Zantbeek: “Het spreekt voor zich dat dit voor vermogende particulieren vaak een peulschil is. Dit gunstregime staat echter onder zware druk wegens discriminatie van de eigen inwoners. Zo kan Michael Schumacher (D) wel en Roger Federer (CH) niet van het voordelige Zwitserse systeem profiteren. Ons land heeft dit nadeel niet. Hier geniet iedereen van de fiscale voordelen. Dat is eerlijk en transparant. Bovendien valt de effectieve belastingdruk in België vaak lager uit dan in Zwitserland.”

Nood aan politieke stabiliteit

“Je moet het totale plaatje bekijken”, besluit van Zantbeek. “De lage belastingen op inkomsten uit kapitaal trekken buitenlandse vermogende particulieren met hun kapitalen aan. Daar vaart onze economie wel bij. De fiscus pikt ook haar graantje mee van al het geld, dat die rijke particulieren in ons land besteden. Overigens wordt ook de kleine spaarder niet vergeten. Die betaalt ook geen eurocent belastingen op de intresten van zijn spaarboekje.”

Wel stelt de vennoot van het advocatenkantoor Greenille zich vragen over de politieke stabiliteit in België. Van Zantbeek: “De fiscale wetgeving verandert om de haverklap. Dat is niet goed voor het vertrouwen van de beleggers. Zij denken vooral op lange termijn. Daarom dring ik bij de overheid aan op een langetermijnvisie.” (T)

Door Eric Pompen – Illustratie Inge Bogaerts