FINANCIËLE RATIO’S: EEN OVERZICHT

KOERSRATIO’S

Koers/winst = koers van het aandeel / nettowinst per aandeel

Koers/boekwaarde = koers van het aandeel / boekwaarde per aandeel

Twee bekende koersratio’s zijn de koers-winstverhouding en de koers-boekwaardeverhouding. De koers-boekwaardeverhouding vergelijkt de beurskoers van een aandeel met de boekwaarde per aandeel (eigen vermogen / totaal aantal aandelen). Hoe lager de koers-boekwaardeverhouding, hoe groter de korting waartegen het aandeel noteert tegenover zijn theoretische liquidatiewaarde. De boekwaarde is immers het bedrag dat overblijft voor de aandeelhouders, nadat alle activa zijn verkocht en alle schulden zijn terugbetaald.

Een belangrijke beperking van die ratio is dat de waarde van de activa in de boekhouding niet altijd overeenstemt met hun werkelijke marktwaarde. Voor ondernemingen met veel vaste activa – zoals land, vastgoed of schepen – is de koers-boekwaardeverhouding bruikbaarder dan bijvoorbeeld voor technologische of farmaceutische ondernemingen.

DIVIDENDRATIO

Koers/dividend = koers van het aandeel / (netto)dividend per aandeel

Deze ratio geeft aan hoelang het duurt voordat een belegger zijn investering heeft terugverdiend via dividenden. Het dividendrendement is het omgekeerde van die ratio (dividend per aandeel / koers van het aandeel).

WINSTGEVENDHEID

Return-on-equity = nettowinst / eigen vermogen

Return-on-assets = nettowinst / activa

Veelgebruikte ratio’s zijn ook de return on equity (ROE) en de return on assets (ROA), die een maatstaf zijn voor de winstgevendheid van een onderneming. De ROA – het rendement op de activa – geeft aan hoeveel winst wordt gerealiseerd met de activa (de productiemiddelen) die een onderneming gebruikt. De ROA is een bruikbare ratio om ondernemingen met elkaar te vergelijken, want deze ratio staat los van de manier waarop die activa worden gefinancierd (met schulden of met eigen vermogen). Stel dat twee sectorgenoten A en B dezelfde activa gebruiken. Als onderneming A een ROA van 10 procent heeft en onderneming B een van 15 procent, dan is B winstgevender dan A.

De ROE – het rendement op het eigen vermogen – geeft op zijn beurt aan hoeveel winst wordt gerealiseerd op het kapitaal dat toebehoort aan de aandeelhouders. Een vergelijking tussen ondernemingen is moeilijker, omdat sommige ondernemingen meer schulden gebruiken dan andere. In het bovenstaande voorbeeld is het perfect mogelijk dat onderneming A een ROE van 25 procent realiseert, terwijl onderneming B maar 20 procent haalt. Onderneming A gebruikt in dat geval 2,4 keer meer schulden dan onderneming B. Schulden kunnen worden gemeten via de schuldgraad.

BALANSRATIO’S

Schuldgraad = netto financiële schuld / activa

De netto financiële schuld wordt berekend door alle cash en kortetermijnbeleggingen af te trekken van de financiële schulden. De schuldgraad geeft beleggers een idee van de financiële flexibiliteit van een onderneming. Hoe hoger de schuldgraad, hoe meer schulden ze heeft en hoe minder flexibel ze wordt. De hogere intrestlasten wegen immers op de nettowinst en elk jaar moet ze een deel van de schulden herfinancieren. Cyclische ondernemingen, waarvan de winst een grote volatiliteit vertoont, zijn gevoeliger voor een hoge schuldgraad dan defensieve ondernemingen met stabiele winsten.