FAMILIE KRULSTAART

Waarom breekt de varkenspest voornamelijk uit in de Lage Landen ? Simpel : Vlaanderen en Zuid-Nederland tellen de hoogste concentraties varkens van Europa.

Vlaanderen en Zuid-Nederland, waar momenteel de varkenspest woedt, zijn de dichtstbevolkte varkensgebieden van de Europese Unie. Vlaanderen telt met pieken in Oost- en West-Vlaanderen 10,2 varkens per hectare ; Zuid-Nederland doet het nog beter met 19,9 varkens per hectare. In heel Nederland waren er anno 1996 evenveel varkens als mensen, namelijk 14,119 miljoen. België telde vorig jaar 7,414 miljoen varkens, 270.000 meer dan in 1995. Ter verduidelijking : van alle Belgische varkens woont niet minder dan 96 % op Vlaamse grond. Vlaanderen telt, met andere woorden, meer varkens dan mensen. Denemarken (10 miljoen varkens), Nederland (14 miljoen), België (7,4 miljoen), Spanje (18 miljoen), Duitsland (24 miljoen) tekenen voor het grootste deel van de varkensteelt binnen de Europese Unie. De Europese varkensteelt is, met 100 miljoen dieren, synoniem met zowat 11 % van de totale landbouwproductie binnen de EU. Toch is de varkensteelt nauwelijks gesubsidieerd : 1 % tegenover 10 % voor de rundvleessector, 16 % voor de granenproductie, 19 % voor de melkproductie.

Europa heeft aan varkens echt geen tekort : de Europese zelfvoorzieningsgraad bedraagt 105 % ; productie en consumptie houden zich dus min of meer in evenwicht. Met dubbel zoveel varkens als inwoners en met een zelfvoorzieningsgraad van 366 % is Denemarken de grootste Europese varkensvleesexporteur. Nederland heeft een zelfvoorzieningsgraad van 280 %, België strandt op 186 %. In 1994 produceerde België nogmaals : 4 % in Wallonië, 96 % in vooral Oost- en West-Vlaanderen 1 miljoen ton varkensvlees. Dat was meteen goed voor 60 % van de totale vleesproductie, waarvan de eindproductiewaarde toen 61,8 miljard frank bedroeg. In dat jaar exporteerde België een half miljoen ton varkensvlees en 50.000 levende dieren ; goed voor 28,6 miljard frank. Varkensvlees is daarmee het belangrijkste uitvoerproduct van de Belgische land- en tuinbouw.

Opmerkelijk, zo blijkt uit cijfers van het Vlaamse Informatiecentrum van de Land- en Tuinbouw, zijn de grootste varkenskwekers ook de grootste consumenten van varkensvlees. Een Deen schrokt jaarlijks 64 kilo varkensvlees binnen ; een Belg beperkt zich tot 50 kilogram. De reden waarom Denemarken, Nederland en Vlaanderen de grootste concentraties varkens kennen, heeft volgens Eurostat, het Europese statistische bureau, vooral te maken met de aanwezigheid van een grote consumptiemarkt én de aanwezigheid van zeehavens voor afzet en aanvoer van grondstoffen voor het voeder.

Het aantal varkens mag dan al toenemen, toch neemt het aantal varkenskwekers in heel Europa af. In Vlaanderen resten er vandaag nog 11.445 varkens- en 8783 zeugenhouders. De bedrijven worden dus groter en groter ; de kans op varkenspest ook.

VARKENSPEST Constante bedreiging voor Vlaanderensgrootste landbouwsector.