‘Fairtrade is tegen de wet van vraag en aanbod’

Dat de koffieleverancier Illy officiële partner is op de net geopende wereldtentoonstelling in Milaan, is een teken van hoe het bedrijf het doet. CEO Andrea Illy rust niet op zijn lauweren, maar stoomt zijn bedrijf klaar voor de toekomst.

Op de Expo 2015 in Milaan is illycaffè, zoals het bedrijf met hoofdkwartier in Triëst officieel heet, de officiële koffiepartner. Het thema van de expo is voeding en de uitdagingen in de sector. CEO Andrea Illy, derde generatie van het Italiaanse familiebedrijf, ziet dat het zijn onderneming voor de wind gaat. Illycaffè haalde volgens de CEO ongeveer 390 miljoen omzet in 2014, tegen 374 miljoen het jaar daarvoor. “Het gaat erg goed met de koffiebranche. Waar koffie vijftien tot twintig jaar geleden een basisproduct was, is het nu ook een specialiteit dankzij de verbeterde kwaliteit van de grondstoffen, betere bereidingsmethodes, betere plekken om koffie te drinken en een uitgebreidere keuze. Naast de traditionele koffiedrinkende OESO-landen komen er nieuwe landen bij. De consumptie is verdubbeld en dat is nog maar het begin”, voorspelt Andrea Illy. “Na de revolutie van basisproduct naar specialiteit, is het mijn droom om tijdens Expo 2015 een tweede revolutie op gang te trekken: van specialiteit naar excellentie.”

Andrea Illy denkt al na over hoe hij bedrijf en sector kan klaarmaken voor de toekomst: “De koffielandbouw lijdt vooral onder temperatuurstijgingen en een tekort of teveel aan regen. Klimaatveranderingen toppen de productiestijging altijd in een of andere regio af. Tot twee jaar geleden ondervond Colombia de meeste impact, dan volgde Centraal-Amerika en recentelijk Brazilië.”

De effecten van de klimaatveranderingen zijn grillig, maar Illy tracht ze te matigen met drie strategieën. Ten eerste koopt het zijn koffie in verschillende landen. “Onze blend bevat negen ingrediënten, die we uit veertig regio’s in twintig landen halen”, zegt de CEO. “Daarnaast doen we landbouwkundig onderzoek. Onlangs brachten we de arabicaplant in kaart. Onderzoekers gaan nu aan de slag om nieuwe variëteiten te ontwikkelen die resistent zijn tegen droogte, temperatuurwisselingen en ziektes. Tot slot zijn we erg trots op onzeUniversità del caffè. Daar lerenwe de boeren hoe ze hun landbouwbeleid kunnen optimaliseren waardoor wij de beste ingrediënten op een duurzame manier kunnen verkrijgen.”

Koffieboer

Agronomen en technici van Illy scouten wereldwijd geschikte koffieboeren op de meest optimale plaatsen om een rechtstreekse relatie met de koffietelers aan te gaan. “We leren hen geavanceerde landbouwtechnieken en het gebruik van de juiste meststoffen. Nadat ze de opleiding hebben afgerond, starten we een duurzame handel waarbij we 30 procent boven de marktprijs betalen.” Bovendien gelden geen restricties bij de aankoop. De boeren zijn niet verplicht met Illy te werken, Illy ook niet om van de boeren aan te kopen. “Illy koopt veelal 20 à 30 procent van hun productie, de rest verkopen de boeren elders. “De telers verbeteren hun handel door onze werkwijze. Ze beweren dat ze hierdoor ook de rest van hun oogst met een meerprijs kunnen verkopen”, zegt Andrea Illy.

Voor zijn distributieketen kreeg Illy een duurzaamheidcertificaat van Det Norske Veritas, een van de grootste certificatie-instellingen. “We vroegen hen dit label te ontwikkelen omdat er nog geen internationale standaard bestond”, vertelt Andrea Illy. “Het certificaat getuigt van duurzaamheid in de hele keten, van koffieteler tot consument.” Of dit label voor een beter imago of stijgende verkoop zorgt? “Het certificaat staat op de verpakking, maar de consument vindt het vanzelfsprekend dat een high image brand zijn verantwoordelijkheid neemt. Ik zou dus niet zeggen dat we hierdoor meer koffie verkopen. Het is uiteraard wel belangrijk.”

Geen fairtrade

Illy tracht met alle belanghebbenden een goede relatie aan te gaan. Met de koffietelers gebeurt dat door hen correct te betalen voor de koffie en hen te helpen ecologisch te produceren. Dat is volgens het bedrijf beter dan een fairtradelabel. Volgens de CEO zijn fairtradeproducten inwisselbaar en bieden ze geen garantie voor een betere kwaliteit. “Ik respecteer de werking van fairtrade, maar het is niets voor ons. Onze missie is de beste koffie ter wereld aan te bieden. Daar betaal je een meerprijs voor, gebaseerd op de kwaliteit van het product. Fairtrade vraagt een meerprijs zonder betere kwaliteit te bieden. Mensen kopen het product occasioneel, uit solidariteit. Dan kun je evengoed een goedkoper product kopen en het verschil aan een goed doel schenken. Mensen kopen geen fairtrade wegens hun voorkeur, maar wegens een verantwoordelijkheidsgevoel. Fairtrade is een stap in de goede richting, maar is niet duurzaam omdat het tegen de wet van vraag en aanbod is. Je kunt waarden als solidariteit niet incorporeren in de prijs van een product.”

“Ook voor de koffieteler werkt het fairtradelabel niet altijd. De boer moet veel geld betalen om het label te verkrijgen, maar krijgt niet de garantie dat hij zijn koffie voor een betere prijs kan verkopen. Tegenwoordig is 40 procent van de productie gelabeld. Van dat overaanbod wordt maar de helft verkocht. De andere helft blijft onverkocht of wordt als niet-gecertificeerde koffie verhandeld. Economische duurzaamheid werkt niet, maar creëert niettemin een paar positieve aspecten. Net als bij ons leren de boeren met een fairtradelabel hun koffieplantage op een milieubewuste manier te leiden.”

Julie De Jonghe in Milaan

“Onze missie is de beste koffie ter wereld aan te bieden. Daar betaal je een meerprijs voor, gebaseerd op de kwaliteit van het product”