Faalangst is belangrijkste obstakel voor starters

Het ondernemerschap staat in Europa hoog aangeschreven. De angst om te mislukken is het grootste obstakel voor mensen om een eigen bedrijf op te starten, blijkt uit een nieuw onderzoek.

Het ondernemerschap staat in hoog aanzien in Europa. Dat blijkt uit een onderzoek dat professor Isabell Welpe, hoogleraar strategie en organisatie aan de Münchense TUM School of Management, uitvoerde in opdracht van het Amerikaanse Amway, een bedrijf dat schoonheids- en huishoudproducten verkoopt. Welpe hield haar enquête in 24 landen, waaronder zestien in Europa. België is daar niet bij. Buiten Europa werd het onderzoek uitgevoerd in onder meer de Verenigde Staten, Australië, Japan, Rusland, Turkije, Colombia en Mexico. Zeven op de tien respondenten staan positief tegenover het idee een eigen zaak te beginnen, maar toch zijn er verhoudingsgewijs weinig mensen die voor eigen rekening gaan werken. De ondernemerskloof tussen het aantal mensen die zich kunnen voorstellen dat ze ondernemer worden (39%) en het aantal mensen die ook echt doen (8%), bedraagt in de 24 landen 31 procent.

Landen als Mexico en Colombia zijn heel slecht in het benutten van het ondernemerspotentieel: daar bedraagt de ondernemerskloof 47 en 46 procent. In Japan, Duitsland en Spanje zijn er veel minder potentiële ondernemers, maar een groter percentage van die groep start er wel een eigen zaak.

Onvriendelijk voor ondernemers

Er zijn veel redenen voor die ondernemerskloof. Zo speelt het ondernemersklimaat in het land een belangrijke rol. “Als we kijken naar de landen van de Europese Unie in het onderzoek, merk je een duidelijk verschil tussen het noorden en het zuiden van Europa. De zuiderse landen zijn veel onvriendelijker voor het ondernemerschap”, zei Isabell Welpe bij de voorstelling van de resultaten in het Europees Parlement.

Daarnaast wijst de Duitse onderzoekster op de grote angst van veel potentiële ondernemers om te falen. Haar onderzoek bevestigt de stelling dat de Verenigde Staten veel minder negatief staan tegenover een mislukking dan Europa: slechts 37 procent van de respondenten in de Verenigde Staten is niet bang te ondernemen, tegenover 73 procent in Europa. Japan scoort het hoogst met 94 procent.

Oplossingen

Er zijn drie soorten faalangst, heeft Welpe vastgesteld: angst om familie en vrienden te ontgoochelen (sociale gevolgen), niet weten hoe je zelf zult omgaan met een eventuele mislukking (psychologische gevolgen) en de kosten die een mogelijk faillissement met zich brengt (financiële gevolgen). Het mag niet verbazen dat die laatste factor het zwaarst weegt. Een bijkomend probleem is dat in landen waar de faalangst het grootst is, de ondernemers die toch een bedrijf starten, veel meer kiezen voor veilige businessmodellen, om de kans op een mislukking te verkleinen.

Welpe stelt oplossingen voor om het ondernemerschap te stimuleren: de toegang tot financiering vergemakkelijken, betere opleidingen aanbieden en mentors te beschikking stellen. Het belang van die instrumenten verschilt van continent tot continent. Volgens het onderzoek kunnen in de Europese Unie deze drie factoren het ondernemerschap een duw in de rug geven: het ter beschikking stellen van overheidsinvesteringen en leningen aan starters (44%), opleidingen tot het ondernemerschap en zakelijke vaardigheden (33%) en minder bureaucratie (33%).

Benny Debruyne