Extra koopkracht nu, is later minder pensioen

Vertegenwoordigers van de schoonmaaksector en verzekeraar AXA Belgium hebben vorige week een sectoraal pensioenplan ondertekend. Daardoor krijgen alle 60.000 werknemers van de Belgische schoonmaaksector vanaf dit jaar een aanvullend pensioenplan, grotendeels betaald door hun werkgever. Een belangrijke stap voorwaarts in de democratisering van de tweede pensioenpijler, klonk het vorige week plechtig. Alle werkgevers in de schoonmaaksector zijn voortaan verplicht om elk kwartaal een bijdrage te storten, en zo een aanvullend pensioen op te bouwen voor hun personeel. AXA beheert dat geld, en garandeert een jaarlijks minimumrendement van 3,35 %, verhoogd met een winstdeelname.

De Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen schat dat 57,60 % van de Belgische werknemers geniet van een aanvullend pensioen. Tegen 2010 zou dat al een kleine 70 % moeten zijn. Die stijging is het gevolg van de wet op de aanvullende pensioenen (WAP), die in 2004 werd ingevoerd. Doel: de voordelen van de tweede pensioenpijler voor een zo groot mogelijk aantal personen toegankelijk maken, en vermijden dat enkel werknemers van grote ondernemingen recht hebben op een appeltje voor de dorst – via hun traditionele groepsverzekering.

Het is dus helemaal volgens de WAP-filosofie dat steeds meer sectoren een pensioenplan afsluiten, vooral daar waar er veel arbeiders actief zijn. En, in het geval van de schoonmaaksector, waar het gros van de betrokken bedrijven minder dan vijf werknemers telt. Vrouwen ook, in 62 % van de gevallen, die vaak deeltijds werken. De WAP is er werkelijk voor iedereen.

Hoewel. Er zijn ook enkele tienduizenden schoonmakers en vooral schoonmaaksters die in het systeem van de dienstencheques verzeild geraakt zijn. Zij kunnen geen aanspraak maken op het pensioenplan voor de schoonmaaksector, want zij vallen onder een ander paritair comité – met andere (lagere) lonen en andere (minder goede) arbeidsvoorwaarden. En nu dus ook geen aanvullend pensioenplan. Brute pech.

Hoe kunnen we dergelijke ontsporingen van de WAP-democratisering vermijden? Door de wet te vereenvoudigen, zegden de verzekeraars nog begin dit jaar. Werkgevers zijn niet happig om een groepsverzekering te nemen voor hun werknemers omdat de wet te complex is, klonk het toen. En nu? Intussen hebben we die complexe materie eindelijk onder de knie, zeggen de verzekeraars. Of nog: voor een verregaande vereenvoudiging van de WAP is het te laat. Genoeg geprutst.

Het fundamentele probleem is dat de omstandigheden niet bevorderlijk zijn voor de verdere democratisering van de tweede pensioenpijler. Meer koopkracht, is de leus van de vakbonden in de aanloop naar de onderhandelingen voor een interprofessioneel akkoord. Alleen: extra loon nu – waar netto niet veel van overblijft – betekent minder of zelfs geen aanvullend pensioen voor later. Én een hoger loon, én een dikker spaarvarken: zoiets is momenteel onmogelijk, slimme keuzes dringen zich dus op. Dat moeten de bonden dringend uitleggen aan hun achterban. En voor de werkgevers hebben we nog een leuk weetje: lonen worden zeer zwaar belast in België, in tegenstelling tot uitgestelde lonen, zoals aanvullende pensioenbijdragen voor uw personeel. (T)

Door Celine De Coster