Op 15 maart verzamelt het Belgische start-upgeweld in Brussel voor de Tech Startup Day. Met And& in Leuven en SuperNova in Antwerpen zijn dit jaar nog twee nieuwe ambitieuze techevenementen in de maak. Of zet België beter in op één groot internationaal event, zoals andere kleine landen als Finland, Nederland of Portugal met succes deden?
Begin mei vindt in Leuven de eerste editie van And&-festival plaats, een multidisciplinair evenement waar technologie en cultuur elkaar ontmoeten, geïnspireerd op onder meer het Amerikaanse South by Southwest-festival. Meer dan honderd namen prijken op de affiche van And&. Met Museum M als uitvalsbasis, zijn er overal in de stad presentaties van ondernemers, denkers en andere creatievelingen, concerten van avant-gardejazzgroepjes of elektronische bands en artistieke interventies. Een van de opmerkelijkste voorstellingen is die van de VUB-prof Luc Steels en zijn Spaanse collega Oscar Vilarroya. Het duo komt spreken over digitale onsterfelijkheid, en maakte op basis van het aan dit thema verwante verhaal van Faust, die zijn ziel aan de duivel verkoopt in ruil voor succes, een opera die gebruikmaakt van artificiële intelligentie.
België is nog altijd een fly-overzone voor investeerders. Met een festival met Europese ambities kunnen we de aandacht vestigen op het land en op onze technologiebedrijven” – Jurgen Ingels
Pieter Goiris, medeoprichter en ex-CEO van het reclamebureau Boondoggle, kreeg als intendant van Leuven MindGate de vraag een tweejaarlijks innovatiefestival op poten te zetten. MindGate is een initiatief van Leuvense bedrijven, kennisinstellingen en de overheid, die de regio willen promoten als een hotspot op het snijpunt van gezondheid, hightech en creativiteit. “We hebben het festival ‘And&’ genoemd omdat we verschillende zaken willen combineren en schrijvers, ondernemers, onderzoekers en venture capitalists bij elkaar willen brengen, met als algemeen thema future city life“, zegt Pieter Goiris. “We richten ons tot ondernemers, studenten, marketeers, tot iedereen die zich hierdoor wil laten inspireren. We hopen op 9000 bezoekers gespreid over vier dagen.”
SuperNova
Een paar maanden later, eind september, wordt op het Antwerpse Eilandje met SuperNova een al even ambitieuze vierdaagse internationale techconferentie boven de doopvont gehouden. Topsprekers en bedrijven komen er de businessoplossingen van de toekomst voorstellen. Dat evenement borduurt voort op de Level Up Belgium-events van de voorbije jaren, waar beloftevolle Belgische start-ups in contact werden gebracht met internationale topinvesteerders. Dat is ook het doel van de twee van de vier dagen waarop het festival zich tot een betalend professioneel publiek richt.
“Samen met toppers uit de durfkapitaalwereld nodigen we 55 Europese groeiers uit. Wij hanteren strenge criteria om een selectie van scale-ups uit de Benelux en de rest van Europa voor te stellen aan tweehonderd internationale topinvesteerders, ” zegt Bruno Vandegehuchte van Scale-ups.eu, dat samen met de non-profitorganisatie Flanders DC organisator is van SuperNova. Scale-ups zijn al wat oudere start-ups die klaar zijn voor snelle internationale groei. Om te bepalen of een techbedrijf zich een ‘scale-up’ mag noemen, wordt de grens vaak gelegd op een miljoen euro terugkerende omzet per jaar en snelle omzetgroei. Supernova richt zich op de beste onder die bedrijven. “Bedrijven met minstens 3 miljoen euro terugkerende inkomsten en minstens 20 procent omzetgroei per jaar, ” zegt Vandegehuchte.
De Belgische techpionier Jurgen Ingels verkocht zijn start-up Clear2Pay en is sindsdien als oprichter van Scale-Ups.eu en met tal van andere initiatieven een van de drijvende krachten achter de Belgische start-upwereld. “We willen scale-ups helpen tijd te winnen door hen in contact te brengen met investeerders, personeel, beste praktijken en nieuwe klanten”, zegt Jurgen Ingels over SuperNova. “Die insteek is uniek en kan een basis vormen voor de komende jaren, waarbij we de beste scale-ups van Europa elk jaar naar België kunnen halen en daardoor vooral onze eigen bedrijven kunnen versterken.”
Naast de twee dagen gericht op bedrijven, heeft SuperNova op ‘t Eilandje ook twee dagen voor het grote publiek, waarvoor het mikt op 15.000 bezoekers. Dat gebeurt met een knipoog naar Expo 58, zestig jaar na de beroemde wereldtentoonstelling in Brussel. “Het is belangrijk het brede publiek inzicht te geven in nieuwe technologie via paviljoenen en met coole sprekers”, zegt Jurgen Ingels.
Buitenland
Dat een initiatief als het al een paar jaar bestaande Brusselse Tech Startup Day, georganiseerd door de netwerkorganisatie Startups.be, dit jaar het gezelschap krijgt van twee ambitieuze festivals komt niets te vroeg vinden velen in het start-upwereldje. Belgische start-ups zijn niet ambitieus genoeg, de oprichters verkopen zich niet goed genoeg, en als start-upland boksen wij onder ons gewicht, luidt een vaak gemaakte analyse. Dat werd in december nog eens bevestigd door een studie van Telenet en Startups.be bij 74 start-ups uit de telecom-, media- en entertainmentsector.
37 procent van de start-ups had geen inkomsten uit het buitenland en 84 procent had geen buitenlands kantoor, terwijl bedrijven wel internationaal moeten gaan om te slagen. Met hun kleine thuismarkt moeten Belgische start-ups snel over de grenzen kijken om genoeg terugkerende opbrengsten te halen. Dat start-ups aan de ene kant en grote bedrijven en investeerders aan de andere kant een verschillende aanpak en visie hebben, waardoor ze vaak moeilijk samenwerken, draagt ook bij tot te lage terugkerende inkomsten.
Als Belgische ondernemers dan al naar het buitenland trekken, verkopen ze zich vaak veel minder goed dan hun Nederlands of Franse collega’s, terwijl hun producten minstens even goed zijn. Dat heeft gevolgen voor hun groei. De teams zijn bovendien te klein, waardoor bedrijven niet klaarstaan als de snelle groei zich dan aandient.
Begeleiding
De vraag is of start-upevents het beste middel zijn om de ambities op te krikken. In Finland, een land met maar half zoveel inwoners als België en dat veel minder goed gelegen is, is dat met Slush uitstekend gelukt (zie kader). Ook Nederland, met The Next Web, en Portugal, met Web Summit, staan internationaal op de kaart. “België is nog altijd een fly-overzone voor investeerders. Onbekend is onbemind. Met een festival met Europese ambities kunnen we de aandacht vestigen op het land en op onze technologiebedrijven”, vindt Jurgen Ingels.
Jan-Willem Callebaut, de oprichter en CEO van de accelerator The Birdhouse, vraagt zich af of we er ons niet moeten bij neerleggen dat we te laat zijn nu er al grote evenementen zijn in de buurlanden. Hij ziet dringender behoeften. “Zulke events hebben een hoog rockstergehalte, maar helpen niet noodzakelijk start-ups. Je ziet er veel wannabe ondernemers, die met buzzwoorden goochelend op zoek zijn naar investeerders, terwijl hun zakenidee nog niet coherent en afgetoetst is. Ik vind dat andere zaken dringender onze aandacht verdienen, zoals tools en kennis om Belgische start-ups een globale mindset aan te leren. Succesvol zijn draait niet om het rockstargehalte van de pitch, maar wel om de kennis van je markt, de beheersing van je bedrijf en van jezelf als ondernemer.”
Zulke events hebben een hoog rockstergehalte, maar helpen niet noodzakelijk start-ups” – Jan-Willem Callebaut
Eerder dan aan een event of missies naar het buitenland, ziet Callebaut behoeften aan een begeleidingstraject dat start-ups helpt om de sprong naar het buitenland te maken. Het komt er niet op aan hen bij het handje te nemen. Een overheidsagentschap als Flanders Investment & Trade biedt al zulke diensten, maar het volstaat niet. “Ik zie bij scale-ups een grote behoeften aan kennis over hoe zich te lanceren in andere markten er er hun team uit te breiden, en geld op te halen in het buitenland. Er is geen Europese partij die daar structureel mee kan helpen.”
Zowat iedereen lijkt het erover eens te zijn dat België op termijn het beste streeft naar één groot topevenement in plaats van te werken met verschillende organisaties. Dat vindt ook Veroniek Collewaert, die nog een laatste manier aanhaalt waarop een techevent de ambitie van Belgische ondernemers kan opkrikken. “De groeiambitie is bij ons niet groot genoeg. Een van de beste manieren om daar iets aan te doen, is te werken met rolmodellen, ” zegt Collewaert, professor ondernemerschap aan de Vlerick Business School. “Een rolmodel is iemand die dicht bij de wereld van zo’n jonge ondernemer staat. Dat is niet iemand als Marc Coucke, maar wel jonge ondernemers als Louis Jonckheere van Showpad of Jeroen De Wit van Teamleader. Events waarop zij spreken hebben zeker nut.”
Slush streeft naar impact
Slush in Helsinki, in 2008 opgericht en nog altijd georganiseerd door studenten, groeide in een mum van tijd uit tot Europa’s meest bekende start-upevent. Jaarlijks komen er 20.000 bezoekers. Afgeleide events in Tokio, Sjanghai en Singapore halen samen hetzelfde cijfer.
“Slush werd gecreëerd omdat de cultuur en de attitude tegenover ondernemerschap er niet was”, zegt Rasmus Ekholm, een student digitale marketing die zijn studie tijdelijk stopzette om Slush Head of European Operations te worden. “Als je naar een school ging en jongeren vroeg of ze ondernemer wilden worden, zei misschien één op de honderd ja. Nu is het al 20 procent van de mensen. Het tweede doel was Noord-Europa te promoten als een van de grote digitale hubs. Het derde doel was Finse start-ups meer toegang te geven tot internationaal risicokapitaal. De jongste drie jaren heeft Finland het meeste risicokapitaal per capita binnengehaald. Dat is een grote sprong in vergelijking met 2008, toen geen internationaal risicokapitaal naar Finland kwam.”
“Het heeft geen zin een groot Slush-event te organiseren in Amsterdam of Londen. Dat zou weinig impact hebben omdat die steden al hun eigen ecosysteem en events hebben. Tokio en China hebben dat niet. Het is goed voor een lokaal ecosysteem om een event te hebben. Wij proberen de ecosystemen in Europa met elkaar te verbinden, zodat ze beter samenwerken.”
“In Noord-Europa zijn we bijvoorbeeld gestart met Nordic Mate. Dat is een gemeenschap van twintig start-uporganisaties uit Zweden, Denemarken, IJsland, Noorwegen en Finland. Het gaat erom Noord-Europa als geheel te promoten. Met de Hack Tour brachten we experts uit Noord-Europese landen naar het Balticum en Oost-Europa om start-ups te coachen. We zoeken naar de plaatsen in Europa waar me de meeste impact kunnen hebben. Dat is zeker niet in België, want jullie waren de jongste jaren een van de landen die zich het snelst ontwikkelden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier