Eurotragedie: twee opties voor Griekenland

Het gaat helemaal niet goed met Europa en de problemen met landen als Griekenland belichamen die algemene malaise voluit.

“Er komt geen schuldherschikking. Griekenland zal het herstelprogramma volgen en zo nodig krijgt het land nieuwe financiering”, zo meldde een zichtbaar erg vermoeide Herman Van Rompuy zaterdagavond op TV 1. Heel veel respect voor de wijze waarop onze landgenoot de job van president van Europa probeert inhoud en relevantie te geven maar we vrezen dat deze woorden hem toch wat gaan achtervolgen. Het gaat helemaal niet goed met Europa en de problemen met landen als Griekenland belichamen die algemene malaise voluit.

De crisis binnen de eurozone is sedert vorige week weer helemaal terug. Na het akkoord rond een hulppakket van78 miljard euro voor Portugal kwam eind vorige week het bericht dat Griekenland zou overwegen uit de euro te stappen. Bron van dit bericht was het Duitse weekblad Der Spiegel, niet direct een boulevardgazetje. Jean-Claude Juncker, de Luxemburgse eerste minister en voorzitter van de eurogroep van ministers van Financiën, ontkende dit scherp en categorisch maar veel indruk maakte dat niet. Opvallender was dat vanuit Griekenland er enkel ontkenning kwam bij monde van een topambtenaar.

Uittreding van Griekenland zou voor de Europese gedachte een zeer slechte zaak zijn en ook voor het land erg kostelijk uitvallen. De huidige gang van zaken biedt echter ook weinig perspectieven tenzij economisch verval, sociale wanorde en maatschappelijke desintegratie. We betoogden het reeds herhaaldelijk de voorbije maanden: Griekenland boert met de huidige aanpak van de klaveren naar de biezen. Het saneringsprogramma verplicht tot zware bezuinigingen en forse belastingsverhogingen. Hierdoor verscherpt op de korte termijn de recessie waardoor het begrotingstekort nog verder aanzwelt en de hele oefening opnieuw moet gebeuren.

Een devaluatie biedt een uitweg uit die vicieuze cirkel daar een aangezwengelde buitenlandse vraag dan het gat geslagen door de binnenlandse sanering kan opvullen. Binnen het eurogegeven is zulk een ingreep echter niet aan de orde. Het enige alternatief is een drastische schuldherschikking en -kwijtschelding. Alzo kan de druk op de begroting verminderen en kan er in een groei-vriendelijker omgeving aan een structurele hervorming van economie en overheid gewerkt worden. Uiteraard heeft ook deze optie zware (potentiële) kosten. Andere landen zullen dan immers ook wel voor deze “softe” behandeling willen gaan. Schuldherschikkingen/kwijtscheldingen zullen uiteraard de banken serieus treffen (en dus de publieke financiën van alle lidstaten).

Er zijn dus voor Griekenland twee opties. Eén: schuldherschikking gekoppeld aan gedeeltelijke schuldkwijtschelding. Twee: uittrede uit de euro. Al de overige opties getuigen van wishful thinking of gebrek aan realiteitszin.