Begin oktober raakte bekend dat de Europese Commissie 65 miljoen euro vrijmaakt om een programma voor te bereiden dat onderzoek op het vlak van veiligheid moet stimuleren. Dat is vreemd, want behoort militair onderzoek tot op vandaag niet exclusief tot het terrein van de lidstaten?
Het berichtje over de Europese investeringen in een veiligheidsprogramma haalde nauwelijks de kranten. Trends trok naar Europees commissaris voor Onderzoek Philippe Busquin (PS), die deze ontwikkeling in gang heeft gezet.
TRENDS. Zet Europa onder uw impuls de eerste stap naar de financiering van gemeenschappelijke militaire onderzoeksprojecten?
PHILIPPE BUSQUIN (EU-COMMISSARIS ONDERZOEK). ” Militair is nu net de term die ik niet wil gebruiken. Die ligt nogal gevoelig en jaagt sommige mensen schrik aan, zoals u weet. Maar het hoeft geen betoog dat we willen komen tot de financiering van onderzoeksprojecten die de Europese veiligheid garanderen. Tot voor kort was dat onmogelijk. Men maakte altijd een onderscheid tussen de burgerlijke en de militaire onderzoeksprojecten. Het ruimteagentschap Esa kon zich juridisch gezien niet op het militaire terrein begeven, terwijl haar toepassingen dat uiteindelijk wel zijn. Gelukkig is er een einde gekomen aan deze schizofrenie, die het Europese onderzoek al langer hypothekeert.”
Is het niet wat vreemd dat uitgerekend een socialist pleit voor subsidies aan de oorlogsindustrie?
BUSQUIN. “Aan bedrijven die Europa meer veiligheid kunnen brengen! Je moet realistisch zijn. Jammer genoeg bewees de geschiedenis dat defensiebedrijven dikwijls aan de spits van de vooruitstrevende technologieën zitten. Europa zou er goed aan doen hier een leidende rol te spelen. De militaire onderzoeken hebben trouwens belangrijke spin-offs in de burgerlijke sector. GPS, het internet, de moderne luchtvaart en dergelijke zijn alle ontwikkeld door defensiebedrijven.”
“We hebben een werkgroep opgericht waar zo’n 45 EU-specialisten uit de privé-sector, het leger en de verschillende overheden zich buigen over de wijze waarop de Commissie dergelijke onderzoeken actief kan ondersteunen. Interoperabiliteit van de informatie- en commandosystemen, crisisbeheer, grensbeveiliging, observatie en bioterrorisme zijn de eerste onderzoeksdomeinen. Een aantal van die dossiers zijn voor sommige lidstaten voorbehouden aan het leger. Deze samenwerking is dus een start. De deur staat dus op een kier.”
In België betekent de uitbouw van uw initiatief dat vooral Vlaamse bedrijven van mogelijke onderzoekssteun zullen genieten. In tegenstelling tot de klassieke Waalse militaire industrie richten die ondernemingen zich op de hightechniche.
BUSQUIN. “Dat is een feit. Bedrijven als Barco en OIP staan zeer ver met hun onderzoek, dat nu al zijn weg vindt naar de industrie. Qua nieuwe materialen staan bedrijven als Sonaca wel sterk, maar er is geen twijfel dat Vlaanderen voorop loopt in nanotechnologie, bijvoorbeeld.”
U wilt een stijging van de onderzoeksfondsen voor ruimteprojecten van bijna 6 naar 12 miljard euro per jaar. Valt die ambitie te combineren met het behoud van de huidige subsidiemechanismen voor nieuwe lidstaten?
BUSQUIN. “Neen. De klassieke uitgaven moeten dalen ten voordele van de ondersteuning van hoogtechnologische research, meer bepaald veiligheid, fundamenteel onderzoek en ruimtevaart. Momenteel heeft de Commissie een budget van grosso modo 100 miljard. Als we dezelfde criteria hanteren voor de besteding van de landbouwfondsen en de structurele ondersteuning, gaat het gros van het budget naar de nieuwe leden. De financiën worden zo compleet versnipperd. Het is veel beter te kijken welke regio’s kunnen bijdragen tot de economische groei. Geef toe: landbouw is toch niet de economische pijler waarop we het Nieuwe Europa kunnen bouwen en waaraan we, zoals vandaag, desondanks de helft van het budget besteden. Maak die nieuwe leden toch niet wijs dat we de uitgaven op hetzelfde niveau kunnen houden als vroeger. Dat is bedrog.”
“De klassieke Europese uitgaven moeten dalen ten voordele van veiligheid, fundamenteel onderzoek en ruimtevaart.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier