Europa, vroeger en nu

België zit de Europese Unie voor, de twaalfde keer al, en dus kunnen boeken over Europa niet uitblijven. De twee die op onze tafel belandden, zijn de moeite waard. Het ene vertelt de saga van de twaalf voorzitterschappen van België. Het andere geeft heel gedetailleerd aan hoe Europa werkt.

Er gaapt een kloof tussen de EU en veel Europeanen. De meesten zullen denken dat daar vooral sinds een twintigtal jaar sprake van is met de soms zeer moeizame manier waarop nieuwe EU-verdragen door nationale parlementen of via referenda moesten worden goedgekeurd. Wel, België aan het hoofd van Europa (1948-2010) leert dat daar in de jaren zeventig al sprake van was. Het euroscepticisme is dus minder jong dan je op het eerste gezicht zou denken.

En is Herman Van Rompuy, de ‘president’ van de EU, de eerste die moet improviseren? Zeker niet, improvisatie maakt deel uit van het werk aan het Europese huis. Veelal bestond er geen gebruiksaanwijzing voor wat politici aan de onderhandelingstafels hadden uitgedokterd. Een duidelijk vooropgezet plan is er nooit echt geweest.

De Unie groeide met vallen en opstaan. Dat wordt in de toekomst niet anders. Het boek neemt de lezer mee doorheen die saga. Het boek bevestigt nog eens dat tal van Belgen een cruciale rol heeft gespeeld bij de Europese eenmaking. Probeer het niet in één ruk uit te lezen. Het gevaar bestaat dat de lectuur u gaat vervelen.

En indien de geschiedenis u niet interesseert, hebt u nog altijd iets aan het laatste deel, waarin de auteurs uitleggen hoe de hele zwik werkt sinds Lissabon, met Herman Van Rompuy, Europees ‘minister van Buitenlandse Zaken’ Catherine Asthon, de Europese Commissie, het Europese Parlement, het comité van permanente vertegenwoordigers, de vele werkgroepen enzovoort.

Het boek Zo werkt Europa na Lissabon doet dat ook, maar gaat bijna microscopisch tewerk. De auteurs maken naar eigen zeggen geen aanspraak op volledigheid, maar dat hun boek 512 bladzijden telt, zegt veel over de talloze kamers in het Europese huis en de massa zaken die er worden geregeld. Dit is geen boek om op uw nachtkastje te hebben, maar des te meer op uw bureau. Tenminste als u met Europa te maken krijgt of er interesse voor hebt. Waar Europa allemaal niet bevoegd voor is. Wie het in detail probeert te onthouden, zal zijn geheugen doen crashen, ook al is het megagroot.

PETER VAN KEMSKERKE, BELGIê AAN HET HOOFD VAN EUROPA (1948-2010), GARANT, 2010, 191 BLZ.

DIRK STERCKX E.A., ZO WERKT EUROPA NA LISSABON, UGA – DIE KEURE, 2010, 512 BLZ.

B.V.