Euroclear wil kapitaal versterken met het oog op Russische risico’s

Als Europa beslist om de opbrengsten van de geblokkeerde Russische activa te gebruiken voor de heropbouw van Oekraïne, moet minstens een deel bij Euroclear blijven om de kapitaalbuffers te versterken. Dat is nodig om de operationele en juridische risico’s af te dekken, zegt Lieve Mostrey, de CEO van Euroclear, in een gesprek met Trends.  

Het settlementhuis Euroclear, met hoofdzetel in Brussel, publiceerde donderdagochtend zijn halfjaarresultaten. Zoals verwacht worden de cijfers vertekend door de geblokkeerde Russische tegoeden die, als gevolg van de internationale sancties tegen Rusland, bij Euroclear geparkeerd staan. Euroclear zag de cash op zijn balans stijgen tot 150 miljard euro, waarvan 125 miljard verbonden is aan de sancties tegen Rusland.

Die cash was in de eerste jaarhelft goed voor 1,74 miljard euro rente-opbrengsten. Mede daardoor verdrievoudigde de operationele winst van Euroclear tot 3,1 miljard euro. De nettowinst bedroeg 1,84 miljard euro, waarvan 1,28 miljard afkomstig was van de bevroren Russische activa. 561 miljoen euro was afkomstig van de ‘normale’ business van Euroclear. Lieve Mostrey, de CEO van Euroclear, wijst erop dat ook dat een verdubbeling is tegenover de 277 miljoen euro uit de eerste jaarhelft van 2022. Ze beklemtoont dat ook de fee-inkomsten met 3 procent stegen. Dat is traditioneel de belangrijkste inkomstencomponent van Euroclear.

Minder automatisatie zorgt voor hogere kosten

In een gesprek met Trends gaat ze dieper in op de impact van de geblokkeerde Russische activa. Die impact is er in de eerste plaats op de operationele activiteiten: “Telkens wanneer er nieuwe sancties komen, moeten we alle activiteiten screenen. Het gaat niet alleen om Europese sancties, maar ook diegene die uitgevaardigd door de VS en het VK, en de Russische tegenmaatregelen. Dat is zeer complex werk dat je aan specialisten moet overlaten. Om de sancties te implementeren, kunnen we niet zo geautomatiseerd werken als we gewoon zijn. Er is meer menselijke interventie en een verhoogde waakzaamheid nodig.”

Dat vertaalt zich in de inzet van meer mensen – ook gespecialiseerde – en dus ook meer kosten voor Euroclear. Die additionele kosten liepen in het eerste halfjaar op tot 21 miljoen euro. Euroclear verloor ook 11 miljoen euro aan inkomsten door verlies aan klanten of activa als gevolg van de Russische sancties.

Geen provisies voor rechtszaken

Ook op juridisch vlak zijn er gevolgen. Zowel in Rusland als in de Europese Unie zijn investeerders, die de sancties niet aanvaarden, rechtszaken gestart tegen Euroclear. “In Rusland hebben we al één zaak verloren”, vertelt Mostrey. “Voorlopig zonder financiële consequenties. Maar het motiveert andere partijen om naar de rechter te trekken. Er is in Rusland nu ook een groepsvordering opgestart, dus ik vrees dat we daar nog voor verrassingen komen te staan. Je mag verwachten dat Russische rechters in de gegeven omstandigheden Russische klagers gelijk zullen geven. Dit verhaal is zeker niet afgelopen.”

Euroclear kan volgens Mostrey geen provisies aanleggen om zich tegen deze rechtszaken te beschermen: “Daarvoor bestaat er te veel onduidelijkheid. De risico’s zijn niet kwantificeerbaar. Daarom is het belangrijk dat we onze kapitaalbuffers versterken, zodat Euroclear voldoende kapitaal heeft om eventuele financiële en juridische tegenvallers op te vangen.”

‘Er is in Rusland nu ook een groepsvordering opgestart, dus ik vrees dat we daar nog voor verrassingen komen te staan’

Lieve Mostrey, CEO Euroclear

Nationale Bank waarschuwde

Directeur Tim Hermans van de Nationale Bank van België waarschuwde begin deze maand voor de risico’s waaraan Euroclear bloot staat. Die kunnen volgens hem de instelling in de problemen brengen, wat gezien de dimensie en de internationale spilpositie van Euroclear in het financiële systeem een bedreiging voor de financiële stabiliteit zou betekenen.

“Ik hoor in de verklaringen van de Nationale Bank steun voor ons streven om het kapitaal van Euroclear voldoende te versterken”, reageert Mostrey. Momenteel gebeurt dit automatisch omdat Euroclear, vanuit een standpunt van voorzichtig beleid, de winsten op de Russische activa niet deelt met zijn aandeelhouders maar toevoegt aan zijn kapitaal.

Europa wil die winsten echter gebruiken voor de heropbouw van Oekraïne, en is daarover in gesprek met de andere leden van de G7. Mostrey zegt dat ze een politieke beslissing afwacht en die zal respecteren “mits die beslissing niet enkel op Euroclear van toepassing is”. “Elke partij over de hele wereld die winsten boekt op geblokkeerde Russische activa, moet mee in het bad. Euroclear mag niet de enige getroffen financiële marktinfrastructuur zijn. Er moet een level playing field voor iedereen zijn.”

Tegelijk vraagt ze dat een deel van de Russische winsten bij Euroclear blijven om te voorzien in sterkere kapitaalbuffers: “Het moet perfect mogelijk zijn om een deel van het geld te gebruiken voor herstelbetalingen aan Oekraïne, en een deel voor de kapitaalversterking van Euroclear. Net zoals we een deel van de winst uit onze gewone business gebruiken voor de uitkering van een dividend en een deel opzijzetten ter versterking van het kapitaal.”

Zoeken naar een opvolger

Dat Euroclear de zoektocht naar een opvolger gestart is, heeft volgens Mostrey niets te maken met de uitdagingen waarvoor de instelling staat: “Het is simpel, ik word straks 63 jaar. Ik ben op een leeftijd gekomen dat de raad van bestuur vindt dat er tijdig aan de opvolging gedacht moet worden. Dat proces is in gang gezet, maar het kan best enkele kwartalen duren voor de knoop doorgehakt wordt. Tot zolang blijf ik met volle overgave aan de slag.”

• -Euroclear verwerkte wereldwijd 152 miljoen effectentransacties in de eerste zes maanden van 2023.
• -De instelling had eind juni voor 36.800 miljard euro aan effecten (aandelen, obligaties,…) onder bewaring.
• -Realiseerde een nettowinst van 1,8 miljard euro in de eerste jaarhelft van 2023, in vergelijking met 351 miljoen euro een jaar eerder
• -Gaat in Krakow (Polen) een nieuwe Tech Hub installeren waar 400 mensen aan de slag kunnen, bovenop de 800 die er nu al werken.