Et pour les Flamands: pas la même chose

Het debat over de economische compensaties bij militaire bestellingen was lang taboe in de huidige regering. Compensaties gaan in tegen gezond overheidsbeheer. Ze verhogen de kostprijs van de bestelling en de industriële meerwaarde voor ons land is beperkt. Tot zover het officiële standpunt van premier Guy Verhofstadt (VLD).

De waarheid is cynisch. Deze eenzijdige ontwapening dient vooral de PS, die de kaart trekt van de Waalse industriële lobby. Minister van Defensie André Flahaut (PS) krijgt het beslissingsmonopolie over de nazorg van een bestelling die vijf keer meer kost dan die van de Agusta-helikopters anno 1988. België betaalt meer dan 140 miljoen euro voor de zeven A400M-transportvliegtuigen van Airbus.

Het Memorandum of Understanding, plechtig ondertekend in Brussel, maakt wel degelijk gewag van bestellingen in het land van de aankoper. Toch kwam het dossier over de interne verdeling van de subcontracten niet op de ministerraad. Minister Flahaut heeft de uitdrukkelijke toelating om dit dossier alleen af te handelen. Het gevolg laat zich raden. Bedrijven als Sonaca en Sabca krijgen de interessantste contracten, terwijl Vlaamse leveranciers spreekwoordelijk mogen instaan voor de productie van de A400M-zetellijm. Eindelijk, na lang getreuzel, stelt de Vlaamse minister-president Patrick Dewael (VLD) dat we niet naïef mogen zijn. Vlaamse bedrijven hebben recht op een evenredig deel (58%) van de compensaties.

De communautarisering van de militair-industriële dossiers gebeurt overigens in een vroeg stadium: bij de principebeslissing over de bestellingen. De kabinetsleden van de liberale Vlaamse politici vertonen bij de bespreking ervan een “ontwapenende eerlijkheid”, zo vertellen insiders. Is het toeval dat de deelname aan de onderzoeksfase van de Joint Strike Fighter werd afgewezen, terwijl net Vlaamse bedrijven belang hadden bij deze bestelling? Is het ook toeval dat de bestelling van een commandoschip voor de marine wordt goedgekeurd, terwijl vooral een Frans-Waalse combinatie kans maakt voor de bouw ervan? En dat de bouw wordt opgeschort als blijkt dat een ander bedrijf plots opduikt als betere partij?

Minister Flahaut buigt zich binnenkort over een ander dossier: de aankoop van helikopters ter waarde van (naar schatting) 130 miljoen euro. Ook deze aankoop gebeurt volgens de principes van de vrije markt, dus zonder economische compensaties. Er is nog geen beslissing genomen. Vlaamse bedrijven mogen zich evenwel onthouden van vervelend gelobby. De kandidaat voor de PS is gekend. Het wordt de Eurocopter (NH-90). Dat blijkt ook de favoriet van de Waalse industrie. Toeval, uiteraard.

Hans Brockmans