ESCALATIE DREIGT AAN VERTROUWEN TE KNAGEN

Na de bloedige aanslagen in Parijs dreigt een escalatie van het conflict in Syrië en het hele Midden-Oosten. Economen vrezen dat een knauw in het vertrouwen en de investeringen op de groei kan wegen.

Bij zo’n escalatie laait meteen de vrees op voor een scherpe stijging van de olieprijs. Maar Brent-olie noteerde maandag nagenoeg stabiel onder 45 dollar per vat, ruim 60 procent lager dan zo’n anderhalf jaar geleden. Die scherpe prijsdaling volgde op een toename van de productie, vooral in de VS, en de weigering van de olieproducenten om hun productie terug te schroeven. Waarnemers verwachten dan ook geen olieschok, tenzij Saudi-Arabië plots zou beslissen de kraan toch dicht de draaien.

De vrees is vooral dat de aanslagen in Parijs aan het wankele vertrouwen knagen. “Het grootste gevaar is een vertrouwensschok bij de consumenten”, waarschuwt Belfius-econoom Geert Gielens. “Zeker voor de Belgische economie is de Europese consument bijzonder belangrijk, want wij voeren weinig uit naar landen buiten de Europese Unie.”

Gielens denkt dat een escalatie van de situatie in Syrie op termijn ook op het vertrouwen bij de bedrijven kan wegen, en zo op de investeringen. “Dat zou de economie nog meer schaden. Maar daarvoor moet de situatie eerst nog een pak erger worden.”

Nog een bezorgdheid is dat het conflict met Islamitische Staat (IS) de vluchtelingenstroom zal versnellen. De Europese landen vonden tot nu weinig antwoorden op het probleem. “Als er meer beperkingen komen op vrije verkeer van personen en goederen in de EU, gaat de efficiëntie naar beneden, wat op de groei en het groeipotentieel zal wegen”, meent Gielens.

Beleggers hielden het hoofd opmerkelijk koel bij de horror in Parijs. De beurzen gingen nauwelijks lager en er was geen klassieke vlucht naar ‘veilige havens’ zoals goud, staatsobligaties of stabiele munten als de yen en de dollar. “Beleggers zijn zulke aanslagen bijna gewoon geworden”, zegt Philippe Gijsels, marktstrateeg bij BNP Paribas Fortis. “Het recente verleden leert dat de beurzen relatief snel herstellen na een aanslag en dat de trend gewoon doorzet.”

De vraag is of de markten geen weken van stevige schommelingen te wachten staan nu het Westen zich dieper in het Syrische wespennest waagt. Veel is er niet nodig om beleggers massaal naar de uitgang te laten snellen. Eerder dit jaar volgde op elke nieuwe brandhaard zoals in Oekraïne, Griekenland of China telkens een stevige correctie.

“De geopolitiek kan uiteraard voor volatiliteit op de markten zorgen, maar de centrale banken zijn een grotere bron van onzekerheid”, nuanceert Gijsels. “Na Parijs is de kans dat de Europese Centrale Bank haar stimulus begin december uitbreidt, nog groter. In de VS lijkt de Federal Reserve daarentegen van plan de rente nog dit jaar te verhogen. Het is al van 1994 geleden dat de twee grootste centrale banken ter wereld een verschillende marsrichting kozen. En dat verliep toen niet zonder incidenten.”

J.VE.