De federale regering heeft een blanco cheque uitgeschreven aan Engie Electrabel, de belangrijkste uitbater van de Belgische kerncentrales. In ruil voor een verlenging van de uitbating van de kerncentrales van Doel 4 en Tihange 3 is de regering bereid de factuur voor de ontmanteling van de kerncentrales en de geologische berging van het nucleaire afval te begrenzen. Is de kostprijs hoger dan een nog af te kloppen bedrag, dan draait de Belgische belastingbetaler daarvoor op. Dat risico is vrij groot en die toegift staat in schril contrast met het principe dat de vervuiler betaalt.
Met het afkloppen van een maximumfactuur wordt Engie dus op zijn wenken bediend. De onzekerheid van de factuur van het nucleaire passief is Parijs al langer een doorn in het oog. Het bedrijf verwijst naar de deal die de uitbaters van de Duitse kerncentrales kregen. De Duitse overheid nam het nucleaire passief over tegen vrij gunstige voorwaarden voor de producenten, maar blijft achter met het risico dat de berging meer zal kosten dan geraamd. De kans is groot dat Engie Electrabel een soortgelijke of zelfs een betere deal krijgt. Dat is een brug te ver: het risico van de meerkosten moet bij de uitbaters blijven. België betaalt een te hoge prijs voor de versterking van de energiebevoorrading. Voor die prijs kun je meer kerncentrales openhouden, en langer dan tien jaar.
Voor Engie is een vet contract dé manier om het uitbatingsrisico grotendeels bij de overheid te laten.
Die prijs had vermeden kunnen worden. Tot twee jaar geleden ging Engie Electrabel uit van een levensduurverlenging van de jongste kerncentrales, zonder tegengeste van de overheid. De regering-Michel en de regeringen daarvoor hebben de kans gemist om de uitbating van de kerncentrales te verlengen tegen gunstige voorwaarden. De onderhandelingspositie is echter grondig veranderd toen de regering-De Croo de wet op de kernuitstap bevestigde. Kernenergie paste ook niet meer in de strategie van Engie, dat de focus verschoof naar hernieuwbare energie en de uitbating van energienetwerken. Toch was de kans groot dat België de kerncentrales toch nog nodig zou hebben. Nu België inderdaad moet aankloppen bij Engie Electrabel, kan Parijs de voorwaarden bepalen, ook al kan Frankrijk de Belgische kernenergie goed gebruiken, gezien de aanslepende problemen met de Franse kerncentrales. België betaalt op die manier een hoge prijs voor het jarenlange gebrek aan visie.
Die prijs kan nog oplopen. Vorige week verscheen in het Staatsblad een wet die de spaarpot voor de financiering van het nucleaire passief beter beschermt. Tot voor kort mocht Synatom, het dochterbedrijf van Engie dat die spaarpot beheert, de al aangelegde provisies voor 70 procent uitlenen aan Engie Electrabel. Specialisten omschrijven die lening als een kaskrediet aan Engie Electrabel, zonder garanties. De nieuwe wet verplicht Engie Electrabel die leningen tegen 2030 volledig terug te betalen. De Commissie voor Nucleaire Voorzieningen krijgt ook de bevoegdheid om te vermijden dat Engie Electrabel een lege schelp wordt. Het is niet duidelijk in welke mate die wet overeind blijft. Er staat bijvoorbeeld ook in dat de exploitanten verantwoordelijk blijven voor de meerkosten van de ontmanteling van de centrales, maar die passage heeft afgelopen vrijdag, uitgerekend de dag van de publicatie in het Staatsblad, niet overleefd.
Er zitten nog meer losse eindjes in de intentieverklaring tussen Engie en de regering. Wie past bij als de aangelegde spaarpot onvoldoende rendeert om de financiering sluitend te maken? En tegen welke prijs worden de kerncentrales ingebracht in de nieuwe vennootschap? Welke vergoeding krijgt Engie Electrabel als uitbater van de centrales? Voor Engie is een vet contract dé manier om het uitbatingsrisico grotendeels bij de overheid te laten. Die losse eindjes worden het best in het voordeel van de overheid geknoopt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier