EMPOWERMENT DOOR ANDERE OGEN

Tot een flink eind in de jaren zestig werd de organizatie van het werk en de omgang met de menselijke middelen gedomineerd door het machinale, het struktureren en nauwgezet splitsen van de opdrachten. In vele bedrijven zwaait deze Tayloreske benadering nog altijd de plak. Kunnen deze ondernemingen het zich veroorloven ook de jongste veranderingen in organizatiekunde en personeelsbeleid straal te negeren ? Na de periode van de participatie (jaren ’60 en ’70) en involvering (’80), bevinden we ons nu in het tijdperk van empowerment. Involvering was de aarzelende voorbode : de manager vindt dat medewerkers best zinvolle ideeën hebben en dus maar beter bij het werk betrokken worden. Empowerment reikt verder. Het devies luidt : “Medewerkers weten het best. “

“Deze laatste stap naar empowerde medewerkers is niet zomaar een verdere ontwikkeling. Het is een behoorlijk revolutionaire stap, omdat nu voor het eerst een organizatie door de ogen van de medewerkers wordt gezien. Ook voor de werkstruktuur heeft dit ingrijpende gevolgen, ” zo kommentarieert de Utrechtse kwaliteitskonsulent Piet Halink in (Re)Vitaliseren van organizaties door empowerment.

Zijn kollega Fred Musch koördineerde de uitgave, waarin een dozijn managers, advizeurs en wetenschappers zowel teorie als ervaring met empowerment beschrijven. Inzake opbouw en helderheid leveren ze een voorbeeldig boek af. De teorie doorspekken ze met konkrete punten, waarna ze een aantal praktijkvoorbeelden onder het vergrootglas schuiven. Helaas laten sommige auteurs zich meeslepen door een hoera-stemming, een euvel dat wellicht veroorzaakt wordt doordat enkele managers hun eigen case beschrijven. Niet zelden ontbreekt een kritische afstand tot de resultaten. Geregeld blijft hun uitleg ook te vaag. Er wordt weliswaar bladzijdenlang uitleg gegeven bij reële voorbeelden, maar een gedetailleerd stappenplan en een doorgedreven evaluatie ontbreken doorgaans.

Met die aanmerkingen verwijzen we het boek echter nog lang niet naar de prullenmand. Het heeft de verdienste de wat diffuse beschouwingen over het nieuwe buzz-woord samen te brengen. Meteen wordt ook gewaarschuwd dat empowerment geen wonderolie is. Er ontstaat zelfs een groot gevaar dat de trefwoorden een eigen leven gaan leiden, waardoor de implementatie desastreuze gevolgen kan hebben. Zelfs Digital heeft dat moeten ondervinden. De empowerde kultuur had er een verwarde en inefficiënte organizatie teweeggebracht.

LUC DE DECKER

Fred Musch (red), (Re)Vitaliseren van organizaties door empowerment. Kluwer, 239 blz. 1428 fr.