Elk zijn coach

Benny Debruyne
Benny Debruyne Redacteur van Trends

Coaching is populair en een diploma is niet nodig. Dat maakt het beroep van coach aantrekkelijk in tijden van crisis. “Het is een jungle waar ik meer helderheid wil in aanbrengen”, zegt Peter De Prins, professor leadership en coaching aan de Vlerick Business School.

Volgens cijfers van de Internationale Coach Federatie is het aantal coaches in België vorig jaar met 83 procent gestegen, wereldwijd met 76 procent. Dat er zo veel coaches bijkomen, heeft ook te maken met meer vraag uit de markt. Omdat de productie wegtrekt uit onze contreien en bedrijven meer dan vroeger inzetten op innovatie en creativiteit, is het steeds belangrijker dat werknemers hun talenten helemaal kunnen ontplooien. Zij zijn het die al die briljante ideeën moeten spuien.

Soorten coaches

Er bestaat geen eensgezindheid, maar De Prins ziet drie types: de zelfcoach, de interne coach en de externe coach. “De interne coach is vaak de lijnmanager of baas. Als dat niet zo is, vervult vaak iemand van hr die taak. Externe coaches zijn mensen van buiten het bedrijf die in het beste geval een certificaat hebben van een coachingopleiding.”

Deze coaches geven vier soorten coaching (zie kader Vier types van coaching). “Bedrijven zetten externe coaches vooral in voor executive en ontwikkelingscoaching. Dat is begrijpelijk, want het gaat vaak over wat meer persoonlijke onderwerpen of uitdagingen, al zie je ook vaak dat high potentials worden gecoacht. Interne coaches worden vooral gebruikt voor prestatie- en vaardigheidscoaching.”

Geen wondermiddel

Het gebeurt niet vaak dat je uren de volle aandacht van iemand krijgt. Vandaar dat het niet verwonderlijk is dat bijna iedereen positief is over coaching. “Praten is helend en verrijkend. Mensen krijgen inzichten door te praten”, verklaart De Prins. “Uit alle studies blijkt dat coaching werkt.” Toch is alleen prestatiecoaching gemakkelijk te meten. Denk daarbij aan coaching om de productiviteit, verkoop of retentie te verhogen.

“Zeker bij ontwikkelingscoaching en executive coaching sluipt er altijd subjectiviteit in het oordeel.” Toch blijkt uit onderzoek uit 2006 dat managers die werken met een coach sterker geneigd zijn specifieke doelen te bepalen, hun oversten te vragen wat ze beter kunnen doen, meer dan andere managers vooruitgang boekten in directe rapportering, en de waardering van hun bazen.

Coaching is een probaat middel om prestaties te verbeteren, zelfvertrouwen en motivatie op te krikken of gedragsveranderingen te bewerkstelligen, maar voor crisissituaties is het wellicht niet de beste keuze. Door de populariteit zou je het haast vergeten, maar de Vlerick-prof wijst erop dat coaching niet de enige manier is om met mensen om te gaan. “Het meest efficiënt is te kiezen voor een combinatie van vier zaken: trainingen die effect hebben op korte termijn, prestatiemetingen, opvolging en coaching.”

Coachingcultuur

Uit het jongste onderzoek van de Internationale Coach Federatie (ICF) blijkt dat coaching op het takenlijstje staat van 87 procent van de managers, maar slechts 38 procent van deze bedrijven geeft interne opleiding over coaching. Het lijkt of bedrijven het belang van coaching inzien, maar dat inzicht nog niet hebben vertaald op het niveau van hun organisatie.

“Een echte coachcultuur in Belgische bedrijven staat nog in zijn kinderschoenen”, zegt De Prins. “We zitten vaak nog met een oude garde leiders die sceptisch staan tegenover coaching. Daardoor zijn er geen rolmodellen en staat de bedrijfscultuur niet open voor coaching. Dat maakt dan weer dat er geen interne opleidingen over worden georganiseerd en dat de managers er niet over worden aangesproken tijdens hun evaluatie. Er is wel duidelijk een positieve trend bezig. Je merkt dat vooral innovatieve bedrijven die niet hiërarchisch gestructureerd zijn kiezen voor coaching.”

Goede coaching

Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat de relatie tussen coach en coachee de doorslag geeft bij de beoordeling of een coachingsessie goed is. “Hoe beter de persoonlijke relatie is tussen mezelf en mijn coach, hoe groter de kans dat ik de coaching goed zal vinden”, zegt De Prins. “Zeker bij externe coaches is de klik minstens zo belangrijk als de tools of methodes die worden gebruikt.” Het creëert zelfvertrouwen en veerkracht. Een goede relatie in combinatie met de juiste coachhouding creëert hoop. Dat is het tweede kenmerk van goede coaching. “De taak van de coach is opportuniteiten, optimisme en goesting creëren. Hoe beter hij daarin slaagt, hoe meer tevreden de coachee zal zijn.”

Een coach kiezen

De persoonlijke relatie tussen coach en coachee is het allerbelangrijkste. Ga dus alleen door met de coaches met wie het klikt. Pols naar de algemene ervaring van een coach door te peilen naar zijn ervaring in de zakenwereld en de opleidingen die hij heeft gevolgd. Certificatie is een middel om het kaf van het koren te scheiden, maar uit onderzoek blijkt dat het niet altijd een doorslaggevende rol speelt in de keuze van de coach.

“Een certificaat is geen garantie op een goede coach, maar wijst erop dat iemand een goede opleiding heeft gekregen. Er zijn andere factoren die belangrijker zijn.” Ga na hoe de coach de impact van een coachingsessie meet en als je coaching wil over een specifiek businessprobleem, informeer welke ervaring de coach heeft met uw situatie. Vraag naar referenties van klanten en de aanpak van de coach en referenties van klanten. Let er daarbij op dat een coach zich niet alleen laat leiden door aangeleerde modelletjes of snelle trucjes. Dit leidt vaak tot teleurstelling bij de coachees.

“De coach leidt het gesprek door de structuur die hij gebruikt om het gesprek te sturen, maar hij wordt geleid door de inhoud die hij krijgt van de coachees. Je ziet beginnende coaches vaak zwoegen over wat de volgende vraag moet zijn. Als een coach dan te sterk terugvalt op zijn structuur en niet voortbouwt op de antwoorden van de coachee, krijg je oppervlakkige gesprekken, terwijl coaching net draait om de coachee opportuniteiten te doen zien die hij zelf niet zou vinden. Dieper durven te gaan is daarbij vaak essentieel.”

BENNY DEBRUYNE

“De taak van de coach is om opportuniteiten, optimisme en goesting te creëren” Peter De Prins, Vlerick

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content