Eigen navel eerst

In 2000 bekijken de Vlamingen sterker hun eigen navel dan in 1990. De weinige internationalisten in Vlaanderen zijn de managers en de kaderleden van de ondernemingen en het handvol vrijwilligers van humanitaire organisaties. Het gesteggel in Forbes (positief) en The Wall Street Journal (negatief) over Lernout & Hauspie zet de bedrijfsleiders van de technofirma nogmaals wereldwijd op een tribune. Hun naam is bekend, men weet dat ze reizen, exporteren, meer in vliegtuigen zitten dan bij hun vrouw en vechten voor hun mensen en hun producten. Jo Lernout en Pol Hauspie staan symbool voor honderden ondernemers van de oude en de nieuwe economie van bij ons.

In vergelijking met hen bereiken de Belgische (Vlaamse) politici en ambtenaren vandaag niets. Wie de internationale kranten leest, ziet de jongste maanden één naam, die van minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (PRL), en dan – buiten Frankrijk – zelden in de positieve zin. EU-commissaris Philippe Busquin (PS) komt in aanmerking voor een schaars interview in Franstalig-Belgische kranten. Voor de rest interesseert hij geen hond. Jean-Luc Dehaene (CVP) werd laveloos geprezen als wereldpoliticus. Het aantal malen dat hij door onze kranten werd genoemd voor Europese taken is groot; de kandidaat-burgemeester van Vilvoorde valt er telkens naast. Jongste voorbeeld, de Wijzen die Oostenrijk bestudeerden; Dehaene werd door onze journalisten gesignaleerd en is door het buitenland vergeten. Opvolger Guy Verhofstadt (VLD) heeft nog een lange weg te bewandelen om in Washington en Tokio bekend te geraken. België scoort vandaag niet meer bij de Verenigde Naties, de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Unie. België-Internationaal is een dodenakker.

Terwijl veel Vlaamse (Belgische) ondernemers eerste klasse zijn, heeft dit land niet meer de wilskracht en de leiding om een politiek-ambtenaarlijke elite te ontwikkelen die geschikt is voor functies tot aan de wereldtop. Invloed is niet recht evenredig met omvang.

De abdicatie van de meerderheid van de Vlamingen (Belgen) komt er niet zomaar. Universitairen, de achttienjarigen, de tv-kijkers, de commentatoren van de media, de meerderheid van de politici staan aan de foute kant. De Vlaamse universiteiten worden regionaler; de Vlaamse mannen op soldatenleeftijd worden regionaler; de Vlaamse tv-kijkers worden regionaler; de Vlaamse politici worden regionaler; de avonturiers missen een kolonie om hun wilde haren te verliezen; missionarissen produceren we niet meer; de hoofdartikelen van de Vlaamse massakranten krimpen. Terwijl Europa groeit, de wereld verkleint en internet een marktplein is, verkort de reikwijdte van de meeste Vlamingen. De Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius (Ufsia) in Antwerpen waren decennialang de voedende moeder van duizenden West- en Oost-Vlamingen. De KU Leuven had een grote greep op commilitones van de westkant. Mannen van achttien jaar vervulden voor het schrappen van de militaire dienst hun legerjaren in regimenten met rekruten uit alle Vlaamse provincies. Tv-kijkers draaiden de knop om voor de programma’s van Hilversum. Vlaamse politici moesten zich voor de federalisering kloek tonen in een nationaal parlement.

Ufsia haalt vandaag voor 85 tot 90% studenten uit Groot-Antwerpen, het Waasland en de Kempen. De KU Leuven verloor massaal studenten aan de Universiteit Gent. Het leger is geen bron meer van vriendschappen voor het leven met lotgenoten uit Diksmuide, Bree, Eeklo, Halle. De Vlaamse tv-zenders vervangen de kijkuren bij Avro, Vara en KRO. Vandaag discussiëren de politici onder soortgenoten in een Vlaams Parlement dat soms de allure heeft van een teerfeest van koddebeiers. De krantencommentatoren behandelen in negen op tien gevallen navelproblemen.

Een positief gevolg van het onder ons-verschijnsel zou moeten/kunnen zijn dat Vlaamse politici en ambtenaren vanuit hun grotere bevoegdheden (en hun stevige economische Belgische deelstaat) leren om hun taak op een Europese, internationale manier uit te voeren; ondanks de tegenstand van de federale regering en ondanks de remmende invloed van de Vlaamse regering die in de eerste plaats de opdracht heeft van premier Verhofstadt, en zijn kingmaker, Louis Michel , om kalm, kalm, kalm te blijven.

Het verschijnsel van de Belgische afwezigheid heeft diepe wortels. Laten we toch, ondanks deze nuancering, de minister van Buitenlandse Zaken opdraven als beklaagde. Vlaanderen schat hem fout in; hij ontvangt extra krediet, want spreekt zo mooi Nederlands (toch hoogst normaal voor een topminister?). Michel zwaait de plak over Verhofstadt, Dewael, Chevalier en Boutmans. Hij is een Napoleon in het diepste van zijn gedachten. Michel maakt de Belgische schimmigheid in de wereld nog meer onoplosbaar. Zijn gestuntel in het diamantdossier, zoals Trends enkele malen aantoonde (zie Inside, blz. 10), is één van de bewijzen. Wanneer gaan het VBO en het VEV met hem op de vuist in deze affaire?

frans crols