EIGEN BELEID

Een democratisch project

In Brussel stonden 167 jaar geleden twaalf W’s op de muren gekalkt : “Wij willen Willem weg ; wil Willem wijzer worden, wij willen Willem weer”. Vandaag stellen wij vast dat Willem op vele vlakken (niet alle !) wijzer is geworden. En wij willen misschien niet precies die Willem weer, maar we willen wel de middelen om een beleid te kunnen voeren zoals dat in het land van Willem vandaag de dag wordt gevoerd. In 1830 kwam een voor Vlaanderen fatale blunder tot stand ; van die historische vergissing heeft de Franse gemeenschap haar feestdag gemaakt.

Geen enkele instelling heeft in Vlaanderen meer democratische legitimiteit dan de Vlaamse volksvertegenwoordiging, het Vlaams parlement. En toch kan van daaruit niet het sociaal, economisch en gezondheidsbeleid gevoerd worden dat wij nodig hebben, het beleid waarover nochtans een behoorlijke consensus bestaat : een Vlaams beleid. In een paar aanpalende instellingen in de Wetstraat en op het Koningsplein (zetel van het Arbitragehof) wordt het soevereine Vlaamse volk vleugellam gemaakt.

WELVAART.

Vlaanderen wordt geremd doordat op federaal vlak de Vlaamse meerderheid is opgegeven, zodat het beleid dat wij nodig hebben daar niet wordt gevoerd. Op de gebieden waar de Vlaamse meerderheid niet grondwettelijk wordt gemuilkorfd, is ze in de hele Belgische geschiedenis nog nooit uitgeoefend.

Wij willen de Walen niet onze wil opleggen : het beleid dat Vlaanderen wil, is niet noodzakelijk het beleid dat in Wallonië moet worden gevoerd. Het is echter niet aanvaardbaar dat de Vlaamse welvaart ondermijnd wordt doordat Franstalige machten op het federale vlak alle maatregelen blokkeren die Vlaanderen op een democratische wijze wenst door te voeren.

Dat Vlaanderen en Wallonië gezamenlijk bepaalde zaken doen waarover ze het eens zijn, kan natuurlijk geen kwaad en moet zelfs toegejuicht worden (zoals ook wanneer dat samen met Nederland gebeurt). Het kan echter niet zijn dat een Vlaams beleid onmogelijk wordt gemaakt door Franstalige veto’s in federale instellingen. Moet ik herinneren aan het verzet tegen de Vlaamse banenplannen, de vermindering van de vennootschapsbelasting, de hervorming van de erfenisrechten, de lineaire lastenverlaging, Telenet en de Vlaamse zorgverzekering ?

MINIMUM.

De achillespees van Vlaanderen is dat Vlaamse beleidsmensen menen ook de Waalse belangen te moeten verdedigen in de federale organen, waar de Franstaligen uitsluitend opkomen voor hun eigen belangen.

De overheveling van de gehele gezondheidszorg en een homogene fiscale bevoegdheid ter grootte van de gehele personenbelasting naar de vier gemeenschappen (Vlaamse, Waalse, Duitse en Frans-Brusselse) is een minimum. Zodra de Europese muntunie een feit is en de bestaansreden voor deze federale regering wegvalt, zullen wij de Vlaamse partijen voor hun verantwoordelijkheid plaatsen inzake fiscale autonomie, communautarisering van de gezondheidszorg en doorschuiven van de federale overheidsschuld.

En waar blijven de vakbonden, de ziekenfondsen, de verbruikersorganisaties, de meeste werkgeversfederaties (andere dan VEV en NCMV), de sociale organisaties (andere dan de BGJG) ? Waar staan we wanneer een zogenaamde sociale-zekerheidsspecialiste van de CVP erop aandringt de waarheid achter de cijfers in de sociale zekerheid verborgen te houden ? De zuilen durven de open ruimte van een democratische Vlaamse gemeenschap niet aan ; zo offeren zij de sociaal zwakkere in Vlaanderen op aan een ondoorzichtige transferpolitiek.

SOLIDARITEIT.

Wat is belangrijker : de solidariteit met de machtsstructuren in Franstalig België, of die met de zwakkeren in Vlaanderen ? Uit cijfers die men verborgen houdt, moet blijken dat van de sociaal zwakkere in Vlaanderen een solidariteit met de zwakkere in Wallonië wordt verwacht die de sterkeren in Wallonië zélf niet willen opbrengen.

En hoe kan men beweren dat de sociale zekerheid Belgisch moet blijven om een voldoende grote schaal te hebben ? Alsof het verschil tussen 6 en 10 miljoen mensen daar de doorslag zou geven. Europa, en niet België, is het niveau waarop een rechtvaardige solidariteit tussen volkeren geregeld kan worden.

Waarom zou Vlaanderen (en Vlaanderen alleen) eeuwig moeten betalen voor Wallonië ? Zijn er in Europa geen andere streken die er nog slechter aan toe zijn en die dus onze solidariteit meer verdienen ? En mag men in ruil voor solidariteit niet in de eerste plaats respect eisen ? Moeten wij ons voor egoïsten laten uitschelden door wie uit onze hand eet, maar tegelijkertijd samenspant in een Wallo-Brux om het Nederlands in Brussel, Vlaams-Brabant en Europa in een tweederangsrol te duwen ?

ZWAARTEPUNT.

De Vlaamse gemeenschap is een sociale en culturele realiteit met een eigen identiteit. Niet omdat dit door predestinatie zo moest zijn, maar omdat het nu eenmaal het resultaat is van een historisch proces. Dat die geschiedenis ook anders had kunnen lopen, doet niets af van de historisch gegroeide werkelijkheid.

Reële sociaal-culturele verschillen, meer dan om het even wat anders, verantwoorden een verschillend beleid ; het zwaartepunt van het beleid kan in onze tijd enkel op Vlaams niveau liggen. Bepaalde bevoegdheden kunnen thuishoren op een lager (gemeentelijk) of een hoger (Europees) niveau maar het kernpunt van het maatschappelijk project dat democratie heet, regering van het volk, kan vandaag alleen op Vlaams niveau liggen.

Een hoge mate van culturele homogeniteit is een belangrijke factor van welvaart en welzijn ; ook een behoorlijk bestuur en een politiek die steunt op een transparant maatschappelijk debat zijn slechts mogelijk met zo’n zwaartepunt. De Vlaamse natievorming is een democratisch project, een project tegen cultureel en economisch imperialisme. Geef ons eindelijk de volheid van bevoegdheid om dit democratisch project te verwezenlijken.

MATTHIAS STORME

Prof. dr. Storme is voorzitter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen en van het Verbond der Vlaamse Academici. Deze vrije tribune is een verkorte versie van de slotrede die hij uitsprak op het OVV-colloquium “Nieuwe hefbomen voor een eigen beleid” in het Vlaams Parlement op 27 september.