De opwaartse druk op de lonen komt er door de krappe arbeidsmarkt, eerder dan door supermarktproducten die tot 30 % duurder worden. De prijzen van de voedingsproducten zijn inderdaad sterk gestegen, maar vaak wordt vergeten dat voeding een steeds kleiner deel van ons budget uitmaakt (zie omslagverhaal blz. 56). Het effect ervan op de inflatie is dan ook beperkt. En als de prijzen dan toch blijven stijgen, worden de lonen via het systeem van automatische indexering aangepast. In een aantal sectoren (voeding, bouw en metaal) zijn weliswaar all-inloonakkoorden afgesloten die de loonstijging onder controle houden wanneer de inflatie hoger uitkomt dan voorspeld. Het gaat hier weliswaar om slechts 20 % van de werknemers.
Overigens is het nog de vraag of de prijzen van voedingsproducten sterk zullen blijven stijgen. De vraag uit groeilanden als China en India zal uiteraard voor een structureel opwaarts prijseffect zorgen, maar anderzijds zijn bijsturingen mogelijk. Landbouw is een complex gegeven, maar nu al is duidelijk dat boeren omwille van de hogere graanprijzen volgend jaar meer tarwe zullen verbouwen. Een goede oogst en het toegenomen aanbod zal de prijzen onder controle houden. Ook wereldwijd bestaat er nog marge. Volgens de VN is er 2,5 miljard hectare extra akkerland beschikbaar die gebruikt kan worden voor allerlei graanteelten. Die percelen zijn nog vervuild of werden jarenlang op een inefficiënte manier bewerkt.
Met dat inflatoire effect dat hogere voedingsprijzen zou veroorzaken, zal het dus nog meevallen. De inflatie bedroeg in september amper 1,5 %. Wel zou die over een aantal maanden de kaap van de 2 % kunnen overschrijden. De boosdoener? Niet de grondstoffenprijzen, maar de stijgende lonen. Werkgevers zullen die hogere kostenfactor in hun producten doorrekenen. Bovendien zullen die hogere lonen de consumptie opdrijven. Beide evoluties zullen hogere prijzen – inflatie – veroorzaken.
Omdat in België de werkgelegenheid sneller toeneemt dan de beroepsbevolking moet de overheid een tandje bijsteken. Een Generatiepact-bis moet een prioriteit zijn voor de volgende federale regering. Die kan haar mosterd halen bij de Franse president, Nicolas Sarkozy, die hoog inzet op een activering van 55-plussers (blz. 25). Want ondanks de dalende werkloosheidsgraad en het Generatiepact is de werkloosheid bij 55-plussers in ons land met slechts 5 % gedaald. In andere categorieën geraken tot 20 % meer mensen aan een job.
Loods oudere werknemers opnieuw naar de arbeidsmarkt en het aanbod aan werkenden wordt opnieuw aangezuiverd. Zo worden inflatoire looneffecten, dankzij een efficiënt werkende arbeidsmarkt, onder controle gehouden. Economische migratie is ook een stap in de goede richting. Overigens zorgt een hooggeschoolde Indische IT’er die hier komt werken ook voor een paar extra jobs (medewerkers, secretaresse, …) die door lager geschoolde werklozen kunnen worden ingenomen. Het is dan ook moeilijk te begrijpen dat een partij als de PS in deze discussie de voorkeur geeft aan ‘nationale tewerkstelling’.
Tenzij het de perverse redenering volgt dat de werkenden (de ‘insiders’) dankzij de krapte een hoger loon krijgen. Maar dan zijn het wel de ‘outsiders’ (onder andere jongere werklozen) die het gelag zullen betalen. Niet alleen geraken ze niet aan een job. Ze zullen ook hogere prijzen betalen voor allerlei goederen en diensten die deze keer een pak duurder zijn geworden omdat de bedrijven de hogere loonkosten doorrekenen aan de eindgebruiker. En daarmee zijn de zwaksten opnieuw de pineut.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier