Eenmaal, andermaal, afgekocht

De regering sleutelt aan een nieuwe operatie fiscale amnestie. De kans bestaat dat de bestaande fiscale regularisatie definitief wordt afgeschaft. Daarmee hoopt de regering alle fiscale fraudeurs voor een laatste keer te verleiden om met hun zwart geld naar buiten te komen.

Na de eenmalige bevrijdende aangifte (EBA) van 2004 en de permanente regularisatie die in 2006 werd ingevoerd, wil de regering de derde fiscale amnestiemaatregel op het getouw zetten. De laatste deze keer. De regering hoopt zo het gat in de begroting van 2013 met 500 miljoen euro te dichten.

Tweetrapsraket

Hoe een en ander concreet wordt georganiseerd, was bij het ter perse gaan nog niet helemaal duidelijk. Maar de krachtlijnen lijken bekend. “Het ziet ernaar uit dat de fiscale amnestie een tweetrapsraket wordt, waarbij eerst de kleine en dan de grote fraudeurs de kans krijgen een en ander te regulariseren”, weet Anton van Zantbeek, docent aan de HUBrussel en partner van het in vermogensplanning gespecialiseerde advocatenkantoor Rivus.

In een eerste fase van zes maanden (tot 30 juni 2013) zouden kleine fraudeurs uit de kast kunnen komen met fondsen die ze in het buitenland verborgen om de roerende voorheffing te ontduiken. Ze kunnen die repatriëren door de ontdoken inkomstenbelasting te betalen, vermeerderd met een boete van 15 procent (in plaats van 10 procent via de huidige fiscale regularisatie).

Het echte zwarte circuit zou in de tweede helft van 2013 naar boven moeten komen. Het gaat dan om zware en georganiseerde fiscale fraude en vergelijkbare delicten zoals btw-carrousels, valse balansen, misbruik van vennootschapsgoederen en zwarte cashflowcircuits. Die fraudeurs komen er dan vanaf met een boete van 35 procent op het kapitaal dat in het reguliere circuit terechtkomt. Ze zouden de garantie krijgen dat ze niet strafrechtelijk worden vervolgd.

François Parisis, chief wealth structuring officer bij Puilaetco Dewaay en docent fiscaal recht aan de ULg, vindt de tweedeling teleurstellend. “Ik geef de voorkeur aan een enkel tarief. Voor veel mensen zal het veel te duur zijn, te beginnen bij de belastingplichtigen die enkel de roerende voorheffing ontweken hebben. Die hebben er trouwens alle belang bij nog voor het einde van het jaar hun toestand te regulariseren.”

Dat definitieve pardon moet de belastingplichtigen aantrekken die in 2004 de boot gemist hebben en sinds 2006 de weg naar het Contactpunt Regularisaties nog niet gevonden hebben. “Voor hen wordt het dus de allerlaatste kans om hun vermogen te regulariseren”, meent Van Zantbeek. “Vooral voor de zware fraudeurs kan dat een goede zaak zijn, als ze inderdaad ook strafrechtelijke immuniteit krijgen. Nu lopen ze na de regularisatie door de fiscus nog de – weliswaar kleine – kans strafrechtelijk vervolgd te worden voor fiscale fraude. Dat houdt mensen soms tegen om hun dossier aan te kaarten.”

Omgekeerde Rubik

Volgens Van Zantbeek wordt 2013 het jaar bij uitstek om een fiscale amnestie te verlenen. “Op dit moment krijgen Belgen van hun Zwitserse bankier te horen dat een anonieme rekening voor zwarte vermogens niet meer mogelijk zal zijn”, weet de advocaat, die een kantoor heeft in Sion, in Zwitserland.

Thierry Afschrift, hoogleraar fiscaal recht aan de ULB, vult aan: “Zwitserse en Luxemburgse banken gooien hun meest onwillige klanten eruit. Soms weigeren ze fondsen die ze niet regulier kunnen beheren. Er bestaat dus een zekere vraag van spaarders die geen verklaring kunnen geven over de oorsprong van het vermogen dat ze aan de fiscus onttrokken hebben en dus geen gebruik kunnen maken van de huidige regularisatieprocedure.”

De Zwitserse banken werkten al aan de zogenoemde Rubik-regeling. In ruil voor immuniteit betalen ze voor hun klanten anoniem een eenmalige som aan een land waarmee ze een akkoord kunnen sluiten. Het bedrag zou zowat een derde van de zwarte vermogens uitmaken. Die boete wordt uiteraard doorgerekend aan de klant. Van Zantbeek is tegen die regeling. “De Belgische oplossing is intelligenter. Ze creëert eigenlijk een omgekeerde Rubik: eerst betalen en de anonimiteit prijsgeven, dan pas amnestie. Op die manier houdt de Belgische overheid de touwtjes in handen. Als de details van de uitwerking kloppen, zal ik gegadigden zeker aanraden erop in te gaan. De fiscale speeltijd is voorbij.”

Ook zijn Antwerpse collega Victor Dauginet geeft cliënten de raad de fiscale amnestie in overweging te nemen. “Het financiële landschap is in korte tijd totaal veranderd”, zegt hij. “Het bankgeheim wordt overal ter wereld ondergraven. De bankiers komen onder internationale druk om bankrekeningen van niet-ingezetenen bekend te maken. Ze zijn toch wel erg verrast dat hun bankrekeningen werden gebruikt om te frauderen.”

Wat na 2014?

Het is nog onduidelijk wat er gebeurt met fiscale fraudeurs die zich na 2014 willen outen. Zeker de Vlaamse socialisten willen de regularisatieprocedure van 2006 laten uitdoven. Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR), die als minister van Financiën in de vorige regering mee aan de wieg stond van die regeling, heeft al verklaard dat het regularisatiesysteem moet blijven. Volgens Emmanuel Degrève, partner en fiscaal adviseur bij Deg & Partners, biedt de nakende fiscale amnestie de linkse partijen de kans “de huidige regularisatieprocedure te nekken, terwijl die toch een goede verwezenlijking was van het tijdperk-Reynders”.

Volgens Afschrift zou de afschaffing een financiële flater zijn. “Zonder al te grote inspanningen van de administratie brengt de huidige procedure grosso modo 100 miljoen euro per jaar op. Waarom zouden we zulke weerkomende ontvangsten versmaden? Je moet een politicus zijn om de voorkeur te geven aan 500 – onzekere – miljoenen in één keer en daarna niets meer, in plaats van aan 100 miljoen elk jaar.”

Victor Dauginet staat achter het idee om een einde te maken aan het systeem van de permanente regularisatie. “Het systeem moet nu eenmaal op orde komen”, argumenteert hij. “Belastingplichtigen moeten wel nog de kans krijgen een grote schoonmaak te houden in hun fiscale huishouden.”

Hij vindt dat de maatregel gepaard moet gaan met een timing, zodat bekend is vanaf wanneer de gelden in de toekomst als zwart worden beschouwd. “Wie een veertig jaar oude zwarte rekening van zijn overleden ouders in beheer krijgt, kan in principe worden aangeklaagd voor witwassen”, legt Dauginet uit. “Dat geld kan strafrechtelijk verbeurd worden verklaard. Om zulke wantoestanden te vermijden, zou de wetgever een tijdstip moeten vaststellen. Alle zwarte inkomsten van voor 1 januari 2006 zouden geregulariseerd moeten worden door betaling van een eenmalige belasting van bijvoorbeeld 15 procent. De inkomsten van na 1 januari 2006 kunnen door de normale taxatieprocedure worden belast.”

Vermogensbelasting

Maar er zit een addertje, eigenlijk een boa constrictor, onder het gras verborgen. Belgen met zwarte fortuinen vrezen dat ze na een regularisatie rijp zijn voor de pluk via de invoering van een vermogensbelasting bij een volgende begrotingsronde. De socialistische partijen laten net iets te veel ballonnetjes op om die angst weg te nemen.

“Fiscale amnestie kan enkel een succes worden als degene die zijn toestand regulariseert, de zekerheid krijgt dat hij daarna niet in een fiscale hel terechtkomt”, zegt Degrève. “De politieke wereld mag niet vergeten dat regularisatie neerkomt op eeuwige blootstelling van de inkomsten aan de Belgische fiscus.”

De cliënten van Van Zantbeek zijn er evenmin gerust in. Net daarom zou de regering volgens hem ook duidelijk moeten maken dat een vermogensbelasting definitief wordt afgevoerd als denkpiste. “Zo’n belasting is niet alleen onwenselijk, maar ook onuitvoerbaar”, meent de advocaat. “Als de huidige onrust blijft bestaan, zullen velen redeneren dat het zwarte geld beter wordt opgepot in de een of andere exotische structuur. Zonder gemoedsrust zal de maatregel mislukken.”

HANS BROCKMANS EN SÉBASTIEN BURON , FOTOGRAFIE THOMAS LEGRÈVE

“Het ziet ernaar uit dat de fiscale amnestie een tweetrapsraket zal worden, waarbij eerst de kleine en dan de grote fraudeurs de kans krijgen een en ander te regulariseren” Anton van Zantbeek

Belgen met zwarte fortuinen vrezen dat ze na een regularisatie rijp zijn voor de pluk via de invoering van een vermogensbelasting bij een volgende begrotingsronde.