Een nieuwe start

De eigenwijze leider is vervangen door een luisterende president. Dat wordt de nieuwe stijl van Emmanuel Macron in het komende jaar.

De Franse president probeert een evenwicht te vinden tussen enthousiast hervormingen doordrijven en eensgezindheid bereiken. Frankrijk blijft rusteloos, de geloofwaardigheid van Macron wankelt en met zijn nieuwe aanpak loopt hij het gevaar zijn binnenlandse ambities af te zwakken.

Op de gele hesjes reageert Macron met een zalvend gesprek. Hij zal ‘het grote nationale debat’ van 2019 nog eens herhalen. De president zal zijn opwachting maken in stadhuizen over het hele land, hij zal in zijn hemdsmouwen vragen beantwoorden en zijn hervormingsplannen uiteenzetten. De moeilijkste kwestie zal de pensioenhervorming zijn. Macron wil de wirwar van 42 pensioensystemen samensmelten tot één enkel systeem, dat met punten werkt. Dat wordt een administratieve nachtmerrie, maar ook een politieke tijdbom. De mensen die hun voordelen verliezen, zullen op straat komen en Macron ervan beschuldigen dat hij de welvaartsstaat sloopt.

De beslissing over nieuwe pensioenregels zal uitgesteld worden tot na de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Frankrijk telt zo’n 35.000 gemeentes en burgemeesters zijn er geliefde figuren. De uitslagen van die verkiezingen zullen dan ook de eerste test zijn waaruit blijkt of La République en Marche (LREM), de jonge partij van Macron, in de plaatselijke besturen een voet aan de grond kan krijgen. Dat kan weleens een zware teleurstelling worden.

In 2020 zal Macron op twee thema’s hameren. Om de groenen af te weren, zal hij de nadruk leggen op zijn internationale strijd tegen de klimaatverandering en voor een milieuvriendelijke economie. Om extreemrechts en Marine Le Pen onder controle te houden, zal hij een kordaat standpunt innemen over migratie.

Europa, dat ben ik

In het buitenland zal Macron zich proberen op te werpen als de vanzelfsprekende nieuwe leider van Europa. Dat zal hem snel beschuldigingen van misplaatste Franse grootheidswaan opleveren. Het zal Macron niet aan ideeën ontbreken, voornamelijk de behoefte aan een Europese ‘soevereiniteit’. En hij heeft concrete voorstellen om die ideeën te verwezenlijken, zoals een sterkere Europese samenwerking in defensie, ruimtevaart en artificiële intelligentie. Hij zal hardnekkig blijven bemiddelen in de problemen met Iran, Syrië of Rusland en Oekraïne, al zijn de resultaten erg pover.

Die inspanningen zullen hem niet overal geliefd maken. Zijn pogingen om Rusland in de Europese kudde en uit de armen van China te houden, worden in Berlijn en verder naar het oosten op gefrons onthaald. Maar als Macron het slim aanpakt, kunnen de brexit, de verzwakte Duitse economie en de binnenlandse problemen van Angela Merkel, gecombineerd met een Europese Commissie die Frankrijk gunstig gezind is, de Franse president een kans bieden om op te staan als de nieuwe woordvoerder van het Europese continent.