Een land wordt weer bewoonbaar

Het Noord-Franse landschap werd lange tijd gedomineerd door steenkoolmijnen. Vandaag worden de sites klaargestoomd voor een eventuele herbestemming.

Met zijn 10.000 hectare braakliggende industriële terreinen slaat de regio Nord-Pas de Calais een triest record : ze neemt niet minder dan de helft van de verlaten industrieterreinen in Frankrijk voor haar rekening. Het gewest weigerde nochtans zich neer te leggen bij deze sinistere balans. In 1991 werd L’Etablissement Public Foncier( EPF) opgericht. Sindsdien heeft EPF jaarlijks zo’n 500 hectare braakliggende terreinen herbestemd. “Tachtig procent van deze sites werden vroeger gebruikt voor mijnactiviteiten. De staalindustrie en textielnijverheid namen de resterende 20 % voor hun rekening,” legt adjunct-directeur Jean-Louis Bastien uit. “We willen de sites klaarstomen voor een eventuele herbestemming over enkele jaren.”

De overheidsonderneming Les Charbonnages de France stelt de oude mijnsites ter beschikking van EPF. Tijdens een eerste fase worden voorstudies gemaakt. EPF duidt vervolgens een landschapsarchitect aan die de site op plan herinricht. Het volledige dossier wordt uiteindelijk voorgelegd aan de publieke overheden, die het goed- of afkeuren. Zeven maanden volstaan om een project operationeel te maken. Bovendien kan EPF, dankzij zijn ervaring, de kosten nauwlettend in het oog houden, zodat de vooropgestelde vork van 15 tot 20 Franse frank per vierkante meter (100 tot 130 frank) niet wordt overschreden.

Het succes is volgens Jean-Louis Bastien vooral te danken aan de vruchtbare samenwerking tussen staat en gewest. Maar ook Europa, de departementen en de gemeenten deden hun duit in het zakje. EPF figureert als een bewaker van de solidariteit. “Het mijnbekken strekt zich uit over 187 gemeenten. Sommige tellen weinig inwoners. Hoe zouden zij een reaffectatie van 300 hectare kunnen dragen ?” vraagt Bastien zich af.

Het merendeel van de sites wordt opnieuw natuurgebied. Omwille van stabiliteitsproblemen is slechts een minderheid geschikt om industrie of woongelegenheden te ontvangen.

NATUURLIJKE TERUGKEER.

Origineel is dat binnen EPF een soort adviesorgaan van verontreinigde sites en bodems is gecreëerd. Deze instelling ontstond toen duidelijk werd dat EPF geen oplossing kon bedenken voor de vele vervuilingsproblemen op de werven. In Frankrijk wordt de vervuiling gemeten via risicoanalyse. Helaas bestond er een enorm tekort aan gegevens. Vandaar de idee om de verschillende bevoegde acteurs samen te brengen in een adviesorgaan dat zich op drie thema’s toespitst : bodem, toxische bezinksels en onderzoek. De mijnschool en de technische universiteit van Rijsel leggen zich toe op het laatste luik. EPF en de Direction Générale de l’Industrie, de la Recherche en de l’Environnement Nord/Pas de Calais zijn verantwoordelijk voor de bodemproblematiek. Momenteel zijn er vier ateliers actief. Ze moeten op basis van concrete voorbeelden optimale oplossingen uitwerken. Een informatie- en opleidingsprogramma werd op punt gezet. Ten slotte buigt een specifieke cel zich over juridische problemen.

De ervaring van het adviesorgaan werpt vruchten af. Binnenkort komen buitenlandse genodigden hun licht opsteken.

V.P.

HERBESTEMMING IN NOORD-FRANKRIJK De Ledoux-site is vandaag opnieuw een natuurgebied. Alleen de mijntoren herinnert nog aan de vroegere industriële activiteit.