Een gat vol stilte

“Sensation” toont een nieuwe generatie Britse kunstenaars. En brengt wat de titel vermoeden laat : sensatie en schandaal.

Voor Ron Mueck is het nog even bekomen van de verbazing. Amper had hij twee kunstwerken klaar, of hij werd opgenomen in de stal van ‘s werelds belangrijkste kunstverzamelaar, de reclamegigant Charles Saatchi. Nu één van die werken op Sensation staat, de tentoonstelling die in Groot-Brittannië ongetwijfeld als het meest besproken kunstevenement van de jaren negentig de geschiedenis zal ingaan, wordt de sculptuur bovendien ook al unaniem geprezen als het beste werk van die tentoonstelling, die een 45 kunstenaars bij elkaar heeft gebracht, allen poulains van Saatchi. Zijn naam heeft dankzij het schandaal rond Sensation de voorbije weken zowat alle Britse kranten gehaald. En dat terwijl Mueck, die intussen toch al naar de veertig klimt, nog nooit eerder een tentoonstelling had.

The Daily Mail, zelf nochtans niet vies van enige sensatiezucht, had het over ” The Royal Academy of Porn“, toen Sensation de deuren opende. En één schilderij werd prompt met verf besmeurd. Het was een reusachtige uitvergroting van een voor de Britten door en door bekend portret, dat van de kindermoordenares Myra Hindley. Elders in de galerij had Chris Ofili zijn portret van The Holy Virgin Mary met olifantendrollen gelardeerd, en stond ook het zelfportret van Marc Quinn, een transparante buste die hij met zijn eigen bloed had gevuld.

En dan waren er nog de meer dan realistische taferelen met naakten van de gebroeders Jake & Dino Chapman : naakten à la Madame Tussaud, maar met afgehakte geslachtsdelen, of kinderen die een penis als neus hadden gekregen.

De meest besproken kunstenaar uit het gezelschap blijft natuurlijk Damien Hirst, die begin jaren negentig op slag beroemd werd toen hij een haai op sterk water had gezet, en dat werk de titel “The Physical Impossibility of Death in the mind of Someone Living” meegaf. Een harde kern van de kunstenaars die nu in Sensation vertegenwoordigd is, had hij tien jaar terug al op de Frieze bijeengebracht, een tentoonstellingsreeks die vandaag als het point de départ voor een heel nieuwe generatie beschouwd wordt. Het lichaam blijft ook in Sensation één van de centrale thema’s van die generatie als een ietwat pathetische vleeshomp, bleek en bloederig, lillend en bevend, of op formol gezet en op sterven na dood. En ook Ron Mueck had zijn vader naakt gesculpteerd, toen die ver weg in Australië was overleden. Mueck is een buitenbeentje in het Londense gezelschap. Hij is Australiër, en eigenlijk amper een kunstenaar. In een vorig leven heeft hij onder meer de poppen voor Sesamstraat gemaakt, en groteske figuren à la Muppet Show. Maar zijn Dead Dad is door en door realistisch. Echt. Zelfs de haren werden één voor één ingeplant. Alleen : hij is nog amper een meter groot. Alsof hij aan het krimpen was, als een herinnering die beetje bij beetje vervaagt. Nog even, denk je, en er is niets meer. Een gat vol stilte, in die zalen vol kabaal. Met de dood van zijn vader was een meesterwerk geboren.

Max Borka

Sensation. Young British Artists from The Saatchi Collection.Tot 28 december. Tel.0044-171-300.800

Marc Quinn, Self (1991)