Een bruiloft van staal en ijzer

Met de overname van de Tsjechische staalverwerker Expono wil Steelforce zijn activiteitenpalet uitbreiden. Bovendien was Oost-Europa een blinde vlek op de wereldkaart van de Antwerpse staaltrader.

Door celine de coster

Onlangs verwierf de Antwerpse staaltrader Steelforce een meerderheidsparticipatie van 70 procent in Expono, dat vlakbij het Tsjechische Brno gelegen is, en waar 18 mensen werken. Het bedrijf is gespecialiseerd in de handel en verwerking van stalen platen, die voornamelijk voor de machinebouw bestemd zijn. Daarnaast beschikt Expono over opslagruimte – grotendeels overdekt – van 11.000 vierkante meter. Expono bedient de Tsjechische, de Slowaakse, de Poolse en de Hongaarse markten, met de bedoeling om uit te breiden naar de Balkan.

“Met Expono kan Steelforce zijn activiteiten uitbreiden”, verklaart gedelegeerd bestuurder Kurt Crollet. Hij laat niet in zijn kaarten kijken over de overnameprijs. “Vroeger waren we zo goed als enkel actief in de verhandeling en het transport van staalproducten. Nu kunnen we in Tsjechië grote staalvoorraden opslaan, om later in kleinere loten door te verkopen aan kleinere staalafnemers. Bovendien kunnen we voortaan ook zorgen voor bestellingen op maat, met de knowhow in staalverwerking waarover we nu in Tsjechië beschikken. Expono beschikt over een lasermachine om stalen platen te snijden en in de zomer komt daar een oxycutter bij om ook dikker staal te kunnen verwerken.”

Geografische uitbreiding

Steelforce probeert zijn activiteiten in de distributie uit te breiden, ook al omdat staalproducenten zelf – zoals ArcelorMittal – dat niet langer als core beschouwen. Stockage en verwerkingsactiviteiten vergen nu eenmaal veel finan-ciering, en kosten ook tijd. Maar volgens Kurt Crollet laat Steelforce zich met de overname van Expono niet verleiden tot kannibalisme. “We komen niet in het rechtstreekse vaarwater van onze klanten, want onze marktpenetratie in Oost-Europa is vrij klein. De regio was tot voor kort een blinde vlek op onze wereldkaart.”

Het hoofdkwartier van Steelforce ligt in de Antwerpse haven. Tot zeven jaar geleden was de staaltrader enkel in België actief, maar intussen zijn er kantoren in 17 landen in Europa, Afrika, het Midden-Oosten, Azië, en Zuid-Amerika. Er werken bijna honderd mensen. Daarnaast beschikt Steelforce over lokale contacten in een honderdtal landen. In 2009 verscheepte de trader 1,2 miljoen ton staal, in vergelijking met 1,7 miljoen ton in 2008. De geconsolideerde omzet viel terug van 1,1 miljard euro in 2008 tot 540 miljoen euro in 2009. Toch steeg de winst na belasting van 4,5 miljoen euro in 2008 naar 5,5 miljoen in 2009. De reden: in 2008 heeft Steelforce geleden onder de forse daling van de staalprijzen als gevolg van de crisis. Niet alle klanten waren toen in staat om hun contracten te honoreren, klinkt het.

“Hoewel de crisis zich nog altijd laat voelen, vonden we het een goed moment om een overname te doen”, zegt Ronny Willemsens, financieel directeur van Steelforce. “In de staalwereld beginnen de eerste slachtoffers van de crisis nu te vallen. Expono bijvoorbeeld was voor ons een ideale overnameprooi. Het bedrijf had wel nog een goede rendabiliteit, maar het kampte met liquiditeitsproblemen op korte termijn.” Steelforce had bovendien een uitbreiding van zijn activiteitenpalet al in 2007 opgenomen in de strategische plannen, maar de crisis maakte aanvankelijk dat die ambitie nog even in de koelkast bleef liggen.

Crollet beschouwt Expono als zijn nieuwe baby. Alle mogelijke synergie wil hij zo snel mogelijk optimaliseren, en tegelijkertijd is het ook de bedoeling dat Steelforce zijn ogen blijft openhouden. “De overnameprooien dienen zichzelf aan, wegens de crisis. Er liggen twee, drie projecten op tafel, maar we gaan er niet op springen. Niet alleen het geld, maar ook de nodige mankracht moet er zijn om alle buitenlandse activiteiten te kunnen volgen. We mogen natuurlijk niet te lang wachten, want de verwachte economische revival maakt potentiële overnameprooien weer duurder. Binnen een termijn van drie jaar wil ik onze volgende stap dus gezet hebben.”

Breder productenpalet

En dat hoeft niet per se een nieuwe overname te worden, benadrukt Crollet. Steelforce is volgens hem net zo goed in staat om zijn productenpalet uit te breiden. Dan zou er met andere woorden niet meer alleen in staal gehandeld worden, maar ook in bijvoorbeeld ijzererts en schroot – allebei belangrijke grondstoffen voor staal. “Daar zijn we nu links en rechts al eens van het proeven, kwestie van ook dat metier onder de knie te krijgen. De prijzen van ijzererts bijvoorbeeld zijn erg volatiel, maar onze inspanningen lonen de moeite. Een beter inzicht in de prijsvorming van ijzererts betekent automatisch een beter inzicht in de staalprijs.”

De staalprijzen zijn overigens weer met 10 à 20 procent gedaald – afhankelijk van het product – sinds april. Staalafnemende bedrijven waren er begin dit jaar nog beducht voor dat de staalprijzen de hoogte in zouden schieten. Daarom bouwden ze hun voorraden weer op, wat automatisch leidde tot een hogere staalprijs. Maar aan die opwaartse beweging kwam in het tweede kwartaal een einde. “De markt staat op een tweesprong en weet geen richting te kiezen”, vat Kurt Crollet de situatie samen. Twee onzekerheden liggen volgens hem aan de basis van de twijfels. “De ijzerertsprijzen voor het derde kwartaal zijn nog niet bekend, en omdat ijzererts de belangrijkste grondstof is voor staal, weet geen mens in welke richting de staalprijs de komende maanden zal evolueren.”

Tweede onzekerheid is China, aldus Crollet. De jongste jaren was dat land een exporteur van staal. Chinese staalproducenten konden dan ook rekenen op een exportsubsidie van 5 à 10 procent. Sinds enkele weken doen geruchten de ronde dat de Chinese overheid die exportsubsidies zou afschaffen, en ze zou vervangen door een export taks. Dan is de kans reëel dat Chinese staalproducenten passen voor overzeese export, met een inkrimping van het staalaanbod als gevolg. Dat kan op zijn beurt voor een stijging van de staalprijs zorgen.

Met de grote jongens

Volgens Steelforce staat de staalwereld aan de vooravond van een periode van zeer korte cycli, van telkens slechts twee à drie maanden. Bovendien is het zeker ook niet onmogelijk dat de staalprijs de komende maanden sterk blijft dalen. Het zou betekenen dat staalproducenten opnieuw hun West-Europese hoogovens moeten stilleggen, en dat staalafnemende bedrijven hun staalvoorraden weer moeten afwaarderen. “Hetzelfde scenario dus als in het begin van de crisis”, weet Crollet. “Maar het verschil is dat bij veel ondernemingen het vet ondertussen helemaal van de soep is.”

Steelforce laat het voorlopig niet aan zijn hart komen. De grootste onafhankelijke staaltrader van België voelt zich na zijn Tsjechische overname de koning te rijk. “We zijn het PSV van de Champions League”, besluit Kurt Crollet. “We mogen meespelen met de groten, en af en toe kunnen we mooie dingen laten zien.” De grote staaltraders, dat zijn het Zuid-Afrikaanse Stemcor, het Zwitserse Duferco, en het Duitse CCC Steel. “Inspirerende voorbeelden”, vindt Crollet. “Maar we hoeven niet per se even groot te worden.”

“De markt staat op een tweesprong,

en weet geen richting te kiezen”

Kurt Crollet