In de toenaderingspoging tussen bpost en PostNL speelt CEO Herna Verhagen allerminst de rol van gewillige sprookjesprinses. Ook al vraagt bpost nu al voor de vierde keer haar hand, de Nederlandse topvrouw staat niet te springen om haar onafhankelijkheid op te geven.
Johnny Thijs heeft zijn reputatie als succesvolle topmanager voor een groot stuk te danken aan de ommekeer die hij bij bpost in gang zette. Intussen ligt dat kantelmoment al een decennium achter ons. Toch luisteren vandaag vriend en vijand nog altijd als Thijs spreekt. Bij onze noorderburen is dat niet anders met Herna Verhagen, de CEO van PostNL. Ook zij wist de jongste jaren de Nederlandse posterijen uit een impasse te leiden. En ook zij heeft medestanders in alle cenakels van de macht.
Vijf jaar geleden was PostNL een verlieslatend beurskneusje, gebukt onder hoge pensioenlasten en een aanslepende scheiding van zusterbedrijf TNT Express. Toen Verhagen in 2012 het roer van Harry Koorstra overnam, was chaos de meest accurate omschrijving van de toestand van het bedrijf. De directie en de raad van commissarissen lagen in de clinch over het reorganisatieplan met 2800 geplande ontslagen. De sociale onrust was groot en de dienstverlening ondermaats. In 2013 maakte het bedrijf een verlies van 170 miljoen euro.
Verhagen kon de rust doen terugkeren en de resultaten ombuigen. Ook het aanslepende TNT-dossier kreeg dit jaar een goede afloop toen Fedex de aandelen van TNT overnam. Het betekende voor PostNL een financiële injectie van 642 miljoen euro.
Meer nog dan bpost balanceert PostNL op een dubbele focus: het inkomstenverlies van de dalende brievenpost beperken door maximaal omzet te halen uit de groeiende pakjespost. Die strategie draagt in Nederland de handtekening van Verhagen. E-commerce is bij onze noorderburen meer ontwikkeld en PostNL is er met 70 procent marktaandeel een dominante speler.
“Verandering is de enige continuïteit in mijn carrière”, zei Verhagen in 2013 in een interview. Dat is een vreemde uitspraak voor iemand die in 1993 bij de toenmalige PTT haar loopbaan begon en er eigenlijk nooit wegging. Verhagen startte als verkoopmanager en maakte gestaag carrière. Ze werd in 2007 personeelsdirecteur van de TNT-tak en in 2011 trad ze op groepsniveau toe tot de directie. Minder dan een jaar later nam ze de CEO-fakkel over.
Ze studeerde rechtswetenschappen aan de universiteit in Nijmegen en vulde dat diploma aan met een specialisatie in personeelswetenschappen. Tijdens haar carrière kwamen daar nog opleidingen bij aan de Insead Business School, de London School of Economics en een MBA aan Stanford University.
Machtscentrum
De komst van Verhagen betekende een belangrijke stijlbreuk bij PostNL. Open communicatie en meer transparantie waren voor haar het middel om werknemers te verbinden met de missie van het bedrijf. Zo’n boodschap klinkt uit de mond van een manager gemakkelijk als ongeloofwaardige peptalk, maar bij Verhagen is ze authentiek.
Verhagen schrapte weliswaar het reorganisatieplan waarover haar voorganger struikelde, maar saneerde toch het personeelsbestand. De Nederlandse postvrouw koos daarbij voor communicatie met het personeel. Ze zette haar mailadres open voor de 56.000 personeelsleden en maakte werk van rechtstreekse ontmoetingen. Ze reed desnoods het halve land af om te gaan luisteren naar de problemen. Herna Verhagen verhuisde haar bureau op het hoofdkantoor in Den Haag naar een plekje tussen haar werknemers.
In 2014 verkoos het blad Opzij haar tot machtigste vrouw van Nederland. Verhagen is een waar machtscentrum. Haar loonbriefje met een jaarsalaris van 570.000 euro exclusief bonussen, is ook op die maat toegesneden. Bovendien is ze lid van het dagelijkse bestuur van de ondernemingsorganisatie VNO-NCW en commissaris bij een aantal bedrijven en organisaties. De bekendste zijn de elektronicadistributeur Rexel SA, het Concertgebouw, de Goldschmeding Foundation en het farmabedrijf Actelion.
De vijftigjarige Verhagen is het meisje dat in de club van captains of industry helemaal wordt geaccepteerd als ‘een van de onzen’. Ze kent bovendien de weg naar de Nederlandse politiek. Zo wist ze het Binnenhof in Den Haag te overtuigen om PostNL te ontslaan van de plicht om ook ‘s maandags post af te leveren. Weinig verwonderlijk leek ze de jongste weken in het overnamedossier dan ook op één lijn te zitten met de politieke stakeholders. Daarbij veroorlooft minister van Economische Zaken Henk Kamp (VVD) zich duidelijk stelling in te nemen, terwijl Verhagen zich veeleer tot de regels van het spel beperkt. Intussen laat ze wel blijken dat ze nog altijd gelooft in de eigen strategie van PostNL en niet snel het roer uit handen wil geven. Bpost is maar beter gewaarschuwd dat wanneer de Brabantse doordouwer iets in haar hoofd haalt, er meestal weinig tegen te beginnen valt.
ROELAND BYL, ILLUSTRATIE JENS CLAESSENS
Herna Verhagen wordt in de club van captains of industry helemaal geaccepteerd als ‘een van de onzen’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier