Een arts aan boord?

Tijdens een vlucht met een vliegtuig komen gezondheidsproblemen vaker voor dan menigeen denkt.

Puur statistisch gezien is de kans groter dat u sterft tijdens een normale vlucht dan dat u omkomt bij een vliegtuigongeval. Per jaar overlijden immers een kleine 4000 passagiers aan boord van een vliegtuig. Het dodental als gevolg van vliegtuigongevallen ligt op 1700 per jaar.

Eigenlijk is dat niet zo abnormaal. In de eerste plaats reizen tegenwoordig senioren haast even vaak als jongeren. Daardoor neemt het risico op hartaanvallen – doodsoorzaak nummer 1 aan boord van vliegtuigen – vanzelfsprekend toe. Tweede reden voor dat schijnbaar hoge cijfer: mensen met gezondheidsklachten zien daar geen reden meer in om niet te vliegen. Het aantal risicopassagiers neemt dus toe. Derde verklaring: de combinatie stress en vliegen. Voor korte weekendjes, middellange afstanden of citytrips neemt men tegenwoordig het vliegtuig. Gevolg: veel passagiers stappen recht van het stresserende kantoor of de werkvloer het vliegtuig op en krijgen daar de problemen die ze vroeger wellicht in de wagen of gewoon thuis kregen.

De meeste luchtvaartmaatschappijen houden rekening met de verhoogde gezondheidsrisico’s. Voor Europese maatschappijen geldt overigens een richtlijn die omschrijft welke EHBO-kits er aan boord moeten zijn. In de VS ligt de situatie iets anders. De maatschappijen voerden wel als eerste defibrillatoren aan boord in, maar schuwen het gebruik van reanimatieapparatuur of het toedienen van eerste hulp. De reden: om het minste geringste dienen passagiers een schadeclaim in als zij zich onheus, onprofessioneel of onoordeelkundig behandeld achten. Dat leidt ertoe dat vliegend personeel passagiers met problemen liever niet dan wel behandelt.

Inzake opleiding van het boordpersoneel bestaan geen sluitende voorschriften. Maar ook hier geldt de wet van de grote getallen. Als u met een Boeing 747 vertrekt, is de kans dat er (toevallig) een dokter aan boord is, ongeveer 85 procent.

Ook de gebruiken inzake noodlandingen zijn passagiersvriendelijker geworden. Indien een passagier een ernstig probleem krijgt, zal de maatschappij de piloot toestemming geven om een onvoorziene landing te maken en de klant af te leveren in een ziekenhuis. De kosten van deze tussenstop neemt de maatschappij ten laste.

Voorts bestaan er nu twee diensten voor medische bijstand in de lucht. Een centrum in Atlanta en een in Zwitserland staan piloten en vliegend personeel bij wanneer een passagiers het te kwaad krijgt. Medische experts geven via de boord- of satellietverbinding advies voor de behandeling van de meest urgente gezondheidsproblemen.

MARK VRIJENS