Een aanslepende ziekte

Na de coronaklap heeft de Amerikaanse economie zich sneller hersteld dan verwacht was. Maar dat heeft een prijs.

In 2020 kreeg Amerika een kolossale economische schokgolf over zich heen. In januari stond de werkloosheid met 3,5 procent op het laagste peil in vijf decennia. De laagste lonen stegen het snelst. Enkele weken later kampte het land met werkloosheidscijfers die het laatst gezien waren aan het einde van de Grote Depressie en werden vooral de armsten getroffen. In het tweede kwartaal daalde het bruto binnenlands product (bbp) met 10 procent op jaarbasis.

Sindsdien is de economie veel sneller hersteld dan verwacht. In juni schatte de Federal Reserve dat de werkloosheid 9 procent zou bedragen tegen eind 2020. In augustus lag het cijfer lager. Een deel van de verklaring is dat de consumentenuitgaven veel hoger gebleven zijn dan veel economen geraamd hadden. Ook de export presteerde vrij goed.

Dat was grotendeels het gevolg van enorme stimuleringsprogramma’s, waarover al vroeg in de pandemie een akkoord is bereikt. Tot nu heeft het Congres voor 3 biljoen dollar fiscale steunmaatregelen aangenomen. Burgers hebben tot 1200 dollar ontvangen, terwijl het Congres de uitbetaling van de werkloosheidsverzekering met 600 dollar per week opvoerde. Veel Amerikanen hebben nu een hoger inkomen dan voor de pandemie.

De werkloosheid zal blijven dalen. Uit vroegere recessies leren we dat de werkloosheid vermoedelijk snel daalt als de werkzoekenden geloven dat hun baanverlies tijdelijk is. Ontslagen zijn door een restaurant dat moest sluiten door de lockdown, is iets anders dan ontslagen zijn omdat het failliet is.

Economen vrezen voor een slechte economie in 2021, omdat het Congres het deze zomer niet eens is geraakt over extra stimulansen. Dat is te pessimistisch. Veel mensen hebben een groot deel van hun stimuleringscheque gespaard. Ze kunnen dat geld nu uitgeven en zo de economie een duw in de rug geven. Een nieuw stimuleringspakket in 2021 valt niet uit te sluiten. De Republikeinen en de Democraten zijn het grondig oneens over wat de economie nodig heeft, maar een meerderheid wil wel meer geld in de economie pompen.

Verloren generatie

Ondanks het snelle herstel zullen de Verenigde Staten de gevolgen van de pandemie blijven voelen. Weinig economen verwachten snel opnieuw een werkloosheid van 3,5 procent. Hoewel ze nog in de minderheid zijn, gelooft een groeiende groep werklozen dat hun ontslag permanent is. Het zal hen meer moeite kosten om een andere baan te vinden. Hoe langer ze werkloos zijn, hoe groter het risico dat ze hun motivatie verliezen om iets nieuws te proberen, waardoor hun vaardigheden wegkwijnen. Nu moeten de beleidsmakers focussen op het op koers krijgen van de Amerikaanse economie. Maar er komt een moment dat ze hun aandacht moeten richten op de verloren generatie van de pandemie.