Ecotoerisme borrelt op

Naast de uitbouw van een toeristische kustlijn, ontdekt het emiraat Dubai nu ook de troeven van het ecotoerisme.

Als nieuwkomer in de vakantiebrochures profileren de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zich als een paradijs voor zon-, zee- en strandaanbidders. Maar in dit schitterende Golfstaatje bieden woestijnsafari’s, wildparken, bedoeïnennederzettingen en onverwachte bergtochten de reiziger eveneens een heel andere kijk op dit olierijke landschap.

Stellingen, bouwputten, torenhoge kranen en massa’s arbeiders. Geen straat in Dubai ontsnapt deze dagen aan de enorme bouw-boom. Woestijnlandschap ruimt plaats voor luxueuze flats, kantorencomplexen, shoppingcentra en vooral veel hotels. Dubai, na hoofdstad Abu Dhabi het tweede rijkste emiraat van de zeven die zich sinds 1971 samen onder de noemer Verenigde Arabische Emiraten (VAE) schaarden, bevindt zich op een keerpunt. In tegenstelling tot Abu Dhabi, dat nog voor 100 tot 120 jaar over oliereserves beschikt, is het zwarte goud in de zandbodem van Dubai geslonken. De meest optimistische ramingen spreken van enkele tientallen jaren.

Tijd voor actie, redeneert sjeik Maktoum bin Rashid al-Maktoum. Op zoek naar alternatieve inkomsten kiest Dubai voor een strategie op twee sporen. Toerisme en handel. Het eerste is nog relatief nieuw, het tweede knoopt aan bij een aloude traditie. Sinds het begin van de 19de eeuw snoepte Dubai van buuremiraat Sharjah de titel af van belangrijkste handelscentrum. Dubai werpt zich op als het toekomstige Hongkong van het Midden-Oosten en schuwt geen inspanning om buitenlandse ondernemingen aan te lokken.

Parallel daarmee trekt Dubai alle registers open om ook toeristen te te lokken. De emiraten mikken vooral op de betere reiziger, die wil spenderen aan luxe.

Op zoek naar aparte troeven, boort de familie Maktoum vandaag ook de enorme mogelijkheden van het schaars bewoonde binnenland aan. Ecotoerisme steekt stapvoets de kop op in de vorm van luxueuze hotels, ingebouwd in het woestijnlandschap. Een schitterend voorbeeld is het Al Maha resort dat begin dit jaar de deuren opende. Op amper 45 minuten van de luchthaven van Dubai, lijkt de bewoonde wereld hier bijzonder veraf. De hele formule draait rond pure rust. Elke gast kan rekenen op een aparte suite, met zwembad en terras. De Zuid-Afrikaanse manager waakt er streng op dat gsm en ander verkeer niet zicht- of hoorbaar is. Wie in deze oase van rust toch wil werken, beschikt over alle moderne faciliteiten in de eigen suite.

Maar de echte troef van Al Maha ligt buiten. Voor de bouw van dit project was hier uitsluitend woestijn. Het complex situeert zich boven één van de grootste natuurlijke waterreserves van Dubai. Een speciaal aangelegd waterzuiveringsstation filtert dit water zodat het door de gasten kan gebruikt worden. Tegelijk zuivert en recycleert dit station zowat 90% van het afvalwater. In een land waar het amper enkele dagen per jaar druppelt, een onwaarschijnlijke luxe. Dankzij die voorziening, kan het hotel een hele vegetatie aanleggen. Mogelijk nog indrukwekkender is het natuurreservaat dat rondom Al Maha wordt aangelegd. Op enkele maanden tijd werden zo’n 6000 bomen aangeplant. Ook de oorspronkelijke fauna van het gebied, zoals de Arabische oryx en de gazelle, is hier opnieuw geïntroduceerd. Over enkele jaren, als alle aanplantingen het landschap volledig zullen ingepalmd hebben, belooft Al Maha een paradijs voor ecotoeristen te worden. Voor een verblijf in deze moderne bedoeïnennederzetting mag je rekenen op 1000 dollar per nacht.

Helemaal aan de andere kant van het emiraat, pal tegen de grens met buurland Oman, ontwikkelde de familie van de sjeik in Hatta een al even rustgevend oord temidden van het Hajjar-gebergte. Het Hatta fort resort, gelegen in het gelijknamige kleine dorpje Hatta, is één van de favoriete weekendverblijven van de inwoners van Dubai. Hatta ligt in de driehoek tussen Oman, het emiraat Fujairah en Dubai, en verenigt de troeven van de drie in zich. Zo beschikt Hatta over een klimaat waar de anderen alleen van kunnen dromen. De vochtige hitte die de kustplaatsen teistert is hier vervangen door temperaturen tussen 25 en 30 graden en een verdraagbare lage vochtigheid. Het dorpje zelf bevindt zich op een oase. Met de hulp van een Zwitsers bedrijf dat een dam bouwde, haalt Hatta ook water uit de bergen.

Het Hatta Fort hotel is met z’n twintig jaar een oudje in Dubai. Het uitzicht op het enorme berglandschap is indrukwekkend en biedt enorme mogelijkheden. Tot de toppers behoren de expedities te voet of per jeep naar de bergen, waar koele bronnen zwemmers verwelkomen. Hatta verwent z’n gasten met uitgebreide sportaccommodaties, een golfterrein, kamelenexpedities en zelfs wat archeologische sites in de buurt.

Om het dorp uit te bouwen, geeft de overheid forse premies aan inwoners die zich hier willen vestigen om deze toeristische blikvanger in de verf te zetten. De 11.000 locals die hier vandaag wonen, werken niet. Zij worden betaald door de overheid om op deze afgelegen plek hun leven door te brengen.

Wie de nationaliteit van de VAE bezit, kan bij zowat alles wat hij onderneemt op (financiële) steun rekenen. Dat maakt de kloof met de meerderheid aan buitenlanders die in het land werken vaak een stuk dieper. De strenge arbeids- en migratiewetgeving maakt dat de VAE blanco werkloosheidssatistieken kan voorleggen. Buitenlanders komen er maar in als ze al een contract hebben, de bedrijven zorgen dan voor huisvesting voor de duur van de opdracht. Een eigendom kopen in de emiraten is voor buitenlanders onmogelijk. Achter deze façade van een perfect gecontroleerde migratie, schuilt een kloof van ongelijkheid. Amerikaanse en Europese werknemers kunnen net als de eigen inwoners rekenen op forse lonen. De loonbriefjes voor Oosterse medewerkers – die vaak de minder geschoolde vacatures krijgen toegeschoven – tonen een heel ander verhaal. Een Pakistani of Indiër verdient amper een tiende van wat een autochtone inwoner krijgt voor hetzelfde werk. Dat geldt voor privé-bedrijven maar ook voor ambtenaren of militairen. Om voor die strategische posten meer eigen mensen in te schakelen, voert de overheid een opmerkelijke wervingscampagne. Om locals te stimuleren, krijgen zij een dubbele wedde van een buitenlander met dezelfde job. Een zijde van de Emiraten die reizigers zelden onder ogen krijgen.

Informatie: touroperator Odysseus.

kari van hoorick