ECB sluit nucleaire optie niet uit

De ECB zal de beleidsrente nog verder verlagen en voorzitter Jean-Claude Trichet sluit ook niet-conventionele middelen (het drukken van geld) niet langer uit om de crisis de lijf te gaan.

Na de rentepauze in februari verlaagde de ECB de beleidsrente vorige week van 2,0 naar 1,5 procent. Daarmee ligt de beleidsrente nu al 275 basispunten onder het niveau van vorige zomer. De renteverlaging van 50 basispunten lag volledig in lijn met de verwachtingen. Toch zorgde de begeleidende persconferentie nog voor een verrassing. De ECB verlaagde haar groeivooruitzichten voor dit jaar immers tot -2,7 procent. In december was dat nog -0,5 procent. Tegelijk ziet de ECB de inflatie zakken tot gemiddeld 0,4 procent. Midden 2009 zou de inflatie zelfs een tijdlang onder nul duiken. Volgens ECB-voorzitter Trichet is het risico op langdurige deflatie in de eurozone voorlopig nog beperkt, maar tegelijk gaf hij aan dat de ECB “niets uitsluit” om een neerwaartse prijsspiraal tegen te gaan.

Daarmee ligt de weg open voor nieuwe renteverlagingen. Of dat ook inhoudt dat de ECB kan overgaan tot minder conventionele manieren van monetaire versoepeling, daar zijn marktcommentatoren het niet over eens. In de VS, waar het risico op langdurige deflatie overigens een pak groter is, is de Federal Reserve gewonnen voor uitzonderlijke maatregelen zoals het opkopen van overheidspapier om de langetermijnrente lager te sturen. De beleidsrente is er overigens al een tijd teruggebracht tot dicht bij het nultarief. En zelfs monetaire financiering, geld drukken om overheidsuitgaven te financieren, is er niet langer taboe.

Dichter bij de eurozone heeft de Bank of England vorige week zelfs al officieel aangekondigd dat ze overheidsobligaties en ander schuldpapier zal opkopen voor 150 miljard pond. De Britse economie is er slechter aan toe dan die van de eurozone. Het VK kampt met een huizenmarktprobleem dat vergelijkbaar is met dat in de VS en de gezinnen zitten er al in even slechte papieren.

In de eurozone bleven de excessen in de vastgoedmarkt beperkt tot enkele lidstaten (vooral Ierland en Spanje). De Europese bankensector heeft echter zwaar te lijden onder de wereldwijde kredietcrisis en de economische cijfers zijn nauwelijks beter dan in de VS of in het VK (het bbp kromp in het vierde kwartaal met 5,8 procent op jaarbasis tegenover 6,2 procent in de VS en 6,0 procent in het VK). De Europese verdragen laten de ECB niet toe overheidspapier van de EMU-lidstaten op te kopen, maar niets belet de ECB om bijvoorbeeld bedrijfsobligaties op haar balans te nemen.