E-mail overal

Gratis e-mail bestaat echt. En hij werkt prima, op voorwaarde dat men hem goed gebruikt.

Toen medio 1996 de eerste gratis e-mail verscheen, leek het een gadget te zijn, een door reclame gefinancierde eendagsvlieg. Nu is dat beeld veranderd en ontpopt het systeem zich als een kostbaar instrument voor de gebruikers van elektronische post. Microsoft heeft dat goed begrepen toen het in januari voor, volgens The Wall Street Journal, 300 tot 400 miljoen dollar in aandelen de grootste service op de markt opkocht, Hotmail, met wereldwijd nu meer dan 10 miljoen gebruikers.

Gratis en voor niets

Het feit dat ze niets kosten is niet het enige interessante aan deze diensten. Hun grootste troef heeft te maken met de mobiliteit. Men kan ze immers raadplegen via eender welke computer met toegang tot het Internet, of beter, tot het Web. Dergelijke pc’s of Macs vindt men steeds meer op colloquia, in bedrijven, op beurzen en zelfs in hotels – om nog te zwijgen over de cybercafés.

Gratis e-mail is niet alleen interessant voor reizigers. Een student kan hem gebruiken om een adres te kiezen dat geldig zal blijven wanneer hij, in het kader van het Erasmusprogramma, over enkele maanden naar een andere universiteit verhuist. Of later, wanneer hij in het beroepsleven stapt. Het adres blijft altijd bruikbaar, ook als men van Internetleverancier verandert. Voor werknemers is de service handig om zowel thuis als op kantoor over vertrouwelijke privé-post te kunnen beschikken. En thuis heeft men slechts één abonnement nodig om elk lid van het gezin zijn eigen brievenbus te geven.

Op het Web

Dat gebruiksgemak van gratis e-mail is te danken aan een bijzondere eigenschap: het systeem werkt via Websites. De gebruiker voert in zijn browser (meestal Netscape Navigator of Microsoft Explorer) het adres van de site en daarna zijn paswoord in, en krijgt onmiddellijk toegang tot zijn post. Aangezien alles gratis is, blijven de formaliteiten tot het minimum beperkt. De inschrijving gebeurt on line, door op de site een formulier in te vullen. Even later ontvangt men een e-mailadres en is de brievenbus klaar.

De meest courante systemen zijn Hotmail (www.hotmail.com), Net@ddress (www.usa.net) en Yahoo (www.yahoo.com). Netscape zou heel binnenkort een eigen service lanceren, onder de naam Netcenter. Hoewel al deze diensten Amerikaans zijn, kan men ze in heel de wereld probleemloos via het Internet gebruiken. Het grootste nadeel blijft de taal, het Engels. Dat verklaart waarom er nationale diensten ontstaan. Lycos (www.lycos.nl), bijvoorbeeld, werkt aan een Nederlandse versie.

Post ophalen

Het feit dat ze via het Web lopen is niet het enige wat deze diensten met elkaar gemeen hebben. Ze bieden allemaal de basisfuncties van elektronische post aan: verzending, antwoord, kopie (cc), het insluiten van bestanden. De bijkomende kenmerken verschillen van de ene site tot de andere. Eén van de aantrekkelijkste is het raadplegen van e-mail in andere brievenbussen. Het lijkt bijna toverij: zelfs wanneer men in de VS of in Azië op reis is, kan men de post lezen die is binnengekomen bij de Belgische internetleverancier of op het bedrijfsnetwerk. Zowel Yahoo als Hotmail en Net@ddress bieden deze functie aan, met verschillen in de omvang van de post die men kan binnenhalen en in het aantal brievenbussen die men van op afstand kan leegmaken (zie kaderstuk).

Bij sommige diensten kan men mappen aanmaken en de binnenkomende post automatisch sorteren. Het Franstalige France-mail (www.france-mail.com) en Yahoo hebben zelfs een “boodschappendienst”, die bijvoorbeeld de correspondenten waarschuwt wanneer men met vakantie is.

Hoewel de gratis e-maildiensten meer dan behoorlijk functioneren, zorgt de omweg via het Web meestal voor wat vertraging. De sites moeten immers voortdurend dynamische pagina’s aanmaken om de lijst met beschikbare post weer te geven. Elke bewerking vereist een nieuwe pagina. Alles duurt dus wat langer dan bij zuivere e-mailprogramma’s zoals Eudora of de mailfunctie van Navigator. Wie niet over een modem van minstens 28.000 bits/seconde beschikt, dreigt er zijn geduld bij te verliezen.

Veiligheidsmaatregelen

Sommige sites werken ergonomischer. Yahoo!Mail is de uitblinker, Hotmail doet het vrij goed maar heeft de slechte gewoonte om de post te tonen in een volgorde die de gebruiker niet kan wijzigen, beginnend met de oudste. Yahoo!Mail maakt de toegangsprocedure een stuk eenvoudiger: wie op zijn gebruikelijke computer werkt hoeft alleen een paswoord in te geven (de identiteit van de gebruiker blijft als cookie opgeslagen in de cache van de browser). Het binnenhalen van e-mail uit externe brievenbussen (dus bij toegangsleveranciers) verloopt meestal erg vlot. Men hoeft niet te veel parameters in te brengen: alleen het adres van de mailserver, de identificatienaam en het paswoord.

Een test

We hebben deze functie uitgeprobeerd bij Hotmail, Net@ddress en Yahoo!Mail, door onze post bij een Belgische toegangsleverancier, Belgacom Skynet, op te halen. Bij Hotmail liep het even mis: na een honderdtal mails blokkeerde het systeem omdat we de toegelaten capaciteit (2 megabyte) hadden bereikt. Het is een feit dat er veel post moest worden opgehaald, aangezien de Skynet-server de niet gewiste mails van verscheidene maanden bevatte. Bij Yahoo!Mail was dat geen probleem, aangezien hier de mogelijkheid bestaat om alleen de nieuwe post op te vragen en de reeds geraadpleegde mails op de server achter te laten.

Uit onze korte test kunnen we afleiden dat aangeboden diensten goed werken maar dat men ze met kennis van zaken moet gebruiken om onaangename verrassingen te voorkomen. We deden twee essentiële experimenten: een bestand verzenden, om te controleren of bijvoorbeeld de accenten de reis op het Net overleven, en post van externe brievenbussen binnenhalen. Uit onze ervaring blijkt dat Yahoo!Mail en Net@ddress uitstekend functioneren, met HotMail als goede derde.

Welke waarborgen?

Zijn deze diensten betrouwbaar? Ongetwijfeld. Geven ze garanties? Niet meer en niet minder dan de Belgische Internetleveranciers, die meestal niet waarborgen dat de post niet verloren gaat. Natuurlijk heeft men weinig verweer tegen een bedrijf dat én gratis werkt én in de VS gebaseerd is. Hotmail en Net@ddress verzekeren dat de adressen niet worden gebruikt en dat de inhoud van de post vertrouwelijk blijft. Van vertrouwelijkheid gesproken: wees voorzichtig als u uw post raadpleegt op een computer die ook door anderen wordt gebruikt. Het is mogelijk dat de Webbrowser de schermen in zijn geheugen opslaat, zodat nieuwsgierige ogen achteraf uw post zouden kunnen lezen. Bij Net@ddress kan men een vakje aanklikken om te zorgen dat alles wordt gewist, bij de andere diensten moet men na het gebruik de cache van de browser wissen (via het menu “voorkeuren”).

Een laatste opmerking: gratis postadressen zijn misschien niet ideaal voor bedrijven in hun contacten met correspondenten die ze niet kennen. Een Hotmail-adres is bijvoorbeeld tot op grote hoogte anoniem, aangezien de identiteit van de abonnees niet wordt gecontroleerd (zo zijn er tientallen gebruikers van Hotmail die zich uitgeven voor Jacques Chirac). De grote servers werken nog niet met certificaten zoals die in de elektronische handel beginnen te verschijnen. Maar dat zou snel kunnen veranderen.

ROBERT VAN APELDOORN