Verenigd Koninkrijk zwakt klimaatplannen af, is er een kans dat de Europese Unie volgt?

De Britse premier Rishi Sunak heeft woensdag aangekondigd dat de klimaatplannen van zijn land afgezwakt worden. De verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor wordt later dan voorzien stilgelegd. Wat zit achter de beslissing en zijn er gevolgen voor het Europese beleid?

In een toespraak in Downing Street zei de conservatieve premier Rishi Sunak dat hij het verbod op de verkoop van nieuwe auto’s die op fossiele brandstoffen rijden met vijf jaar zou uitstellen, van 2030 naar 2035. Hij zei dat het Verenigd Koninkrijk al vooroploopt bij het terugdringen van de uitstoot en geen “onaanvaardbare kosten” aan Britse gezinnen kan opleggen. 

Daarnaast benadrukte de Britse premier dat hij vasthoudt aan het wettelijk bindende doel om in 2050 energieneutraal te zijn, ondanks de wijzigingen die hij heeft aangebracht, maar dat dat op een “pragmatische” manier moet worden bereikt.

Sterkste leerling

Victor De Decker, geo-econoom aan het Egmontinstitiuut, vindt het opmerkelijk dat het Verenigd Koninkrijk plots zijn klimaatbeleid verzwakt. “Het VK zit nog steeds in een felle strijd tegen de inflatie. Koopkracht is dus een belangrijk thema in het land. Vanuit dat oogpunt zijn die beslissingen genomen. Sinds de jaren negentig is het Verenigd Koninkrijk de beste leerling van de klas in klimaatbeleid. Van de G7 is het de beste decarbonisator. Dat had ook grotendeels te maken met het feit dat het vrij vroeg was met het uitfaseren van steenkoolcentrales.”

Na Duitsland is er ook geen ander Europees land waar zoveel elektrische auto’s worden ingeschreven als in het Verenigd Koninkrijk (zie grafiek).

Politieke doelstelling

De Europese Unie had al langer de ambitie om tegen 2035 de verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor te bannen. De vraag is of de afzwakking van het Britse beleid daar wat aan verandert. “Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat de deadline van de EU nog zou worden herzien”, zegt De Decker.

Toch stelt hij zich vragen bij die deadline. “Het zijn eigenlijk puur politieke doelstellingen, met als doel de lidstaten en hun lokale economie in een bepaalde richting te duwen. De keerzijde daarvan is dat er bij het kiezen van zo’n jaartal rekening wordt gehouden met technologische ontwikkelingen die er tegen die tijd kunnen zijn.”

In het akkoord over het uitdoven van auto’s met een verbrandingsmotor liet de Europese Commissie de deur op een kier. De verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor is toegestaan als die exclusief werken met e-brandstoffen. “Het Europese beleid werd daardoor als weinig ambitieus afgeschilderd. Dat was in feite een toegeving aan onze Europese auto-industrie”, legt Victor De Decker uit.

Gevolgen voor de industrie

Bij Trends uitte professor Rudy Aernoudt (UGent) al eerder zijn bezorgdheid over de gevolgen van de opkomst van elektrische wagens voor onze industrie. Hij is gespecialiseerd in bedrijfsfinanciën en Europees ondernemingsbeleid. Aernoudt merkt op dat de overgrote meerderheid van de batterijen in China wordt geproduceerd en dat de batterij ongeveer 40 procent van de kostprijs van de auto vertegenwoordigt. Het uitdoven van de verbrandingsmotor heeft dus grote gevolgen voor de Europese auto-industrie.

“Ik zou liever zien dat we de deadline van 2035 uitstellen als we in de plaats onze industrie kunnen versterken, zodat we zelf meer batterijen kunnen produceren.” Hij gelooft ook in het spoor van e-brandstoffen. “Het is geen slecht idee dat Europa alternatieven onderzoekt. Duitsland heeft sterk gepleit voor het voorbestaan van de verbrandingsmotor als die met koolstofneutrale brandstof kan werken. Dat is zeker een mogelijkheid die het onderzoeken waard is. Laat ons niet dezelfde fout maken als toen we de kerncentrales te vlug wilden afschrijven.”

Lees ook: