Speelgoedfabrikant PlanToys: ‘We zijn het meest sexy speelgoedbedrijf’

Voor het houten speelgoed van PlanToys is nog nooit een boom in een bos gekapt. En tegen 2025 zal het volledige productieproces koolstofneutraal zijn. “De speelgoedsector is doorgaans oerconservatief en ouderwets. Om eruit te springen, moet je iets unieks doen.”

Het piratenschip? 7,76 kilogram. De theeset? 10,81 kilogram. De zeedierenset? 2,20 kilogram. Dat is niet het gewicht van het speelgoed, wel van de CO2 die wordt uitgestoten tijdens de productie ervan. De fabrikant PlanToys vermeldt die cijfers op de verpakking van zijn producten.

“Die actie sluit aan bij onze normen en waarden”, zegt Alain De Rauw. De Vlaming is samen met zijn zoon Olivier wereldwijd verantwoordelijk voor de verdeling van PlanToys, een van oorsprong Thais bedrijf. “We willen mensen niet alleen een leuke tijd bezorgen, maar hen ook een geweten schoppen. Dat kan, want ons publiek is een bewuste klant. Die koopt liever een iets duurder, maar duurzamer product. Consuminderen, minder kopen maar van betere kwaliteit, staat bij ons voorop.”

Hoewel PlanToys al meer dan veertig jaar bestaat, is de naam niet overal bekend. In België is het merk te koop in gespecialiseerde winkels, zoals het Genkse BlaBloom, het Antwerpse In den olifant en bij de keten Dille & Kamille. “Ik spreek liever van partners dan klanten”, zegt De Rauw. “Al die winkels kiezen bewust voor ons verhaal. Ze vertellen het verhaal op hun beurt door. Dat maakt het zo mooi.”

Rubberplantages

Vitool Viraponsavan heeft PlanToys om twee redenen opgericht: om kinderen te helpen in hun algemene ontwikkeling en de luchtvervuiling in Thailand te stoppen. Het Aziatische land heeft de grootste rubberplantages wereldwijd, maar Moeder Natuur stopt de productie van rubber na 25 jaar. Boeren steken de plantages dan in brand om ruimte te maken voor nieuwe bossen. Als het hout echter gerecupereerd zou worden, zouden ook de massale branden stoppen, dacht Viraponsavan.

Het hout dat PlanToys opkoopt, wordt naar de eigen fabriek gebracht. Daar wordt het in planken gezaagd en in een gigantische oven gedroogd. Dat proces neemt meer tijd in beslag en is ook duurder dan er chemische producten onder te mixen, maar het is de enige mogelijkheid om zonder chemicaliën te werken. Ook het zaagsel wordt tijdens de verzaging opgevangen. Daar worden organische pigmenten en een natuurlijk bindmiddel aan toegevoegd, zodat ‘PlanWood’ ontstaat. Die nieuwe grondstof heeft een heel hoge houtvezeldichtheid. Daardoor kan het onder meer gebruikt worden om houten badspeeltjes te maken. Meer nog, een houten badeendje zal niet beschimmelen, zoals een plastic product wel doet.

“Er is voor ons houten speelgoed dus nog nooit een bos omgehakt”, zegt De Rauw. “En, o ironie, net daarom krijgen we geen duurzaamheidscertificaat. FSC (Forest Stewardship Council) en andere labels worden alleen toegekend als bomen duurzaam geplant en later ontgonnen worden. Aangezien ons hout een bijproduct van de rubberplantages is, maken we daar geen aanspraak op. We verwerken een gigantische afvalstroom en voorkomen luchtvervuiling, maar ons proces wordt niet als dusdanig erkend.” Toch gaat het bedrijf voort op zijn elan en belooft het een volledig koolstofneutraal productieproces tegen 2025. Alles wat de speelgoedmaker nodig heeft, zoals het hout, de printer en de haven, vindt het in een straal van 30 kilometer rond de zuidelijk gelegen fabriek. Alleen de verscheping vanuit Thailand zal nog een milieu-impact hebben.

Trends volgen

Wereldwijd draait PlanToys ongeveer 80 miljoen euro omzet. Dat is peanuts in vergelijking met reuzen zoals de Barbie-producent Mattel of de blokjesmaker Lego, maar niet slecht voor een nichebedrijf.

De opvallende items uit de collectie zetten PlanToys op de kaart. Wie op Instagram zoekt naar foto’s van een poppenhuis, vindt vrijwel alleen zijn houten Victoriaanse huis. Het bedrijf speelt ook in op trends. Toen de wereld kennismaakte met de zogenoemde kromkommers en het niet-perfecte fruit, sprong de speelgoedmaker op de kar. “Afhankelijk van het wetenschappelijk onderzoek blijkt dat tot 10 procent van de opwarming van de aarde is terug te leiden tot de miljoenen kilo’s groenten en fruit die vernietigd worden, omdat ze geen perfecte vorm hebben”, zegt De Rauw. “Ook daar vonden we het onze educatieve plicht om kinderen te laten kennismaken met de kneusjes.” Tegenwoordig zitten een zeevruchtenschotel met een oestermesje, een vlogset met een lichtring en een brandweerbox in het aanbod. Het bedrijf maakt geen onderscheid tussen jongens- en meisjesspeelgoed.

PlanToys heeft al heel wat prijzen en awards gewonnen. Voor beste speelgoed en meest duurzame speler op de markt, maar ook voor zijn ontwerpen. In Japan kreeg het onlangs als eerste speelgoedfabrikant een prestigieuze designaward voor zijn balancerende cactus. “De speelgoedsector is doorgaans oerconservatief en ouderwets”, verduidelijkt De Rauw. “Om eruit te springen, moet je iets unieks doen. We zijn het meest sexy speelgoedbedrijf dat er is.”

Engagement

Dat was ooit anders. Toen de Vlaming een kleine vijftien jaar geleden aan boord kwam, balanceerde PlanToys op de rand van het faillissement. Viraponsavan focuste te veel op het goede doen, zoals nieuwe bossen aanplanten, en verloor zijn focus op het bedrijf. De producten werden daardoor alléén nog educatief en bijgevolg saai. Hij zat in zijn comfortzone en werd lui. De Rauw, die al ervaring had in de sector als verdeler van onder meer De Smurfen-merchandise, hielp het schip te keren.

Dat het engagement van het bedrijf niet stopt bij het klimaat, bewijzen ook de andere initiatieven. De reeks Mom made toys kwam er in samenwerking met ouders van kinderen met een beperking. De opbrengst gaat integraal naar het goede doel. De Better aging-collectie is er dan weer voor senioren om hun fijne motoriek te onderhouden. Op het fabrieksterrein staan woningen en werden scholen gebouwd. De inkomsten uit het winkeltje stromen via een coöperatieve terug naar de werknemers.

“Elk bedrijf wilt groeien, ook wij”, zegt De Rauw. “Maar nog meer willen we het goede doen. We voelen geen druk om te zeggen dat de omzet volgend jaar met 10 procent moet stijgen. Wat we hebben, investeren we om innovatief te blijven. We willen altijd beter proberen te doen in harmonie met de natuur en voor de kinderen.”

Lees ook: