‘Durf eens te investeren’

Startende bedrijven heeft Vlaanderen meer dan voldoende. Maar als de Vlaming later de vruchten wil plukken van al die starters, moet hij zijn spaarcenten durven in te zetten, zegt durfkapitalist Jos Peeters. Met een Belgische spaarberg van 260 miljard euro zou dat geen probleem mogen zijn.

De aanslagen in Brussel zijn amper een week oud als we Jos Peeters zien in de Leuvense kantoren van zijn durfkapitaalbedrijf Capricorn Venture Partners. Bij de internationale zakenrelaties van Peeters zit de schrik er echt in. “Meteen lieten enkele buitenlandse bestuursleden weten dat ze niet naar hier wilden komen voor de vergadering”, zegt Peeters. “Ze hebben ingebeld. Dat is de nieuwe realiteit.”

De angst zal allicht over enkele weken wegdeemsteren. De imagoschade zal veel langer wegen. België geldt als een failed state, waar jihadi’s ongestoord kunnen toeven. “Ik hoor premier Charles Michel zeggen dat de aanslagen verwacht waren”, zegt Peeters. “Als je iets verwacht, dan mag je niet naïef zijn. In China kom je geen station of luchthaven binnen zonder je bagage door een detector te laten passeren. Hier is dat blijkbaar te moeilijk. Dat maakt het wel heel gemakkelijk voor een terrorist. Hij koopt wat chemicaliën, stopt er moeren en vijzen bij, steekt alles in een valies, en laat zich brengen door een taxi.”

Kunt u Vlaanderen nog verkopen aan het internationale durfkapitaal na zoiets?

JOS PEETERS. “Het is zeer moeilijk om daar precies op te antwoorden. Voor startende bedrijven was de situatie sinds anderhalf jaar verbeterd. Er was meer kapitaal beschikbaar, en er zijn ook meer starters. Het is nu afwachten wat er zal gebeuren. Gelukkig is het maatschappelijke draagvlak voor starters heel wat breder vandaag. Het is bijna een hype.”

Lokt dat ook meer kapitaal naar de Leuvense starters?

PEETERS. “De eerste paar miljoenen euro’s zijn gemakkelijk te vinden voor starters. Wat ontbreekt, is financiering voor doorgroei. Waar zijn de spelers die cheques van 15 of 20 miljoen euro kunnen schrijven? Er zijn er, maar ze lopen niet dik genoeg. Dat is de grote handicap voor de starters in Leuven, Vlaanderen én Europa.”

Voor een kennisregio als Leuven moet dat extra slecht nieuws zijn. Blijven hier veel projecten in de startfase steken?

PEETERS. “Neen, maar bepaalde projecten hadden veel groter kunnen worden. Neem Punch Powertrain (de Limburgse producent van automatische versnellingsbakken, onlangs verkocht aan een Chinese groep, nvdr). Dat bedrijf is nu 1 miljard euro waard. De verkoop is een fantastische zaak voor de aandeelhouders, waaronder Capricorn Cleantech Fund, een van onze fondsen. Maar de verkoop aan een buitenlandse partij vind ik eigenlijk jammer. Er staat ongeveer 260 miljard euro op de Belgische spaarboekjes. Waar is de partij die 1 of 1,5 miljard euro van dat spaargeld kan mobiliseren om Punch Powertrain over te nemen, om te investeren in de doorgroei van het bedrijf? Over enkele jaren zal Punch Powertrain 2 tot 3 miljard euro waard zijn.”

U had het bedrijf liever in Vlaamse handen zien terechtkomen.

PEETERS. “Als het beslissingscentrum hier was gebleven, zou de economische impact veel groter geweest zijn in de toekomst. Punch Powertrain heeft in Limburg geen tientallen, maar honderden banen gecreëerd. Als het werknemersbestand van een bedrijf stijgt van 100 naar pakweg 1000 mensen, heeft dat veel meer effect op onze welvaart dan een stijging van 5 naar 50 werknemers.”

Waarom kiezen Vlamingen massaal voor het spaarboekje, en niet voor beleggingen in bedrijven?

PEETERS. “Omdat Vlamingen veel te risicoschuw zijn. Ook als het niets opbrengt, zetten ze nog hun geld op een spaarboekje, zelfs als de intrestvoet straks negatief dreigt te worden. We denken er niet aan om te investeren. Dat is nefast voor onze toekomstige welvaart.”

Eerst verbrandde de Vlaming zijn vingers aan Lernout & Hauspie, daarna zag hij Fortis in rook opgaan, het aandeel van de goede huisvader. Hebt u geen begrip voor de risicoschuwe Vlaming?

PEETERS. “Absoluut niet. Ook de VS hebben grote bedrijfsschandalen gekend. Denk maar aan de val van de energiegroep Enron. Maar de Amerikaan slikt zijn verlies en herbegint. De Vlaming zegt: ‘mij niet meer gezien’. De ondergang van Lernout & Hauspie was een spijtige zaak. Maar hebben de beleggers in Fortis en andere banken voldoende gekeken naar de realiteit achter de cijfers? Op een bepaald moment haalden de banken zogezegd veilige rendementen van 20 tot 22 procent op het eigen vermogen. Dat moet een belletje doen rinkelen. Ofwel is er dan iets mis met de financiële theorie, ofwel namen de banken risico’s waarvan ze zelf niet bewust waren.”

Terug naar Vlaams-Brabant, en zijn kennisinstellingen. Komen daar nog voldoende nieuwe bedrijven uit?

PEETERS. “Jazeker. De KU Leuven staat aan de Europese top inzake creatie van spin-offs.

“Ik ben ook optimistisch als ik zie wat er gebeurt in het onderzoekscentrum imec en het Universitair Ziekenhuis Leuven. Carpricorn was medeaandeelhouder van Cartagenia, een spin-off van het UZ gespecialiseerd in DNA-analyses. We hebben het bedrijf vorig jaar met een mooie meerwaarde verkocht aan het Amerikaanse Agilent Technologies. Een ander mooi voorbeeld is LindaCare, dat in samenwerking met het UZ software ontwikkelt voor de telemonitoring van mensen met een hartimplantaat. LindaCare heeft zonet anderhalf miljoen euro opgehaald voor de verovering van de Europese markt. Je ziet, er is volop leven in de brouwerij.”

Dat neemt niet weg dat zo’n jong bedrijf vaak door berg en dal moet. Denk maar aan de lotgevallen van biotechbedrijf ThromboGenics.

PEETERS. “Alleen in powerpointpresentaties is de weg naar succes een rechte lijn. In werkelijkheid is het vallen en opstaan. Je zet iets in de markt, en dat werkt, of dat werkt niet. Een paar jaar geleden timmerde de draadlozecommunicatiespecialist Option sterk aan de weg in Leuven. Toen had niemand van het IT-dienstenbedrijf Amplexor gehoord, de buur van Option. Intussen is Amplexor groter geworden dan Option, maar loopt het minder in de kijker.”

Voor het grote publiek lijkt het meeste jong geweld eerder uit Gent te komen tegenwoordig.

PEETERS. “Heel wat Leuvense spin-offs hebben andere bedrijven als klant, en zijn daarom minder zichtbaar dan hun Gentse collega’s, die vaker gericht zijn op de consument. Er gebeurt zo veel in Leuven, maar niemand houdt zich bezig met de promotie van al dat moois. Daarom hebben de kennisinstellingen, bedrijven en overheden in deze stad de krachten gebundeld in het promotieplatform Leuven Mindgate, een initiatief van schepen voor Economie Mohamed Ridouani. Zoals iedereen Silicon Valley kent, moet ook iedereen de Leuvense kennisindustrie kennen.”

U hebt al veel ondernemers zien passeren. Waaraan herkent u een goede ondernemer?

PEETERS. “Aan zijn incasseringsvermogen. Dat is niet iedereen gegeven. Gelukkig maar, want we kunnen niet allemaal ondernemer worden. Het is zoals bij de plantenteelt. Om sterke planten te krijgen, moet je andere durven uit te wieden. Durf mislukkingen toe te laten, steek je tijd in de sterksten. Als je ervan uitgaat dat alles altijd moet lukken, dan neem je niet genoeg risico. Zo mis je het beste.”

Jozef Vangelder, fotografie Kris Van Exel

“De eerste paar miljoenen euro zijn gemakkelijk te vinden voor starters. Wat ontbreekt, is financiering voor doorgroei”