Duiven uit het paradijs

In de oude duivenhokken van de ouderlijke villa in het Oost-Vlaamse Knesselare huist een wereldspeler. Pipa, kort voor Pigeon Paradise, begon zestien jaar geleden als een nieuwssite voor duivenliefhebbers. Intussen is het hobbyproject uitgegroeid tot een kmo met zo’n twintig vaste medewerkers en enkele tientallen freelancevertalers en -verkopers.

Nu de eerste oefenvluchten achter de rug zijn, komt het duivenseizoen stilaan op kruissnelheid. Vanaf eind mei staan tal van internationale vluchten op het programma, met als hoogtepunt de klassieker vanuit Barcelona die dit jaar plaatsvindt op 26 juni. Heel wat duivenmelkers dromen ervan ooit in die prestigieuze wedstrijd te zegevieren. En dat niet alleen voor de eer. Een overwinning resulteert in de internationale interesse van andere liefhebbers met diepe zakken.

De waarde van de prijsbeestjes kan aardig oplopen. Drie jaar geleden organiseerde Pipa een internetveiling waar de duivenkolonie van Kempenaar Leo Heremans onder de hamer ging. Voor een van de allerbeste duiven, Bolt, betaalde een koper uit Azië toen 310.000 euro. De volledige kolonie bracht 4.346.500 euro op, een recordbedrag.

Ondanks die tot de verbeelding sprekende bedragen slaat de vergrijzing in de sporttak bij ons genadeloos toe. “Het aantal duivenmelkers in ons land is de voorbije jaren drastisch gedaald, van 100.000 naar nog amper 25.000”, geeft Nikolaas Gyselbrecht, de oprichter en CEO van Pipa, toe. “Maar dat is slechts één kant van de medaille. Er worden nog altijd evenveel duiven gekweekt en de sport is tegenwoordig verregaand geprofessionaliseerd. Zo zien we dat almaar meer duivenmelkers hun activiteiten onderbrengen in een vennootschap en zelfs één of meerdere mensen in dienst hebben.”

Zonder twijfel het meest tot de verbeelding sprekende voorbeeld is de Race Pigeon Farm van Marc De Cock, de topman van Cock’s Vleeswaren. In Sint-Niklaas liet hij de mooiste duivenhokken van het land bouwen. Onder het motto ‘een duif die zich goed voelt, presteert beter’ kunnen zijn dieren na de inspanningen genieten van een bad en een wellnessruimte met solarium. Marc De Cock is overigens niet de enige bedrijfsleider die zijn hart verloren heeft aan de duivensport. Ook Ivan Delrue, de zaakvoerder van de metaalgroep Delrue uit Ichtegem, en Dirk Deroose, de CEO van de bouwgroep Willy Naessens, zijn fervente duivenmelkers.

De interesse voor de duivensport mag in West-Europa dan wel afnemen, in andere delen van de wereld groeit de populariteit. “In Oost-Europa is het aantal liefhebbers de voorbije jaren sterk gestegen en nu zien we een gelijkaardige tendens in landen als Marokko en Turkije”, weet Nikolaas Gyselbrecht.

Veilige veilingen

Nikolaas Gyselbrecht en zijn broer Thomas kregen de microbe voor de duivensport van hun vader. Dierenarts Carlo Gyselbrecht is al jaren een gepassioneerde duivenmelker en hij gaf die microbe door aan zijn zonen Nikolaas en Thomas. Rond de eeuwwisseling bouwde Nikolaas een website met actuele informatie over de duivensport. “Ik was op dat moment nog student. Ik ging bij mijn grootouders studeren omdat het daar rustiger was. Telkens als ik een nieuwtje opving, sprong ik op de fiets om dat thuis meteen op de website te plaatsen”, herinnert Nikolaas Gyselbrecht zich.

In geen tijd groeide Pipa uit tot hét nieuwsmedium van de wereldwijde duivensport. De website is intussen beschikbaar in acht talen, waaronder het Japans, het Chinees en het Pools. “De inkomsten van die activiteit zijn veeleer beperkt en komen bijna uitsluitend van adverteerders. Maar dat neemt niet weg dat we blijven investeren in een gebruiksvriendelijker platform”, vertelt Gyselbrecht.

De website was slechts het begin voor Pipa. Later begon het bedrijfje ook veilingen te organiseren. In eerste instantie ging het ook om zaalveilingen, waar de geïnteresseerden ter plekke de duiven konden keuren, maar de laatste dateert al van meer dan vijf jaar geleden. Aziatische klanten haakten af omdat ze vonden dat ze niet dezelfde kansen kregen als de lokale liefhebbers. Daardoor zijn de duivenveilingen nu een bijna exclusief internetverhaal geworden.

Gezien de hoge prijzen die de duiven halen, hecht Pipa veel belang aan de veiligheid tijdens het verloop van het veilingproces. Potentiële kopers moeten zich eerst registreren op de website en kunnen pas na goedkeuring door Pipa hun eerste bod doen. Na de betaling worden de duiven op transport gezet. Om fraude uit te sluiten, ondergaan alle duiven die bij Pipa geveild worden een DNA-test.

Managementbureau

Pipa treedt voor sommige topspelers ook op als managementbureau. “Kopers hechten veel belang aan de bloedlijn van de dieren. Ze gaan ervan uit dat jonge duiven het talent van de ouders erven. Wij begeleiden de kwekers bij het opbouwen van hun merknaam in het buitenland. Dankzij onze knowhow en ons uitgebreide netwerk zijn wij voor hen een interessante partner. Elk jaar opnieuw zetten we hun jonge duiven in de markt. Zo publiceren we in hun opdracht advertenties in Chinese media en verzorgen we hun pr”, legt Nikolaas Gyselbrecht uit.

Dat zo goed als alle topduiven naar het Verre Oosten vertrekken, is heel wat liefhebbers een doorn in het oog. Belgische duiven staan wereldwijd bekend als de absolute top, maar door ze stuk voor stuk aan het buitenland te verpatsen, dreigt ook het kostbare genetische materiaal uit ons land te verdwijnen. Om dat te voorkomen, heeft Pipa zijn schouders onder een eigen kweekcentrum gezet. Het Pipa Elite Center (PEC) verzamelt de allerbeste duiven om ermee te kweken. Op termijn hopen de initiatiefnemers tot een superras te komen.

Voor dat alles is ruimte nodig. In het recente verleden koesterde het bedrijf bouwplannen, maar door burenprotest moest het die in de koelkast zetten. “Het is voor ons heel moeilijk te ondernemen. Door onze hybride activiteiten horen we overal en nergens thuis. Uiteindelijk hebben we beslist gewoon door te blijven werken op de huidige site”, zegt Nikolaas Gyselbrecht.

Na jaren van wilde groei werd die uitbreiding twee jaar geleden plots ook minder urgent. Pipa werd, net als de rest van de sector, het slachtoffer van een steeds strenger wordende importregeling in China. De omzet stagneerde. “Het was een pijnlijke, maar interessante periode”, blikt Nikolaas Gyselbrecht terug. “Vroeger ging alles vanzelf en stelden we weinig of niets ter discussie, maar plots moesten we herstructureren. Het is niet leuk noodgedwongen afscheid te moeten nemen van goede medewerkers. We hebben altijd veel aandacht besteed aan de rekrutering van nieuwe mensen. Iedereen die hier werkt, is gepassioneerd met zijn vak bezig. Het belang van ons menselijke kapitaal is nauwelijks te overschatten. De herstructurering was een lastige periode, maar uiteindelijk zijn we er veel sterker uitgekomen.”

Dirk Van Thuyne, fotografie Thomas De Boever

“De sport is tegenwoordig verregaand geprofessionaliseerd. Almaar meer duivenmelkers brengen hun activiteiten onder in een vennootschap en hebben zelfs één of meerdere mensen in dienst”