Druk op de ketel

Onlangs liet de vakbond ABVV een onderzoek naar werkdruk en stress op de werkplaats uitvoeren. Meer dan een vierde van de arbeiders, vooral de jongere en de oudere, kan de werkdruk niet aan. Professor Omer Van den Bergh van de KU Leuven is niet verbaasd.

Behalve hoogleraar in de gezondheidspsychologie en docent ergonomie is Van den Bergh medeoprichter van het Instituut voor Stress en Werk (ISW). Het ISW adviseert in kwesties zoals agressie, burnout, conflicthantering en ongewenst seksueel gedrag. Niet alleen bedrijven roepen de hulp in van het ISW. Ook de overheid, scholen en ziekenhuizen nemen contact op.

Hoewel bedrijven en organisaties steeds meer belang hechten aan het psychische welzijn van hun medewerkers, valt het op dat vele niet weten hoe ze het moeten aanpakken. Van den Bergh: “Vaak blijft het bij een vragenlijst die peilt naar het stressniveau. Het resultaat ervan verdwijnt niet zelden ergens achteraan in de kast. Stress meten heeft slechts zin als onderdeel van een stressbeleid dat coherent is en over een langere termijn loopt.”

Van den Bergh bestudeert vooral de relatie tussen stress en psychosomatische klachten. Hij legt zijn ziel in het laboratorium waar hij onderzoek verricht naar de relatie tussen stress, respiratorisch gedrag en klachten. “Onderzoek boeit mij het meest, omdat je zo in de frontlinie van je vak kan blijven staan. Als onderzoeker is het belangrijk om voeling met de praktijk te houden. De meerwaarde van wetenschappelijk onderzoek ligt immers in de vertaling ervan naar de praktijk.”

Als druk bezet stressexpert rest hem weinig vrije tijd. De schaarse tijd die overblijft reserveert hij voor zijn gezin. Toch heeft de hoogleraar nauwelijks last van stress. Zijn recept is: prioriteiten stellen en ‘onthechten’. “Wanneer je ‘s avonds thuiskomt, moet je de knop van het werk omdraaien. Gedaan is gedaan. Na een drukke werkdag ga ik bijvoorbeeld graag ontspannen in de sauna. Tijdens mijn opleiding heb ik veel geleerd over relaxatie. Die kennis pas ik wel eens op mezelf toe na een lange werkdag.” Voor de rest komt het erop aan haalbare doelstellingen voorop te stellen en bronnen van stress onder controle te houden. Wie geen prioriteiten kan stellen, laadt zijn kruiwagen vol met werk dat hij toch niet gedaan kan krijgen. En tot slot: “Een goede fysieke conditie, goede sociale contacten en een matig gebruik van verslavende producten zoals koffie, alcohol en tabak.”