Drievoudige exodus

Genoeg is genoeg. Met een belastingdruk die aanschurkt tegen de helft van het nationale inkomen heeft België de limieten van het fatsoenlijke, het efficiënte en zelfs het rechtvaardige bereikt. De financiële prikkels om te werken of te ondernemen worden steeds stomper, maar om het begrotingstekort verder terug te dringen ziet de federale regering van premier Elio Di Rupo (PS) er geen graten in om de vijl nog maar eens boven te halen, en de belastingdruk nog verder op te voeren. Een drievoudige exodus heeft zich intussen al op gang getrokken: van centen die België ontvluchten, van investeringsprojecten die niet meer gepland worden en van bedrijven die de beurs verlaten.

Maar bewees de Franse miljardair Bernard Arnault niet dat België een fiscaal paradijs is voor vermogenden, die geen boterham minder zullen eten als ze een extra steentje bijdragen om de staatsfinanciën te saneren? En is het niet fair om de staatsfinanciën te saneren via een mix van besparingen en belastingverhogingen? Neen. De belastingdruk is te hoog omdat de overheid een gat in haar hand heeft. De overheidsuitgaven stegen het voorbije decennium gevoelig sneller dan het bbp en slorpen intussen meer dan de helft van het nationale inkomen op. Daar ligt het kalf gebonden en daar ligt de kwetsbaarheid van België, zeker op lange termijn met een vergrijzing die als een pletwals op deze en de volgende generaties belastingbetalers afkomt. Voor de PS van Elio Di Rupo is het electoraal echter interessanter om de belastingen te verhogen dan de uitgaven onder controle te houden.

Bovendien lijmt een derde betaler (Vlaanderen) gedwee de federale brokken, dus waarom hervormen? Het is een kwaal die intussen ook de euro gijzelt, met Duitsland en de Europese Centrale Bank als nukkige maar finaal plooiende derde betalers. Het is niet gezegd dat wat een autonoom Vlaanderen zelf kan doen, het beter zal doen, getuige de laagjes vet die de Vlaamse overheid kweekte met het naar binnen lepelen van de gulle federale financieringsstromen. Maar iedereen zal minstens voor zijn eigen verantwoordelijkheid geplaatst worden en dus minstens voor eigen deur moeten vegen. Trouwens, hoelang is de Waalse en Brusselse elite nog bereid te betalen voor de dure en groeivernietigende PS-staat? Luc Bertrand van Ackermans & van Haaren staat met zijn uitval naar het “marxistische” beleid van Di Rupo allesbehalve alleen. Ook uit Franstalig België is een exodus op til naar meer marktvriendelijke oorden.

Vooral de vermogenden mogen zich schrap zetten voor een nieuwe federale belastingcatalogus. Gekoppeld aan de onhoudbare budgettaire situatie en de stiefmoederlijke behan-deling van (risico)kapitaal door deze regering, trekt zich een exodus uit België van vermogenden op gang. Arnault moet raar opgekeken hebben toen hij bij de Belgische grensovergang nogal wat tegenliggers passeerde. België is dan ook nu al géén fiscaal paradijs voor vermogenden ( lees het dossier fiscaliteit vanaf blz. 14). Vergeet ook niet dat de meeste mensen hun vermogen opbouwden met zwaar belaste arbeidsinkomsten, en voor hen is een vermogensbelasting dus een dubbele belasting. Het verschuiven van de belastingdruk van arbeid naar vermogen is daarom geen wonderoplossing. Aan het eind van de dag is maar één cijfer relevant: de totale belastingdruk.

België is ook géén fiscaal paradijs voor ondernemingen. Ja, een hoop multinationale ondernemingen betaalt weinig tot geen belastingen op hun winsten. Met dank aan de notionele-intrestaftrek, maar vooral omdat het gaat om winsten die al belast werden in het buitenland. De doorsnee-kmo betaalt echter een effectieve vennootschapsbelasting van meer dan 25 procent, ruim boven het Europese gemiddelde. Hier is vooral een stille exodus bezig, in die zin dat er veel investeringen niet meer gebeuren. We hebben geleerd de lat laag te leggen en zijn al blij als we sluitingen als Ford Genk vermijden. Schaars worden de ondernemers die hier hun hebben en houden nog willen investeren in een groot toekomstproject. Symptomatisch voor deze apathische houding is de leegloop op de Brusselse beurs, die als leverancier van risicokapitaal nauwelijks nog klanten vindt. Voor een stuk is dat een klassieke cyclische beweging. Bij de vrij lage aandelenkoersen van vandaag moet je als aandeelhouder goed gek zijn om kapitaal op te halen, en moet je nog gekker zijn om de omgekeerde beweging niet minstens te onderzoeken, zeker omdat je als overnemer het nodige geld bijna gratis kunt lenen. Er zullen dus nog bedrijven van de beurs verdwijnen. Maar als over pakweg een decennium de beurskoersen opnieuw hoge toppen scheren, zullen bedrijven de weg naar de beurs terugvinden.

Maar laat ons beginnen met een iets vriendelijkere fiscale behandeling van al wie zijn nek uitsteekt. Het is een eerste stap om de exodussen om te buigen.

DAAN KILLEMAES, Adjunct-hoofdredacteur

De belastingdruk is te hoog omdat de overheid een gat in haar hand heeft.