Drietrapsraket voor gezonde federale begroting

Meer werknemers en minder ambtenaren. En meer inspanningen van de deelstaten. Daarmee zouden we al een eind op weg zijn naar een gezonde, federale begroting. Maar het is zeer de vraag of de partijen die de regeringsploeg van premier Yves Leterme schragen in staat zijn om die noodzakelijke koersveranderingen door te voeren.

Joëlle Milquet, voorzitster van het cdH en ook federaal minister van Werk, zal pas echt hoog van de toren mogen blazen over de activering van werklozen als het verschil tussen twintig procent werklozen in Brussel en vier procent in het omliggende Vlaams-Brabant een heel stuk is teruggeschroefd. Dat ze hamert op de inhaalbeweging voor de controle op Franstalige werklozen, die absoluut toe te juichen is, heeft vooral te maken met haar verzet tegen de gewenste regionalisering van die bevoegdheid.

En toch komt die best in handen van de deelstaten omdat elke regio daardoor een werkgelegenheidsbeleid kan voeren dat beter op eigen leest is geschoeid. Het moet minder werklozen opleveren en meer geld voor de sociale zekerheid. Dat komt de federale financiële huishouding ten goede. Bovendien heeft die baat bij een grotere verantwoordelijkheid van de deelstaten.

Dat schoentje knelt pijnlijk in het zuiden van het land. De regio’s zullen hoe dan ook meer lasten op hun schouders moeten dragen. België kan niet langer als melkkoe dienen. Voor Vlaanderen hoeft dat niet zo’n groot probleem te worden. Het zal minder opzij kunnen leggen. Franstalig België zal echter moeten inleveren. Maar hoe krijg je zoiets verkocht aan hen die het met minder zullen moeten stellen? Door een voldoende lange overgangsperiode te voorzien tijdens welke ze zich langzaam kunnen aanpassen.

Hoe dan ook, de deelstaten zullen bijvoorbeeld meer geld op tafel moeten leggen voor de pensioenen van hun ambtenaren. Het zal er hen allicht toe aanzetten minder eigen personeel in dienst te nemen. De financieel amechtige overheden zullen het met minder eigen volk moeten doen en het komt goed uit dat er een heleboel van hun ambtenaren op het punt staan met pensioen te gaan. Het maakt de saneringsoperatie, waarvan de voordelen op de langere termijn zullen volgen, minder pijnlijk.

De Vlaamse liberalen hebben volkomen gelijk als ze zeggen dat de deelstaten meer geld op tafel moeten leggen en dat de financieringswet aan herziening toe is omdat ze de federale staat benadeelt. Ze gooien er wel hun geloofwaardigheid mee aan gruzelementen omdat juist zij, samen met de socialisten, de oorzaak zijn van de bestaande nefaste wet.

De Vlaamse socialisten dimmen dan weer beter als ze kritiek uitoefenen op het begrotingsbeleid. Ze leverden de federale ministers van Begroting in de paarse regeringen, die het geld opsoupeerden in plaats van een buffer aan te leggen voor de kosten die de vergrijzing van de bevolking zal meebrengen.

En de Vlaamse christendemocraten? Het doet hun imago allerminst goed als ze dezelfde argumenten als ex-premier Guy Verhofstadt hanteren om minder te doen dan nodig. Toen stond die verantwoording voor hen gelijk met godslastering. Het kan verkeren. Maar goed, the proof of the pudding is in the eating.

Door Boudewijn Vanpeteghem