DRIE UITWEGEN

Zien de leidende economen nog een uitweg? Toch wel: meer inflatie in Duitsland, massaal geld drukken, het verbruik aanzwengelen,… Het kan allemaal. Maar niks is gemakkelijk.

‘DUITSLAND MOET HOGE INFLATIE AANVAARDEN’

Olivier Blanchard, hoofdeconoom Internationaal Monetair Fonds

“Europa dreigt echt in de fuik van de deflatie te lopen. Voor de crisis torsten de landen in het zuiden zware tekorten op hun handelsbalans. Nu moeten ze hun concurrentiekracht herstellen. Dat betekent dat hun prijzen moeten dalen ten opzichte van die van hun concurrenten. Ze moeten de inflatie dus lager duwen dan die van de landen in het noorden van de eurozone. Maar als ook die een lage inflatie kennen, moeten de zuiderse landen wel afglijden in deflatie. Dat is het ware gevaar.”

“Aangezien de Europese Centrale Bank geen enkele ruimte meer heeft om haar rente nog te verlagen, betekent deflatie een verhoging van de reële rente (nominale rente min inflatie). Dat weegt op de consumptie en doet de werkloosheid stijgen, wat de deflatoire druk alleen maar verhoogt. En zo komen de herstelprogramma’s van de openbare financiën in het gedrang.”

“Als de ECB vasthoudt aan een gemiddelde inflatiedoelstelling van 2 procent, dan moeten de noordelijke landen, in het bijzonder Duitsland, een stijging van de prijzen met 3 tot 4 procent per jaar aanvaarden tot de concurrentiekracht van de zuidelijke landen hersteld is. Uiteraard is dat moeilijk te slikken voor Duitsland, dat allergisch is voor inflatie. De uitdaging is dus uit te leggen dat dit geen doembeeld is, maar een noodzakelijke aanpassing van relatieve prijzen tussen het zuiden en het noorden, die interessant is voor Duitsland. Daardoor vermindert immers het overschot op zijn handelsbalans en stijgt de koopkracht van de Duitsers, die minder moeten betalen voor hun import en… hun vakanties naar de zon.”

‘ZET DE GELDPERSEN AAN HET WERK’

Bruno Colmant, professor KU Leuven

“Wie durft nog te zeggen dat de besparingsplannen in Europa, gekoppeld aan de Duitse monetaire onbuigzaamheid een succes zijn? Er werd niets gedaan om een budgettaire en fiscale unie in het leven te roepen. De strijd tegen de deflatie vereist dat de Europese Centrale Bank een veel soepeler, duidelijk minder orthodox monetair beleid voert en veel lagere rentevoeten hanteert.”

“In die omstandigheden is de enige mogelijke oplossing de geldpersen in gang te zetten. De ECB moet de overheidsschulden kunnen herfinancieren langs het ESM (Europees Stabiliteitsmechanisme) en, waarom ook niet, de banken een negatieve depositorente opleggen. Dat moet hen opnieuw aanporren tot leningen aan bedrijven en gezinnen, in plaats van hun geld veilig bij de ECB te plaatsen.”

“De economische realiteit moet eindelijk haar rechten krijgen: Europa kan niet blijven doorgaan met een sterke munt, een torenhoge werkloosheid, een recessie en een afnemende schuldenlast. De oplossing is noodzakelijkerwijze een monetaire en budgettaire versoepeling, die de waarde van de euro uitholt, en/of het wegwerken van de overheidsschulden.”

“Als de Europese leiders gevangen in de ontkenningsfase blijven zitten, zullen straatgeweld en sociale spanningen hen de ogen wel openen.”

‘DOE DE MENSEN EUROPEES, EN LIEFST ZUID-EUROPEES KOPEN’

Michel Santi, Frans econoom, voormalig adviseur van de Libanese centrale bank

“De Amerikanen noemden Ben Bernanke, de gewezen baas van de Fed, ‘Helicopter Ben’, verwijzend naar de miljarden dollars die hij rondstrooide om de Amerikaanse economie weer op gang te brengen. Waarom sturen de Europeanen geen ‘Helicopter Mario’ de lucht in? Die moet dan geen bankbiljetten, maar ‘consumptiebonnen’ rondstrooien voor de Europese ondernemingen en gezinnen. Wie die in handen krijgt, moet ze wel binnen een vastgestelde termijn te gelde maken. De Europese landen kunnen aan die cheques voorwaarden verbinden: er kunnen alleen producten ‘Made in Europe’ mee betaald worden, misschien zelfs exclusief in het zuiden van Europa. De Italiaanse, Spaanse en Portugese kmo’s zullen het manna letterlijk uit de hemel zien vallen.”

“In tegenstelling tot wat we nu proberen, kan zo’n maatregel de interne vraag weer op gang brengen en de prijsdalingen tot staan brengen. Om onmiddellijk resultaat te boeken, mag op geen cent gekeken worden. Zo’n consumptiebon moet drie keer het minimumloon voor elk gezin betekenen, en gefinancierd worden met de geldkraan. ‘Zo creëer je inflatie’, schreeuwen de orthodoxen van de ECB dan. Misschien, maar alles is beter dan deflatie.”